Ζίγκμουντ Μπάουμαν: δεν είναι κρίση, είναι αναδιανομή πλούτου

Ο επίτιμος καθηγητής κοινωνιολογίας Ζίγκμουντ Μπάουμαν μιλά για την κρίση, τον καταναλωτισμό, τις μορφές αντίστασης, την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας και το πώς βλέπει το μέλλον. Τη συνέντευξη πήραν η Ντίνα Δαβάκη και ο Δημήτρης Μπούκας για την εφημερίδα Η Εποχή.

Η Ελλάδα και η Νότια Ευρώπη διέρχονται μια παρατεταμένη οικονομική κρίση και δέχονται συνέχεια σκληρά μέτρα λιτότητας. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτά που συμβαίνουν;

Τα μέτρα συνδέονται με τα δάνεια που ζητούνται. Είναι σημαντικό όμως να δει κανείς για ποιο σκοπό χρησιμοποιούνται τα δάνεια που δίνονται στην Ελλάδα.

Αν χρησιμοποιούνται για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τότε απλά τρέφεται η ρίζα του προβλήματος και οι πολιτικές λιτότητας θα συνεχιστούν αμείωτες.

Οι οικονομικές κρίσεις έχουν να κάνουν όχι με καταστροφή του πλούτου, αλλά με αναδιανομή του. Σε κάθε κρίση υπάρχουν πάντα κάποιοι που κερδίζουν περισσότερα χρήματα σε βάρος των άλλων. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, μετά την κρίση έχει παρατηρηθεί μια αργή ανάκαμψη, όμως το 93% του επιπλέον ΑΕΠ που δημιουργήθηκε, κατέληξε μόνο στο 1% του πληθυσμού.

Στα βιβλία σας έχετε πολλές φορές αναφερθεί στον καταναλωτισμό της σύγχρονης, μετανεωτερικής κοινωνίας. Σε τι βαθμό υπάρχει συμβατότητα μεταξύ καταναλωτισμού και μέτρων λιτότητας;

Σύγκρουση Γερμανίας και Η.Π.Α

Άρης Οικονόμου

Η καγκελάριος, μετά το λάθος να υπενθυμίσει την ιστορία της χώρας της που μοιάζει με ποινικό μητρώο στους εταίρους της, με την άθλια συμπεριφορά της προς τα κράτη του Νότου, κινδυνεύει να κάνει ένα ακόμη – το οποίο όμως θα ήταν απόλυτα καταστροφικό. 

.

Άποψη

Η γερμανική οικονομία στηρίζεται κατά 50% στις εξαγωγές – ενώ εκ φύσεως οι Γερμανοί δεν είναι καθόλου ευέλικτοι, όταν τυχόν αλλάξουν οι συνθήκες. Στα πλαίσια αυτά, ο μεγαλύτερος εφιάλτης της χώρας είναι οι δηλώσεις του κ. Trump – αφενός μεν όσον αφορά την Ευρωζώνη, όπου φαίνεται να «πριμοδοτεί» τη διάλυση της, αφετέρου σε σχέση με την επιβολή δασμών στις αμερικανικές εισαγωγές (άρθρο).

Ειδικότερα, εάν τυχόν διαλυθεί η Ευρωζώνη, μεταξύ άλλων λόγω της εξόδου κινδύνου που άνοιξε η Βρετανία μετά το δημοψήφισμα για την αποχώρηση της από την ΕΕ, τότε η Γερμανία θα αναγκασθεί να επιστρέψει στο μάρκο – με αποτέλεσμα τη ραγδαία ανατίμηση του, οπότε τη μείωση των εξαγωγών, με την ταυτόχρονη αύξηση των εισαγωγών. Έτσι θα έχανε σε χρόνο μηδέν τα τεράστια πλεονάσματα της, τα οποία πλησιάζουν τα 300 δις € ετησίως – όσο δηλαδή το δημόσιο χρέος της Ελλάδας.

Σε ποσοστά επί του ΑΕΠ τα πλεονάσματα της, τα οποία αυξήθηκαν κατακόρυφα μετά την παγκόσμια κρίση χρέους που ασφαλώς συνεχίζεται με τη συσσώρευση νέων βουνών χρεών, θα υπερβούν το 9% – όταν τα αντίστοιχα της Κίνας έχουν μειωθεί στο 3% περίπου, επειδή η χώρα δεν λειτούργησε αχόρταγα όπως η Γερμανία, αυξάνοντας τις εισαγωγές της από τη γύρω περιοχή (γράφημα).