Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2014

Το τέλος μιας κατοχής και η αρχή μιας άλλης…

Του Ντίνου Παπατσώνη

Τούτες τις ημέρες κλείνουν εβδομήντα χρόνια που οι Γερμανοί φασίστες κατακτητές αποχωρούν από την Αθήνα. Τριάμιση χρόνια φασιστικής σκλαβιάς (1264 ημέρες) παίρνουν τέλος. Ο Β” παγκόσμιος πόλεμος, μετά τις αποφασιστικές νίκες του Σοβιετικού Κόκκινου Στρατού, στο Κούρσκ (5/7-28/8 του1943) και το Στάλιγκραντ (17/7/1942-2/2/1943) είναι φανερό ότι πηγαίνει προς το τέλος του. Η ήττα του φασισμού δεν μπορεί παρά να είναι συντριπτική και αναπόφευκτη. Ετσι μετά από εφτά μήνες, η κόκκινη σημαία θα καρφωθεί στην καρδιά του γερμανικού φασισμού – το Ράιχσταγκ – ανοίγοντας έτσι μια νέα σελίδα στην ευρωπαική και παγκόσμια ιστορία.

Με την αποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα ο λαός της πόλης ξεχύνεται στους δρόμους πανηγυρίζοντας. Πανώ με συνθήματα του ΕΑΜ, κόκκινες και ελληνικές σημαίες, οι άνδρες του ΕΛΑΣ έχουν φτάσει μέχρι τις παρυφές της πόλης. Είναι λαική απαίτηση η τιμωρία των δοσιλόγων-συνεργατών των κατακτητών, είναι λαϊκή απαίτηση ο τόπος να ακολουθήσει μια άλλη πορεία.


Οι γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα τον Απρίλιο 1941. Στις 27/9/1941 με πρωτοβουλία του ΚΚΕ ιδρύεται το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) και στις 16/2/1942 ο ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαικός Απελευθερωτικός Στρατός). Στην ιδρυτική διακήρυξη αυτών των οργανώσεων ως πρώτος στόχος τίθεται η απελευθέρωση του τόπου από τον ξένο ζυγό.Η δράση του ΕΑΜ καταφέρνει να μη πάει κανένας εργάτης να δουλέψει στην Γερμανία κατά την διάρκεια της κατοχής, πλην των ομήρων και επίσης να μη πάει κανένας έλληνας να πολεμήσει κατά της Σοβιετικής Ένωσης στο ανατολικό μέτωπο. Ο ΕΛΑΣ κατόρθωσε να κρατήσει στην Ελλάδα περίπου 10 γερμανικές μεραρχίες, προκάλεσε 30000 νεκρούς στον εχθρό και συνέλαβε 6500 αιχμαλώτους, κατέστρεψε σοβαρό μέρος τη υποδομής των κατοχικών δυνάμεων κλπ.

Την άνοιξη του 1944 ο ΕΛΑΣ είχε υπό τον ελεγχό του πάνω από τά 2/3 του ελληνικού εδάφους και στην απελευθέρωση το 90% .


Ο ΕΛΑΣ δεν είχε εισέλθει στις μεγάλες πόλεις. Αυτό απόκτησε στην πορεία τεράστια σημασία. Με συμφωνία που είχε υπογραφεί στην Καστανιά (5/7/1943) ο ΕΛΑΣ έθεσε τις δυνάμεις του στην διάθεση του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Στις 10 Μαρτίου 1944 ιδρύεται στην Βίνιανη της Ευρυτανίας, με πρωτοβουλία του ΕΑΜ, η ΠΕΕΑ ( Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης). Η ΠΕΕΑ ανάπτυξε την δράση της (ως Λαική Αυτοδιοίκηση και Δικαιοσύνη -γνωστή σαν κυβέρνηση του βουνού) στις ελεύθερες περιοχές της Ελλάδας και διαλύθηκε τον Νοέμβριο 1944. Το διάστημα από τον Μάρτιο μέχρι τον Νοέμβριο 1944, στα βουνά και τις ελεύθερες περιοχές της Ελλάδας, είναι η μοναδική περίοδος στη ελληνική ιστορία, που η αυτός ο τόπος γνώρισε την πραγματική δημοκρατία.

Στις 17-20/05/1944 συνέρχεται στην Βηρυτό συνέδριο των ελληνικών πολιτικών και απελευθερωτικών δυνάμεων. Αυτό το συνέδριο γίνεται με πρωτοβουλία των Αγγλων. Στόχος των Αγγλων αλλά και της ελληνικής πλουτοκρατίας είναι να προλάβουν και να ελέγξουν τις εξελίξεις στην μεταπολεμική Ελλάδα που ο δρόμος της λαικής δημοκρατίας είναι προ των πυλών. Πρώτο βήμα σ” αυτή την κατεύθυνση είναι η απαίτηση για την διάλυση του ΕΛΑΣ και η επίτευξη της “εθνικής ενότητας”, κάτω βεβαίως από την εποπτεία των Αγγλων και την ηγεσία του Γ. Παπανδρέου. Αυτή λοιπόν η “εθνική ενότητα” αποτελεί τακτικό και ιδεολογικό ελιγμό της κυρίαρχης τάξης μόλις αρχίζει να στριμώχνεται.(Μέχρι και αυτές τις ημέρες – με αυτά που συμβαίνουν στην δεύτερη γερμανική κατοχή – γίνονται προσπάθειες να μαντρωθούν οι αντιμνημονιακές δυνάμεις, κάτω από μιά δήθεν “εθνική ενότητα”, “συνταγματικό τόξο” κλπ για να “σωθεί” ο τόπος).


Αυτό το συνέδριο είναι γνωστό σαν συμφωνία του Λιβάνου. Παίρνουν μέρος ο Γ. Παπανδρέου πρωθυπουργός στην κυβέρνηση του Καίρου- άνθρωπος την εποχή εκείνη των Αγγλων- χωρίς καμμιά πολιτική και κοινωνική αναφορά στην Ελλάδα, η ΕΚΚΑ και ο ΕΔΕΣ (χωρίς ουσιαστικές δυνάμεις στην κατεχόμενη Ελλάδα), και το ΕΑΜ με την ΠΕΕΑ (κυβέρνηση του βουνού) που είχαν την πραγματική εξουσία στην Ελλάδα. Ο Γ. Παπανδρέου, με την εισβολή των γερμανών εγκατέλειψε την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό στον φασίστα κατακτητή. Το ΕΑΜ παίρνει μέρος στο συνέδριο του Λιβάνου ελπίζοντας ότι έτσι, μπορεί να συσπειρώσει ευρύτερες δυνάμεις που θα φέρουν πιο κοντά την απελευθέρωση.

Το ΕΑΜ “πέφτει” στην παγίδα των Αγγλων και του Γ Παπανδρέου. Οι επιδιώξεις των Αγγλων και της κυβέρνησης του Καίρου, απέναντι στην Ελλάδα και τους αγωνιστές, είχαν γίνει φανερές από τον Μάρτιο και τον Ιούλιο του 1943 καθώς και ένα μήνα νωρίτερα. Αφορούσαν την στάση τους απέναντι στο κίνημα της Μέσης Ανατολής. Δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η καταστολή, η εξορία στις ερήμους της Αφρικής, το κλείσιμο στο “σύρμᨔ. Οι επιχειρήσεις των Αγγλων και της ελληνικής κυβέρνησης του Καίρου -που εξέφραζε την ελληνική πλουτοκρατία -απέναντι στο κίνημα των φαντάρων και ναυτών στην Μέση Ανατολή, αποτελούν ουσιαστικά, χτύπημα και της νέας Αντίστασης του ελληνικού λαού που είχε αρχίσει πλέον-και συνεχίστηκε τον Δεκέμβρη 1944 και κατόπιν στον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού, απέναντι στην καινούργια κατοχή που ανατέλλει: Την Αγγλική κατ” αρχήν και κατόπι την Αμερικάνικη.

Στις 2 Σεπτέμβρη 1944 σχηματίζεται κυβέρνηση “εθικής ενότητας” με τον Γ. Παπανδρεου επικεφαλής. Σ αυτή συμμετέχουν και έξι υπουργού του ΕΑΜ: Σβώλος , Αγγελόπουλος, Ζεύγος, Πορφυρογέννης, Τσιριμώκος και Ασκούτσης. Η κυβέρνηση ορκίσθηκε ενώπιον του πρίγκηπα Παύλου(μετέπειτα βασιλιά), αδελφού του βασιλιά Γεωργίου που έκανε διακοπές στο Λονδίνο. Έτσι εξ αντικειμένου το ΕΑΜ αναγνωρίζει την βασιλική εξουσία. Οι Αγγλοι μαζί με τον Γ Παπανδρέου, βάζουν ξανά στην πολιτική σκηνή τον βασιλικό θεσμό.


Μετά την συμφωνία του Λιβάνου ακολουθεί η συμφωνία της Καζέρτας. Στην Καζέρτα(ιταλική πόλη) στις 26/9/1944, το ΕΑΜ συμφωνεί ότι όλες οι ανταρτικές δυνάμεις που δρούν στην Ελλάδα τίθεται κάτω από τις διαταγές της κυβέρνησης “εθνικής ενότητας”. Η κυβέρνηση της “εθνικής ενότητας”, θέτει τις δυνάμεις της στην διάθεση των Αγγλων και ο Σκόμπυ διορίζεται Διοικητής. Ειδική μνεία στην συμφωνία γίνεται για την Αθήνα που αναφέρεται ότι “ουδεμία πρωτοβουλία θα αναληφθεί χωρίς να έχει την σύμφωνη γνώμη του στρατηγού Σκόμπυ”. Γίνεται φανερό ότι ο φόβος των Αγγλων είναι μήπως ο ΕΛΑΣ καταλάβει τις πόλεις πριν φτάσουν οι Αγγλοι στην Αθήνα. Η συμφωνία της Καζέρτας γνωστοποιείτε στον ελληνικό λαό από τον …..δοσίλογο πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη. Ο Ράλλης καλεί τους δημοσιογράφους και τους ανακοινώνει ότι “…ο ΕΛΑΣ δεν μπορεί να μπεί στην Αθήνα , ο ΕΛΑΣ δεν μπορεί να στρατωνισθεί στην Αθήνα, Ο ΕΛΑΣ είναι υπό τις διαταγές του στρατηγού Σκόμπυ…..κλπ” . Χαράς ευαγγέλια, οι δοσίλογοι και οι ταγματαλήτες . “Τα κορίτσια πούχαν πρώτα γερμανούς ετοιμάζονταν να υποδεχτούν τα εγγλεζάκια με τα κοντά παντελονάκια….”

Αυτοί λοιπόν, όχι μόνο γλύτωσαν το τομάρι τους, αλλά βρήκαν νέο εργοδότη, πήραν παράσημα, αργότερα συντάξεις κλπ. Έτσι οικοδομήθηκε στην μεταπολεμική Ελλάδα το κράτος των δοσιλόγων. Πολλοί λίγοι ήταν εκείνοι που πίστεψαν τις δηλώσεις Ράλλη. Τις θεώρησαν προβοκάτσια. Ομως στις 3 Οχτώβρη 1944 ο παράνομος ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ – που κυκλοφορούσε νόμιμα στις γειτονιές της Αθήνας -δημοσιεύει δήλωση του Γ. Ζεύγου, ηγετικού στελέχους του ΚΚΕ, που μιλάει για τις συμφωνίες του ΕΑΜ και ζητάει πειθαρχία στις αποφάσεις.


