Αντόνιο Σαλαζάρ: Ο πορτογάλος οικονομολόγος που έγινε δικτάτορας

Ο εμπνευστής της κορπορατικής απολυταρχίας που κυβέρνησε φασιστικά για 36 χρόνια

Χαρακτηρίζοντας το δικτατορικό καθεστώς που εγκαθίδρυσε ο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ σε τίτλους, οφείλει κανείς να μιλήσει για αυταρχική διακυβέρνηση, διάλυση του Κοινοβουλίου, κατάργηση του Συντάγματος και κρατικό κορπορατισμό.

Ο καθηγητής Οικονομικών τέθηκε επικεφαλής του στρατιωτικού πραξικοπήματος και έφτιαξε ένα οικονομικο-πολιτικό μοντέλο που θεωρήθηκε ιδανική ενσάρκωση της σύγχρονης απολυταρχίας, ονομάζοντάς το «Νέο Κράτος» (Estado Novo).

Ο άνθρωπος που έμεινε στο τιμόνι της Πορτογαλίας από το 1932 ως το 1968, επιβάλλοντας μια νέα μορφή φασισμού, αναδείχθηκε από τους κόλπους της χούντας που κατέλυσε το δημοκρατικό πολίτευμα στις 26 Μαΐου 1926 και ήταν μόνο το σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο που θα τον έκανε να εγκαταλείψει τον σφετερισμό της εξουσίας.

Από το 1968 και μετά τον Σαλαζάρ διαδέχθηκε στο τιμόνι της χούντας ο επίσης καθηγητής πανεπιστημίου Μαρσέλο Καετάνο, που παρέμεινε στην εξουσία μέχρι το 1974 και το λαϊκό αντιπραξικόπημα που έμεινε γνωστό ως «Επανάσταση των Γαρυφάλλων» (Κίνημα των Ενόπλων Δυνάμεων).

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΓΑΡΥΦΑΛΛΩΝ ΤΗΣ 25ης ΑΠΡΙΛΗ 1974 ΣΤΗΝ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Η κλασική αφίσα της «Επανάστασης των γαρυφάλλων»

 Τη νύχτα της 24ης προς 25η του Απρίλη 1974 εκδηλώνεται στην Πορτογαλία στρατιωτικό κίνημα για την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος, που συμπλήρωνε 42 χρόνια. Ετσι, άρχισε η «Επανάσταση των γαρυφάλλων».

Στην καρδιά αυτού του κινήματος ήταν το Κίνημα Ενόπλων Δυνάμεων (ΚΕΔ), μια οργάνωση που συγκέντρωνε πολλούς κατώτερους και μεσαίους αξιωματικούς αλλά και αρκετά υψηλόβαθμα στελέχη των πορτογαλικών Ενόπλων Δυνάμεων. Αυτό που συνένωνε τα μέλη του ΚΕΔ ήταν η πεποίθηση ότι έπρεπε να τερματιστεί η αποικιοκρατική παρουσία της Πορτογαλίας στην Αφρική, αλλά και να τεθεί τέρμα στη δικτατορική διακυβέρνηση της χώρας, που είχε οδηγήσει σε εξαθλίωση μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.

Πως οδηγηθήκαμε στη χούντα;

Φταίει ο λαϊκισμός – όπως αναφέρει σε ανακοίνωση της για την 21η Απρίλη η ΝΔ – ή μήπως κάτι άλλο; Τι δείχνουν τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Ελλάδα τα χρόνια λίγο πριν τη χούντα των συνταγματαρχών;

Τα γεγονότα στην Ελλάδα πριν την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας την 21η Απρίλη του 1967

Τρεις δολοφονίες, τρεις εκλογές, δεκατρείς εναλλαγές πρωθυπουργών, μία αλλαγή βασιλιά, πολλαπλά πραξικοπήματα είναι κάποια από τα σημαντικότερα γεγονότα πριν τη χούντα των συνταγματαρχών.

Η κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή παραιτήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1961 με σκοπό την διεξαγωγή εκλογών.

Αν και ο Κ. Καραμανλής επεδίωκε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον στρατηγό Θρασύβουλο Τσακαλώτο, ο βασιλιάς Παύλος διόρισε στις 20 Σεπτεμβρίου Πρωθυπουργό τον αρχηγό του Βασιλικού Στρατιωτικού Οίκου του, στρατηγό Κωνσταντίνο Δόβα. Με τον διορισμό μάλιστα, ως Υπουργού Εθνικής Αμύνης, του φιλο-βασιλικού πτέραρχου Χαράλαμπου Ποταμιάνου καθώς και άλλων φιλο-βασιλικών υπουργών δημιούργησε στην ουσία μια κυβέρνηση από ανθρώπους του περιβάλλοντός του.