Κυριακή 4 Μαΐου 2014

Οι αιτίες της κρίσης και η πρόταση της Αριστεράς

Η συζήτηση που έχει εδώ και καιρό ανοίξει στο δημόσιο διάλογο σχετικά με τα αίτια της οικονομικής κρίσης διακρίνεται από ορισμένα στερεοτυπικά μοτίβα. Δύο είναι τα πιο συνήθη: Το «παρασιτικό κράτος» και η γιγαντωμένη δημόσια διοίκηση από την μια, και από την άλλη η «λαϊκιστική» πολιτική, ιδίως των περιόδων του ΠΑΣΟΚ.

Του Στάθη Κουτρουβίδη*

Αυτά θεωρούνται τα βασικά χαρακτηριστικά της Μεταπολίτευσης, όπως και η κύρια αιτία για την οποία οδηγηθήκαμε στην οικονομική κατάρρευση. Μια τέτοια ανάλυση, αν και μοιάζει, δεν είναι «αθώα». Αντίθετα, εντάσσεται σε μια προσπάθεια συνολικής απαξίωσης της μεταπολιτευτικής περιόδου που έχει ως στόχο την ακύρωση των πιο προωθητικών χαρακτηριστικών της (εκδημοκρατισμός, προσπάθεια άμβλυνσης των μεγάλων κοινωνικών ανισοτήτων, δημιουργία του ΕΣΥ, προωθητικές αλλαγές στα πανεπιστήμια κ.α.). Σχηματικά λοιπόν, και με μηχανιστικό τρόπο, επιχειρείται η εξουδετέρωση των όποιων θετικών στοιχείων μας κληροδότησε η μεταπολιτευτική περίοδος, διότι οδήγησαν στην τωρινή οικονομική κατάρρευση και στην χρεοκοπία. Κι αν αυτά λησμονηθούν, τότε ως δια μαγείας επιλύονται όλα τα προβλήματα.


Έτσι, με πιο πρόσφατα παραδείγματα τις ΜΚΟ, τους δημάρχους, κτλ. επιχειρείται να διαμορφωθεί ένα κλίμα γενικευμένης διαφθοράς, σήψης και γενικότερης αποστροφής εκ μέρους της κοινής γνώμης. Η λογική αυτή διαπερνά τον πολιτικό λόγο πολλών κομμάτων και ενοποιεί διαφορετικές λογικές, ακόμα και πολιτικούς χώρους. Από στελέχη που κινούνταν μέχρι πρόσφατα εμφανώς στο εκσυγχρονιστικό μπλοκ, στον κεντρικό πυρήνα της ΔΗΜΑΡ, στη ΝΔ ανεξαρτήτως απόχρωσης (λαϊκή Δεξιά, καραμανλική πτέρυγα, μπλοκ Ακροδεξιάς, Δράση, «Κίνηση των 58», «Ποτάμι»), αλλά και όσοι από τον ΣΥΡΙΖΑ προκρίνουν μια μεταρρυθμιστική λογική έναντι των όποιων ριζοσπαστικών αλλαγών. Με έναν έμμεσο τρόπο, όμως, αυτή η ανάδειξη της διαφθοράς ως κεντρικής σημασίας στο πολιτικό σύστημα επιβεβαιώνει την απαξίωση που αποδίδεται στο τελευταίο με συνέπεια από τη Χρυσή Αυγή. Προφανώς, η διαφθορά παραμένει κεντρικής σημασίας πρόβλημα στο πολιτικό μας σύστημα. Αλλά η αναπαραγωγή της, στα συμφραζόμενα που περιέγραψα, έχει κεντρικό ρόλο και βαρύνουσα σημασία στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος και της οικονομίας της αγοράς. Με τον τρόπο αυτό, όμως αποσιωπώνται κρίσιμες «λεπτομέρειες», όπως για παράδειγμα ότι το μαύρο χρήμα της Siemens δεν αφορούσε μόνο την ελληνική περίπτωση και τους πολιτικούς στη χώρα μας, αλλά και άλλες χώρες που έπαιρναν τις μίζες για να προτιμηθεί η αγορά των προϊόντων της εταιρείας.

Η κύρια διαφοροποίηση της Αριστεράς είναι ότι η (αστική) πολιτική δεν διεξάγεται μόνο με όρους οριζόντιας πολιτικής συναλλαγής, διότι τότε αγνοούνται δύο πολύ καίρια πεδία για την ριζοσπαστική Αριστερά, προνιμιακά για την παρέμβασή της:

Το πρώτο πεδίο είναι αυτό που αφορά το κοινωνικό ζήτημα, καθώς το πολιτικό σύστημα στις καπιταλιστικές κοινωνίες αποτελεί τη συμπύκνωση των διαφορετικών κοινωνικών και οικονομικών συμφερόντων. Άρα, έννοιες όπως η κοινωνική δικαιοσύνη και η αναδιανομή του πλούτου πρέπει να βρίσκονται στον πυρήνα της πολιτικής μιας πρότασης της Αριστεράς. Εάν πετύχει η προσπάθειά της να εμπεδωθεί στην κοινωνία η αίσθηση ότι βασίζεται σε αυτές τις αρχές, τότε δεν υπάρχει χώρος για διαδικασίες που εκφεύγουν από το θεσμικό πλαίσιο. Η ανάγκη θεσμικής θωράκισης αν και παραμένει κομβικής σημασίας, δεν αρκεί. Αντίθετα, χρειάζεται ένα σταθερό και αξιοκρατικό πλέγμα ελέγχου που δεν θα περιορίζεται στη νομοθετική ή ακόμα περισσότερο, στην εκτελεστική εξουσία, αλλά θα εμπλέκει και την κοινωνία ή μεγάλο μέρος της. Ένα πρώτο καίριο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, θα μπορούσε να δοθεί μέσω της δημοτικής εξουσίας και του ρόλου της κοινωνίας σε αυτήν.

Το δεύτερο πεδίο άπτεται της ιδεολογικής συζήτησης και αφορά το διεθνές πλαίσιο και την πλήρη επικράτηση των νεοφιλελεύθερων ιδεών. Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο αποτέλεσε κεντρικό άξονα πολιτικής υλοποίησης των κυρίαρχων δυνάμεων στην Ευρώπη και είχε ως συνέπεια την πλήρη επικυριαρχία της λογικής της αγοράς στην πολιτική. Η διαφοροποίηση της ριζοσπαστικής Αριστεράς ως προς την ανάγκη ελέγχου της πολιτικής πάνω στην αγορά της οικονομίας έχει σήμερα ιδιαίτερη σημασία. Κι αυτό διότι, μεταξύ άλλων, αναδεικνύει με μεγαλύτερη σαφήνεια τη διεθνοποιημένη διάσταση της πολιτικής μας, ενόψει μάλιστα και της μάχης των ευρωεκλογών.

* Ο Στάθης Κουτρουβίδης είναι συντονιστής της ΟΜ Αργυρούπολης

http://www.rednotebook.gr/details.php?id=12456


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου