Οι τριαντάρηδες «οικοδεσπότες» των προσφυγικών καταυλισμών

Οι υπεύθυνοι των κέντρων υποδοχής προσφύγων και μεταναστών σε όλη την επικράτεια δεν έχουν τα χαρακτηριστικά του «κλασικού» δημοσίου υπαλλήλου.

Είναι 30άρηδες που διαθέτουν τουλάχιστον δύο πτυχία, έχουν γράψει... χιλιόμετρα στο Προσφυγικό είτε λόγω ιδεολογίας είτε λόγω σπουδών, δουλεύουν χωρίς ωράριο αλλά και δίχως να πληρώνονται υπερωρίες, ενώ είναι σε εγρήγορση όλο το 24ωρο.

Ο αν. υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γ. Μουζάλας, επέλεξε να εμπιστευτεί τη λειτουργία των κέντρων φιλοξενίας προσφύγων σε μια νέα γενιά στελεχών που βρέθηκαν εξαρχής στην πρώτη γραμμή του προσφυγικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα σχηματίστηκε στο υπουργείο μια ομάδα δράσης που λειτουργεί σε 24ωρη βάση, η οποία συνέβαλε στη δημιουργία των κέντρων και εργάζεται καθημερινά για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούνται συντονίζοντας με επιτυχία τους εθελοντές, τις ΜΚΟ αλλά και τους κρατικούς φορείς.

Η Task Force του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής γνωρίζει σπιθαμή προς σπιθαμή τους χώρους φιλοξενίας προσφύγων και με κάθε ευκαιρία ταξιδεύει ανά την επικράτεια για να καταγράψει τα προβλήματα αλλά και να προτείνει λύσεις σε νέα θέματα που δημιουργούνται καθημερινά λόγω της αύξησης των προσφυγικών ροών και του κλεισίματος των συνόρων από τον Βορρά.

Οι 30άρηδες επικεφαλής των καταυλισμών έχουν ξεκινήσει τη δράση τους από εθελοντές και δεν τα πάνε καλά με τη δημοσιότητα και αποφεύγουν τις τηλεοπτικές κάμερες και τους φωτογραφικούς φακούς. Το «Εθνος της Κυριακής» παρουσιάζει για πρώτη φορά τους υπευθύνους των χώρων υποδοχής προσφύγων και μεταναστών ανά την επικράτεια, που εργάζονται για τη διαμόρφωση ανθρώπινων συνθηκών στους χώρους φιλοξενίας.

Αριστερά, η Κατερίνα Μαμώλη ανέλαβε να διαμορφώσει τους χώρους υποδοχής στο γήπεδο του χόκεϊ στο Ελληνικό. Δίπλα, ο Μάριος Καραγιαννάκης, ο οποίος σήμερα είναι συντονιστής στην Αττική. Δεξιά, ο Μαχμούντ Αμπντέλ Ρασούλ είναι υπεύθυνος για τον Ελαιώνα.

«Οι μετανάστες απορούσαν γιατί ήταν κρατούμενοι»

Ενα υποτυπώδες κέντρο επιχειρήσεων λειτουργεί στο υπουργείο Εσωτερικών στην Πλατεία Κλαυθμώνος, όπου στεγάζεται το επιτελείο του αν. υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γ. Μουζάλα.

Επικεφαλής είναι η διευθύντρια του γραφείου του αν. υπουργού, Κατερίνα Μαμώλη. Η 33χρονη Κατερίνα είναι ψυχολόγος και κατέχει δεύτερο πτυχίο στις Πολιτικές Επιστήμες. Ξεκίνησε την ενασχόλησή της με το Προσφυγικό το 2012 ως ψυχολόγος στα κέντρα κράτησης μεταναστών στον Εβρο παρέχοντας υπηρεσίες συμβουλευτικής στους πρόσφυγες. «Το πρώτο πράγμα που μου είχε κάνει εντύπωση ήταν η απορία των μεταναστών οι οποίοι δεν καταλάβαιναν για ποιον λόγο ήταν κρατούμενοι», αναφέρει στο «Εθνος της Κυριακής».