Στις μέρες που ακολουθούν γίνεται φανερό ότι οι γερμανοί είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν την Αθήνα. Στις 12 Οχτώβρη 1944 οι γερμανοί έχουν ήδη φύγει από την Αθήνα. Συνενοούνται με του Αγγλους να κρατήσουν τος δυνάμεις τους διότι τις χρειάζονται για το ανατολικό μέτωπο. Παράλληλα στην δυτική Πελοπόννησο άρχισαν να αποβιβάζονται τα πρώτα αγγλικά στρατιωτικά τμήματα. Φεύγοντας δεν διστάζουν να καταστρέψουν τις εναπομείναντες υποδομές της χώρας και να συνεχίσουν μαζί με τους ντόπιους συνεργάτες τους ,τις εκτελέσεις πατριωτών. Ο ΕΛΑΣ δίνει μεγάλη μάχη στον Πειραιά για να σώσει το εργοστάσιο ηλεκτρισμού. Στις 18 Οχτώβρη 1944 έφτασε στην Αθήνα, η κυβέρνηση “εθνικής ενότητας”, με επικεφαλής τον Γ. Παπανδρέου και τους υπουργούς στελέχη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Μαζί με την κυβέρνηση φτάνει στην Αθήνα και ο στρατηγός Σκόμπυ. Στις δηλώσεις του ο Γ. Παπανδρέου μιλάει για “λαοκρατία”! ενώ δεν διστάζει να καλέσει τον Τσώρτσιλ “να στείλει επιβλητικές δυνάμεις στην Ελλάδα διότι τα πολιτικά μέσα δεν αρκούν!…..”.

Ο Γ. Παπανδρέου μαζί με τον Σκόμπυ ζητούν επιμόνως την διάλυση του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής ενώ θέλουν να διατηρήσουν την Ορεινή Ταξιαρχία κια τον Ιερό Λόχο που ήταν δημιουργήματα της ολιγαρχίας και των Αγγλων. Την 1η Δεκέμβρίου 1944 ο Σκόμπυ ζητάει από τον ΕΛΑΣ να αρχίσει την αποστράτευση του την 10η Δεκέμβρη 1944 .Ο Γ Παπανδρέου συγκαλεί την κυβέρνηση χωρίς τους υπουργούς του ΕΑΜ και παίρνει απόφαση για την διάλυση της πολιτοφυλακής σε πολλές περιοχές της χώρας. Παράλληλα αποφυλακίζει και αυτούς τους λίγους δοσίλογους που είχαν φυλακιστεί, όπως τον αρχιδοσίλογο Θεοδ. Πάγκαλο παππού του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ Θεοδ Πάγκαλου (αυτού που παρέδωσε τον Α. Οτσαλάν στους Τούρκους).


Στις 3 Δεκέμβρη ο λαός της Αθήνας πραγματοποιεί μεγάλη διαδήλωση κατά των αποφάσεων της κυβέρνησης Παπανδρέου. Ο Γ. Παπανδρέου δίνει εντολή και η διαδήλωση πνίγεται στο αίμα. Την επομένη 4 Δεκέμβρη επαναλάμβάνεται το ίδιο. Ετσι αρχίζει η περίοδος που ονομάζεται “Δεκεμβριανά”και περιλαμβάνει συγκρούσεις ανάμεσα σε τμήματα του εφεδρικού ΕΛΑΣ από την μια μεριά και του Αγγλους μαζί με τους ταγματασφαλίτες απ” την άλλη. Ο ΕΛΑΣ χάνει την μάχη και οδηγούμαστε τον Φλεβάρη 1945 στην συμφωνία της Βάρκιζας που ο ΕΛΑΣ υποχρεώνεται να παραδώσει τα όπλα. Οι διώξεις κατά των αγωνιστών συνεχίζονται πλέον με μεγαλύτερη ένταση. Το λαικό κίνημα υποχρεώνεται να ξαναπάρει τα όπλα Στην ουσία έχει αρχίσει εμφύλιος πόλεμος που το 1946 θα πάρει ανοικτή μορφή.



Πηγη:http://www.hitandrun.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου