Τα κόκκινα γάντια πήραν πτυχίο

Μετά τη δουλειά στην Εφορία των Γιαννιτσών, η Βάσω Κουκλίδου έπαιρνε το λεωφορείο για Θεσσαλονίκη ώστε να παρακολουθήσει νυχτερινό λύκειο

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ στην ΑΥΓΗ

Μετά το απολυτήριο νυχτερινού Λυκείου, πέρασε στις πανελλήνιες και πήρε πτυχίο από το ΑΠΘ, αλλά δεν εγκαταλείπει τον αγώνα των καθαριστριών: "Αν παραιτηθώ από τη διεκδίκηση, θα είναι ήττα που δεν μπορώ να αποδεχτώ στη ζωή μου"

Πριν μέρες ένα «κόκκινο γάντι» υψώθηκε μέσα στο ΑΠΘ. Για την Βάσω Κουκλίδου η κίνηση αυτή δεν ήταν διαμαρτυρία, αλλά επιβράβευση ενός προσωπικού αγώνα που οι συνθήκες την υποχρέωσαν να δώσει με άνισους όρους. Μια καθαρίστρια που βρέθηκε στον δρόμο μαζί με 594 ακόμη γυναίκες. Η διαθεσιμότητα και η απόλυση δεν στάθηκαν εμπόδια στη συνέχιση του προσωπικού της αγώνα και στις 13 Νοεμβρίου η Βάσω κατάφερε να πάρει το πτυχίο από το Τμήμα Ψυχολογίας. Στην ορκωμοσία φόρεσε το κόκκινο γάντι του αγώνα, καθώς «η διεκδίκηση της δουλειάς, της αξιοπρέπειας και της δικαίωσης δεν τερματίστηκε με την απόκτηση ενός πτυχίου».

Η ιστορία της ξεκινά από τα Γιαννιτσά, όπου εργαζόταν ως καθαρίστρια στην εφορία. «Η ζωή τα έφερε έτσι που νωρίς αναγκάστηκα να εγκαταλείψω το λύκειο» λέει η Βάσω και συμπληρώνει πως «όταν τα παιδιά μεγάλωσαν, αποφάσισα να τελειώσω το σχολείο». Στα Γιαννιτσά νυχτερινό Λύκειο δεν υπήρχε και έτσι αναγκάστηκε να παρακολουθεί μαθήματα στη Θεσσαλονίκη. «Όλα αυτά τα χρόνια, μετά τη δουλειά στην εφορία, έπαιρνα το λεωφορείο και πήγαινα στη Θεσσαλονίκη» λέει η πτυχιούχος Ψυχολογίας.

Άλλη μια διαπομπευμένη οροθετική λιγότερη

Η Κατερίνα δραπέτευσε. Όσες φυλακές έζησε, όσους παραδείσους κι αν αναζήτησε στα ναρκωτικά ποτέ δεν έφτασαν. Η επιχείρηση δίωξης των οροθετικών χρηστριών πριν τις εκλογές του 2012, μάζεψε μαζί με τις άλλες κοπέλες και την Κατερίνα. Τη γνωρίσαμε κι αυτή στις φυλακές Κορυδαλλού. Ενα κορίτσι γελαστό που του άρεσαν οι αγκαλιές και τα χάδια. Ηταν διαχυτική, πάντα με φιλούσε.

Η Κατερίνα έγινε αργότερα ασθενής μου καθώς το «αδίκημα» της οροθετικότητάς της, την έφερε στην πόρτα της Μονάδας Λοιμώξεων. Γρήγοραενεργοποιήθηκε. Μάχιμη, πήρε μέρος σε όλες τις δράσεις της πρωτοβουλίας αλληλεγύης για τις διωκόμενες οροθετικές: μίλησε σε προβολές, σε πανελ, σε συγκεντρώσεις για τα αυτονόητα: τα νοσήματα δεν φυλακίζονται, θεραπεύονται. Την αγαπήσαμε για το θάρρος της, την ανθρωπιά της, το ωραίο μυαλό της.

Δυο χρόνια καθαρή, όταν υποτροπίασε. Ζητούσε συγγνώμη γιατί νόμισε οτι μας απογοήτευσε. Οι δικοί μου φόβοι όμως είχαν να κάνουν με κάτι άλλο. Εμείς πόσο σωστά τη στηρίξαμε; Πόσο μπορέσαμε ν’απαλύνουμε τους πόνους της, να την κάνουμε ικανή ν’αντέξει ότι και οι άλλοι και άλλες αντέχουμε;

Ο Πελετίδης έδωσε σε άπορους στην Πάτρα την εκμετάλλευση ελαιόδεντρων. Αστυνομικοί και ιερείς αντέδρασαν!