Η Κατερίνα ήταν η πρώτη συντονίστρια στον χώρο του Τάε Κβον Ντο τον Σεπτέμβριο του 2015 και κατόπιν ανέλαβε για λογαριασμό του υπουργείου να διαμορφώσει τους χώρους υποδοχής στο γήπεδο του χόκεϊ στο Ελληνικό. Την περίοδο εκείνη ήταν ειδική συνεργάτιδα του υπουργού Γ. Μουζάλα και ανέλαβε καθήκοντα διευθύντριας του υπουργικού γραφείου μόλις στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς.

«Ο συντονιστής είναι ''ακροβάτης'', αφού θα πρέπει να κρατήσει ισορροπίες μεταξύ των ανθρώπων που φιλοξενούνται στους χώρους υποδοχής και έχουν συγκεκριμένες ανάγκες, των εθελοντών και των άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται στο ''πεδίο'' (σ.σ.: η έκφραση που χρησιμοποιούν οι συντονιστές για τους καταυλισμούς).

Αριστερά, η συντονίστρια του κέντρου στο Ελληνικό, Χριστίνα Χρηστίδου. Δεξιά, ο Κώστας Κουσαξίδης, ο οποίος μεταβαίνει καθημερινά στα κέντρα φιλοξενίας στα Διαβατά, στο Χέρσο και στη Νέα Καβάλα. Πάνω, η Ανθή Καραγγελή, υπεύθυνη της δομής στη Μυτιλήνη, δίπλα στον αναπληρωτή υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γ. Μουζάλα.

Από την πολύμηνη δραστηριοποίησή της στους χώρους υποδοχής, η Κατερίνα Μαμώλη έχει αποτυπώσει στη μνήμη της την εικόνα ενός 22χρονου Αφγανού πρόσφυγα που ήταν θύμα βασανισμού από τους Ταλιμπάν.

«Ηταν εξαιρετικά αποφασισμένος να φύγει από την Ελλάδα. Θυμάμαι ότι έλεγε συνέχεια πως δεν φοβάται τίποτα, αφού κατάφερε να φύγει ζωντανός από τα χέρια των Ταλιμπάν και πως θα έφτανε στον τελικό προορισμό του, που είναι η Γερμανία», περιγράφει.

«Το νέο ξεκίνημα του Μιλάτ είναι η δικαίωσή μου»

Στους χώρους υποδοχής η Κατερίνα Μαμώλη «ανακάλυψε» αρκετούς ικανούς εργαζόμενους ή εθελοντές που κατόπιν τους πρότεινε στο υπουργείο, προκειμένου να αναλάβουν θέσεις συντονιστών στα κέντρα φιλοξενίας. Ενας από αυτούς είναι και ο 35χρονος Μάριος Καραγιαννάκης, ο οποίος σήμερα είναι συντονιστής στην Αττική και συμμετέχει στο διυπουργικό συντονιστικό για το Προσφυγικό. Ο Μάριος ήταν δημοτικός υπάλληλος στον Δήμο Μυλοποτάμου στην Κρήτη και ζήτησε μετάθεση το 2013 στην υπηρεσία πρώτης υποδοχής. Σπούδασε οικονομικά και έχει μεταπτυχιακό στις Πολιτικές Επιστήμες.

Σήμερα έχει αναλάβει τον συντονισμό όλων των χώρων υποδοχής στην Αττική και εργάζεται χωρίς να υπολογίζει τα ωράρια. Η πιο ευχάριστη στιγμή για τον Μάριο και παράλληλα η δικαίωση των προσπαθειών που καταβάλλουν αυτός και οι συνεργάτες του αποτυπώνονται στην ιστορία ενός 17χρονου Σύρου πρόσφυγα, του Μιλάτ. «Τον είχα συναντήσει στη Μυτιλήνη και ήταν τρομοκρατημένος αφού είχε ταξιδέψει μόνος του από τη Συρία. Πέρασε από την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής στις δομές φιλοξενίας και συνέχισε την πορεία του προς την Ευρώπη όταν τα σύνορα ήταν ακόμα ανοιχτά.

