Δευτέρα 20 Ιουνίου 2016

Είτε με Remain είτε με Brexit, η ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται

Του Κώστα Λαπαβίτσα

Η στυγερή δολοφονία της Τζο Κοξ θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στο βρετανικό δημοψήφισμα. Οι υπέρμαχοι του Remain υπολογίζουν σε μεταστροφή του εκλογικού σώματος προς όφελός τους. Tο τελικό αποτέλεσμα όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο γιατί το δημοψήφισμα έχει προκαλέσει βαθύτατη ταξική αναταραχή στη Βρετανία.

Το ταξικό ρήγμα

Μια έντονη διαμάχη αναμφίβολα υπάρχει ανάμεσα στους έχοντες και κατέχοντες, με το πλειοψηφικό κομμάτι να θέλει την παραμονή και το μειοψηφικό την έξοδο, το καθένα για τα δικά του συμφέροντα. Η διάσπαση είναι ορατή μέσα στο Συντηρητικό Κόμμα, αλλά από μόνη της δεν θα αρκούσε ποτέ για να προκαλέσει γενικευμένη κοινωνική αναταραχή. Το δημοψήφισμα έφερε στην επιφάνεια ένα πολύ βαθύτερο κοινωνικό ρήγμα. 

Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των λαϊκών και εργατικών στρωμάτων στη Βρετανία – ιδίως στην Αγγλία – έχει ταχθεί υπέρ της εξόδου. Αλλά δυστυχώς τα πολιτικά οφέλη τα έχει δρέψει μια σκληρή Δεξιά, ακόμη πιο νεοφιλελεύθερη από αυτή που κυβερνάει, η οποία στρέφεται κατά των μεταναστών. Τα αίτια αυτών των σύνθετων και αντιφατικών εξελίξεων απαιτούν προσεκτική ανάλυση. 

Η Βρετανία έχει ζήσει σε καθεστώς μόνιμης λιτότητας στα χρόνια που ακολούθησαν τη γιγαντιαία κρίση του 2008-9. Το λαϊκό στοιχείο αντιμετωπίζει συνεχή πίεση στους μισθούς, ανασφάλεια, κακές νέες θέσεις εργασίας, περικοπές στην κοινωνική πρόνοια, στεγαστική κρίση στο Λονδίνο, έλλειψη προοπτικής για τη νεολαία. Υπάρχει διάχυτη αίσθηση κοινωνικής αδικίας και ατιμωρησίας για τους υπεύθυνους της κρίσης. Τα λαϊκά στρώματα θεωρούν ότι το πολιτικό σύστημα, οι μεγάλες τράπεζες και επιχειρήσεις, καθώς και μια κάστα προνομιούχων, κυβερνούν χωρίς να δίνουν λόγο σε κανένα.