Παρακαλώ, την προσοχή σας. Παρά τις “λογοτεχνικές παρεμβάσεις” του γράφοντος, η ιστορία που ακολουθεί είναι πέρα για πέρα αληθινή:

Επειδή στην Πάτρα κατά τις τελευταίες δημοτικές εκλογές πλειοψήφισαν οι κομμουνιστές, είναι φυσικό και επόμενο η δημοτική αρχή να μην ασχολείται με σοβαρά και κεφαλαιώδη προβλήματα της πόλης, όπως κάνει π.χ. ο δήμος Ναυπλιέων, ο οποίος ασχολήθηκε με το να ονομάσει τον Αντώνη Σαμαρά επίτιμο δημότη του. Εμείς εδώ, κολλημένοι κομμουνιστές, επιμένουμε να ασχολούμαστε με τρίχες, όπως π.χ. πώς θα ανακουφίσουμε (έστω και λίγο) τους συμπολίτες μας που υποφέρουν.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, οι διοικούντες τον δήμο σκέφτηκαν κάτι απλό: να αξιοποιήσουν κατά τον πιο πρόσφορο τρόπο την δημοτική περιουσία. Κι ανάμεσα στα περιουσιακά στοιχεία τού δήμου υπάρχουν και… ελιές! Μιας και στο σχέδιο πόλης έχουν ενταχθεί αγροί και χωράφια, πολλά των οποίων έχουν ήδη απαλλοτριωθεί προκειμένου να ανοιχτούν δρόμοι, να γίνουν πλατείες, να χτιστούν σχολεία κλπ, είναι λογικό να υπάρχουν μεταξύ τους και κάποια με ελιές.

Ντιάλιθ” ιμ Χριστάκη

Δημοσιεύω σήμερα ένα σύντομο, σπαραχτικό διήγημα που έχει και γλωσσικό ενδιαφέρον, το «Ντιάλιθ” ιμ Χριστάκη», από την ομώνυμη συλλογή διηγημάτων του Θεσπρωτού συγγραφέα Σωτήρη Δημητρίου (1955-). Πρόκειται για την πρώτη συλλογή διηγημάτων του Δημητρίου (1987) και, αν δεν κάνω λάθος, το βιβλίο είναι σήμερα εξαντλημένο.

Η φίλη Μαρία, που πληκτρολόγησε το διήγημα, έψαξε επίσης και βρήκε πώς αποδίδονται μερικές φράσεις και τραγούδια που είναι στα αλβανικά (ή ανακατεμένα με ελληνικά) -νομίζω μόνο μια λέξη μάς λείπει.

Ζάντζες, ηπειρώτικη λέξη, είναι ιδιοτροπίες, νάζια, καμώματα.

Τσάκινο είναι το λεπτό ξυλαράκι.

Ντιάλιθ” ιμ Χριστάκη

Από ’να πείσμα την πήρε.

Δεν τον πολυένοιαζε, μα πέσαν να τον φάνε οι δικοί του.

«Καλά, το ’χασες τελείως; Να μπάσουμε σπίτι μας την Αρβανίτω, την τέτοια, την πάντοια;»

Ιδίως οι αδερφές του ήταν κατηγορηματικές:

«Σπίτι μας δεν μπαίνει η παλιοσκιπιτάρ».

Βέβαια, πιο πολύ απ’ τη φυλετική της ιδιότητα τις πείραζε που, όταν έμπαινε στο φούρνο τους, σαν κάτι να ομόρφαινε.

Πόσο μα πόσο υποκριτές και πανούργοι…

Πόσο σίγουροι είμαστε ότι αυτοί που κυβερνούν, που έχουν λάβει τη λαϊκή εντολή να καθορίσουν τις τύχες των πολλών, είναι ικανοί και άξιοι να το κάνουν; Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ είχε πει ότι ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος να διαλέγει ανάμεσα στο να μην είναι απολύτως τίποτα και στο να υποκρίνεται αυτό που είναι. Δηλαδή, από τη μια πλευρά, διαπιστώνουμε ή επιλέγουμε να είμαστε ένα τίποτα (άγνωστοι, αφανείς, αόρατοι),οπότε δε θα βρεθούμε στη θέση να κυβερνήσουμε, να ηγηθούμε και να καθοδηγήσουμε άλλους.