Πήγε στη Σουηδία, όπου τελικά έλαβε πολιτικό άσυλο και ξεκίνησε μια καινούργια ζωή. Μετά από μερικούς μήνες με κάλεσε στο κινητό μου -δεν ξέρω πού το είχε βρει- και με ευχαρίστησε για τη βοήθεια. Εναν χρόνο αργότερα όμως τον συνάντησα στο Ελληνικό, που είχε έρθει ως εθελοντής να βοηθήσει στη φιλοξενία των άλλων προσφύγων», καταλήγει ο Μάριος.

«Η δύναμη που κρύβουν δεν επιτρέπει τη λύπηση»

Από τις πιο παλιές καραβάνες στη δημιουργία χώρων υποδοχής μεταναστών είναι η υπεύθυνη της δομής στη Μυτιλήνη, η 35χρονη εκπαιδευτικός Ανθή Καραγγελή, η οποία ξεκίνησε τη διαμόρφωση και τη λειτουργία του Ελαιώνα. Πολλοί τη θυμούνται να στέκεται μόνη της στον σημερινό χώρο που έχει εγκατασταθεί ο χώρος φιλοξενίας στον Ελαιώνα, όταν ακόμη ήταν χωράφι και ανέλαβε την κατασκευή του από το μηδέν.

Στη Μυτιλήνη έχει σπουδάσει και γνωρίζει καλά την κατάσταση που επικρατεί με τους πρόσφυγες, αφού έχει ασχοληθεί τα τελευταία δύο χρόνια με τη σύσταση των δομών φιλοξενίας στο νησί. Μετά την ολοκλήρωση του Ελαιώνα, δεν ήθελε πολύ να επιστρέψει στη Λέσβο παίρνοντας τον ρόλο της συντονίστριας από το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής.

«Στη Μόρια με έχει συγκλονίσει το γεγονός ότι τα ζευγάρια των ηλικιωμένων μεταναστών δεν έχουν χάσει τη στοργή μεταξύ τους, παρά την ταλαιπωρία και τις κακουχίες που έχουν υποστεί. Εδώ τα παιδιά των προσφύγων παίζουν ποδόσφαιρο με τους αστυνομικούς. Η δύναμη που έχουν μέσα τους οι πρόσφυγες δεν σου επιτρέπει να τους λυπηθείς», λέει χαρακτηριστικά.

«Να μάθουν ελληνικά για να φύγει ο φόβος»

Ο Μαχμούντ Αμπντέλ Ρασούλ είναι η... ανακάλυψη της Ανθής. Ο 30χρονος Αμπντούλ είναι δεύτερης γενιάς μετανάστης, γεννημένος στην Ελλάδα, σουδανικής καταγωγής και είναι υποψήφιος διδάκτωρ Καρδιολογίας στην Πανεπιστημιακή κλινική του Ιπποκρατείου. Σήμερα είναι συντονιστής στον Ελαιώνα, αλλά ασχολείται με τα ζητήματα κοινωνικής ένταξης των μεταναστών από τα φοιτητικά του χρόνια. Ο Μαχμούντ ήταν από τους πρώτους που πήγε στον καταυλισμό ο οποίος είχε δημιουργηθεί στο Πεδίον του Αρεως το 2015 και σε συνεργασία με την αφγανική κοινότητα στην Αθήνα συνέβαλε ώστε να μεταφερθούν οι πρόσφυγες στον χώρο του Ελαιώνα με ένα άριστο σύστημα μεταφοράς, όπως αναφέρουν στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής.

«Κανείς δεν έχει πειστεί από τα νησιά ότι έχουν κλείσει τα σύνορα. Αρκετοί πρόσφυγες πήγαν στην Ειδομένη έξι, ακόμα και επτά φορές για να διαπιστώσουν την πραγματικότητα», αναφέρει ο Μαχμούντ. Υποστηρίζει ότι άμεσα χρειάζεται να ξεκινήσουν μαθήματα ελληνικών στους πρόσφυγες , για να φύγει ο φόβος, όπως λέει χαρακτηριστικά. «Η γλώσσα θα βοηθήσει και μας να καταλάβουμε σε έναν κοινό κώδικα ποιο είναι το πρόβλημα του μετανάστη και τι αντιμετωπίζει», σημειώνει ο Μαχμούντ, ο οποίος εκτός από άπταιστα ελληνικά μιλά αραβικά και φαρσί.

«Με έχει εντυπωσιάσει η άμεση προσαρμογή τους»

Η μικρότερη των συντονιστών είναι η 25χρονη Χριστίνα Χρηστίδου που, παρά το νεαρό της ηλικίας της, έχει ολοκληρώσει πανεπιστημιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες και διαθέτει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών από γαλλικό πανεπιστήμιο στη Μετανάστευση και στις Διεθνείς Σχέσεις. Είναι η συντονίστρια του Ελληνικού μετά τα μαθήματα... ταχύρρυθμης εκπαίδευσης που πέρασε τους τελευταίους μήνες από εθελόντρια στον χώρο μέχρι να αναλάβει συντονιστικό ρόλο. «Με έχει εντυπωσιάσει ο τρόπος με τον οποίον οι πρόσφυγες προσαρμόζονται άμεσα στις καταστάσεις που διαμορφώνονται στα κέντρα φιλοξενίας», αναφέρει η Χριστίνα.

«Τρομάζω όταν βλέπω τα παιδιά να μην παίζουν»

Στη Βόρεια Ελλάδα, στους χώρους φιλοξενίας στα Διαβατά, στο Χέρσο και στη Νέα Καβάλα έχει αναλάβει τον συντονισμό ο Κώστας Κουσαξίδης, ο οποίος έχει κάνει σπουδές Βαλκανιολογίας και είναι υποψήφιος διδάκτωρ Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας. Επιλέχτηκε ύστερα από πρόταση του νυν γενικού γραμματέα του υπουργείου, κ. Παπαδόπουλου, προς τον Γ. Μουζάλα. Η έδρα του βρίσκεται στο υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης, αλλά καθημερινά μεταβαίνει στα κέντρα φιλοξενίας. Εκτός των σπουδών και της προϋπηρεσίας που διαθέτει σε προγράμματα της Υπατης Αρμοστείας, όπου συμμετείχε ως ερευνητής ο Κώστας Κουσαξίδης, βλέπει το Προσφυγικό με τα μάτια των δύο μικρών παιδιών του. «Τρομάζω όταν βλέπω τα παιδιά των προσφύγων στην Ειδομένη, που είναι στην ηλικία των παιδιών μου, να μην παίζουν και να μη γελούν», σημειώνει.

«Καθημερινά ενημερώνουμε τους πρόσφυγες στα κέντρα φιλοξενίας να μην πηγαίνουν στην Ειδομένη. Πρόσφατα προσπαθούσα να πείσω μια οικογένεια Αφγανών με δύο παιδιά, στα Διαβατά, να μην πάνε στα σύνορα γιατί είναι κλειστά. Ο πατέρας με άκουσε με προσοχή, όμως η γυναίκα του επέμεινε και τελικά επικράτησε η δική της άποψη», αναφέρει θέλοντας να δείξει και τις ομοιότητες με τις οικογένειες στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως θρησκείας και συνηθειών, όπου τελικά η μητέρα έχει τον... τελικό λόγο.

Νίκος Β. Τσίτσας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΘΑΛΕΙΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ


http://www.ethnos.gr/koinonia/arthro/oi_triantarides_oikodespotes_ton_prosfygikon_kataulismon-64349101/