Γιάννης Μάρκοβιτς

Σε αυτή την περίπτωση, μήπως επιλέγουμε το μαντρί και την ασφάλεια που μας παρέχει ο βοσκός; Από την άλλη πλευρά, κάποιοι εξ ημών υποκρινόμαστε αυτό που είμαστε ή ενδεχόμενα αυτό που θέλουμε να είμαστε ή εκείνο οι άλλοι επιθυμούν να βλέπουν σε μας, οπότε κυβερνάμε και ηγούμαστε. Τότε μήπως επιλέγουμε την πλευρά του βοσκού και οι λίγοι θρασείς, εκείνη του λύκου; Η υποκρισία βοηθάει την εξουσία· τη συντηρεί, την εκλογικεύει και της προσφέρει τυπική νομιμοποίηση. Αν ισχύει αυτό που είπε ο Λένιν ότι η υποκρισία στην πολιτική είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας, της έλλειψης ισχύος, τότε εκείνοι που υποκρίνονται είναι τα αδύναμα πρόβατα. Πως όμως κατάφεραν αυτά τα υποκριτικά, αδύναμα πρόβατα να βγουν από το μαντρί και να επιλέξουν άλλους ρόλους; Ποιά δύναμη τους ώθησε να γίνουν βοσκοί;

Δεκεμβριανά: Τα γεγονότα, η διεθνής διάσταση και ο «παράλληλος πόλεμος»

Αγγελική Δημοπούλου 

Τον Δεκέμβριο του 1944, ενάμιση μόλις μήνα μετά την πανηγυρική απελευθέρωση της πρωτεύουσας από τα ναζιστικά στρατεύματα, ξέσπασε «Η Μάχη της Αθήνας», η σφοδρότερη στρατιωτική αναμέτρηση που έγινε ποτέ στην πρωτεύουσα. Σε αυτήν επικεντρώνεται το νέο βιβλίο του Μενέλαου Χαραλαμπίδη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Πρόκειται για μια επιστημονική μελέτη που αναφέρεται στα γεγονότα καταγράφοντας λεπτομερώς τις μάχες που μαίνονταν σε κάθε γειτονιά της πόλης. Ο συγγραφέας μιλά στο tvxs.gr, για τις αιτίες που οδήγησαν στα Δεκεμβριανά, τα γεγονότα που καθόρισαν την έκβασή τους, τα θύματα αλλά και τον «παράλληλο πόλεμο» που εξελισσόταν σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο.

Είχατε ήδη γράψει ένα βιβλίο για την Κατοχή και την Αντίσταση. Τώρα έρχεται ένα δεύτερο βιβλίο για τα Δεκεμβριανά. Πρόκειται για την ολοκλήρωση μιας ενιαίας έρευνας;

Επειδή ακριβώς είχε προηγηθεί η ενασχόληση μου με την Κατοχή και την Αντίσταση στην Αθήνα υπήρχε πλέον και το υλικό και κυρίως η κατανόηση της περιόδου που προηγήθηκε των Δεκεμβριανών. Και δεδομένου ότι το προηγούμενο βιβλίο μου είναι η πρώτη εστιασμένη έρευνα για την Κατοχή στην Αθήνα, ήταν μια δεδομένη συνέχεια το να ασχοληθώ με τα Δεκεμβριανά, από την άποψη ότι είναι τόσο άμεση η σχέση και χρονικά αλλά και σε επίπεδο πολιτικών εξελίξεων. Δεν μπορείς να εξετάσεις τα Δεκεμβριανά χωρίς να ξέρεις τι έχει γίνει στην Κατοχή, ούτε βέβαια να αφήσεις το κομμάτι της Κατοχής χωρίς να το συμπληρώσεις με τα Δεκεμβριανά που ακολουθούν μόλις ενάμιση μήνα μετά. Άρα είναι ουσιαστικά ένα έργο σε δυο τόμους. Αν και το ένα βιβλίο διαφέρει πολύ από το άλλο. Το πρώτο ερευνά τρεισήμισι χρόνια και προσπαθεί να κατανοήσει τις τεράστιες αλλαγές που έγιναν στην ελληνική κοινωνία λόγω της Κατοχής, ενώ το δεύτερο μελετά τη μάχη που έγινε στην Αθήνα και εμβαθύνει στις πολιτικές εξελίξεις λίγο πριν και κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών. Είναι δυο διαφορετικού είδους επιστημονικά αφηγήματα.

Οι 10 επαναστάσεις που έκαναν τον κόσμο, όπως τον ξέρουμε σήμερα

Οι επαναστάσεις που συγκλόνισαν τον κόσμο κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα και δημιούργησαν τη σύγχρονη πραγματικότητα. (vid)

Ο 20ος αιώνας υπήρξε ένας αιώνας εξεγέρσεων, αλλαγών και μεγάλων εξελίξεων που οδήγησαν τα κράτη και τις κοινωνίες τους σε πρωτόγνωρη ανάπτυξη.

Οι παρακάτω επαναστάσεις έφεραν τον κόσμο στη μορφή που τον γνωρίζουμε σήμερα και αποτελούν μερικά από τα σημαντικότερα γεγονότα της ανθρώπινης ιστορίας.

Επιμέλεια: Εύη Κιόρρι

10. Η Κουβανική Επανάσταση, 1956- 1959