Νίκος Καββαδίας - Federico Garcia Lorca

Μια ρεαλιστική απεικόνιση της εκτέλεσης των 200 κομμουνιστών, των έγκλειστων στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, από τους Γερμανούς (1/5/1944), της ομαδικής σφαγής των κατοίκων του Διστόμου Βοιωτίας απ' τους ναζιστές και ταγματασφαλίτες (10/6/1944). Ο θάνατος του μεγάλου Ισπανού ποιητή Λόρκα από τους φρανκιστές (Αύγ. 1936) τον συγκλονίζει: «Κι απάνω στη φοράδα σου δεμένος σταυρωτά... / μέσα από τα διψασμένα της χωράφια τ' ανοιχτά...». Ο ποιητής της θάλασσας Ν. Καββαδίας είναι περισσότερο γνωστός απ' τα ποιήματα της θάλασσας, παρά απ' τη δράση του...Μετά την είσοδο των Ναζί στην Αθήνα, ο Νίκος Καββαδίας βρέθηκε στις γραμμές του ΚΚΕ. Εντάχθηκε στο ΕΑΜ, αρχικά στο ΕΑΜ Ναυτικών και αργότερα στο ΕΑΜ Λογοτεχνών -Ποιητών. Στην περίοδο της Κατοχής ο Νίκος Καββαδίας δημοσίευσε και τα αντιστασιακά του ποιήματα με πρώτο το «Αθήνα 1943», ενώ το 1944 δημοσίευσε το ποίημα «Στον τάφο του ΕΠΟΝίτη». Το 1945 δημοσίευσε το «Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα», και το ποίημα «Αντίσταση». Λίγο πριν από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 έδωσε μια μεγάλη συνέντευξη στο περιοδικό «Πανσπουδαστική» όπου αφιέρωσε και το ποίημα του «Σπουδαστές».

Στίχοι: Νίκος Καββαδίας
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Εκτέλεση: Γιάννης Κούτρας

«Αλέξανδρος Παναγούλης… ωραίος ως Έλλην» – 39 χρόνια από τον θάνατό του

Σαν σήμερα, Πρωτομαγιά, έφυγε ο Αλέξανδρος Παναγούλης, αφήνοντας πολλά ερωτηματικά για τον αδόκητο χαμό του. Ένας μικρός φόρος τιμής στον «ωραίο ως Έλληνα» από την εκπομπή έρευνας της ΕΡΤ3 «Αρχείο», η οποία αναζήτησε τους φακέλους της υπόθεσης Παναγούλη.

Ο Αλέκος Παναγούλης υπήρξε πολιτικός και ποιητής. Δραστηριοποιήθηκε στον αγώνα κατά της Δικτατορίας της Χούντας των Συνταγματαρχών (1967-1974). Παγκόσμια γνωστός, ιδιαίτερα για την θαρραλέα του πράξη, τηναπόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου στις 13 Αυγούστου 1968, αλλά και για την αντοχή του στα βασανιστήρια που ακολούθησαν. Στην μεταπολίτευση εκλέχθηκε βουλευτής με την Ένωση Κέντρου (Ε.Κ.).

 tvxs.gr

Μια συννεφιασμένη μέρα στην Καισαριανή

Φωτογραφίες: Παναγιώτης Τζάμαρος / FOSPHOTOS01.05.2014

Μιράντα Ιωάννου

Εβδομήντα χρόνια μετά τρεις ογδοντάχρονοι διηγούνται στην Popaganda τις αναμνήσεις τους από την
Πρωτομαγιά του 1944 όταν οι ναζί κατακτητές εκτέλεσαν διακόσιους κομμουνιστές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Πρωτομαγιά του ‘70. Ίσως και λίγο αργότερα. Η μακάρια ησυχία των πρώτων καλοκαιρινών ημερών. Από την πλατεία της Καισαριανής ακούγονται σειρήνες, φωνές και ποδοβολητά. «Για πολλά χρόνια κάθε φορά που γινόταν προσκλητήριο νεκρών κατέληγε σε συλλήψεις», εξηγεί η Μάρω Οικονόμου, 85 χρόνων. Γεννημένη στην Αθήνα από μικρασιάτες γονείς-κάποτε όλοι οι Καισαριανιώτες είχαν μια ιστορία να πουν για την πατρίδα που άφησαν-είναι από τους τελευταίους μιας γενιάς που κανείς δεν θέλει να ξέρει. Και κυρίως, να ακούσει.

Υπήρχε μια εποχή όπου το να ζεις σε μια γειτονιά δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Και αυτή η εποχή δεν είναι πολύ μακριά. «Το Σκοπευτήριο ήταν απαγορευμένος χώρος», υποστηρίζει ο 83χρονος Τάκης Βάζος. «Κανείς δεν πλησίαζε αφού οι Γερμανοί έφερναν καθημερινά από τις φυλακές κρατούμενους για εκτέλεση. Τους περνούσαν από την Μέρλιν για ανάκριση, το Χαϊδάρι για διαλογή και μετά Καισαριανή. Μόνο στον λιμό πέθαναν 1000 Καισαριανιώτες και στους δρόμους υπάρχουν ακόμα πλάκες με νέους που εκτελέστηκαν γιατί έτυχε να βρεθούν σε μια κακή στιγμή»…

Μέρα Μαγιού μου μίσεψες...

«Ήταν τα πρώτα ποιήματα μου που είχαν μελοποιηθεί. Μου έκανε τρομερή εντύπωση, μα είναι δυνατόν η ποίηση να βρει μια πλήρη αντιστοιχία με την μουσική. Μέχρι τίνος έλεγα ότι η κάθε τέχνη είναι αυτάρκης και δεν έχει ανάγκη από την βοήθεια της άλλης. Αλλά όταν έγραψες τον Επιτάφιο και αργότερα φυσικά την Ρωμιοσύνη που ήταν η μεγάλη δόξα σου, είπα πραγματικά ότι εδώ πέρα είναι ένας δρόμος για να πλησιάσει η ποίηση μέσο της μουσικής εκείνους τους ανθρώπους που δεν θα τους πλησίαζε ίσως ποτέ» οΓιάννης Ρίτσος στον Μίκη Θεοδώρακη για τον Επιτάφιο.

Μάιος 1936 οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης κηρύττουν απεργίαζητώντας αύξηση των ημερομισθίων (αφιέρωμα Α,Β). Σύντομα και άλλα εργατικά συνδικάτα ενώνονται μαζί τους και η απεργία αποκτά πανεργατικό χαρακτήρα. Οι αστυνομικές αρχές απαγορεύουν στην πορεία των εργατών να πλησιάσει στο κτίριο διοίκησης της πόλης. Στις 9 Μαΐου πραγματοποιούνται σοβαρά επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και τοπικών αρχών που έχουν σαν απολογισμό δεκάδες τραυματίες και 12 νεκρούς. Ο λαός της Θεσσαλονίκης ξεσηκώνεται και η απεργία αποκτά χαρακτήρα εξέγερσης.

«Κι ἂν εἴσουν δίκειος, δίκαια θὰ μοίραζες τὴν πλάση, κάθε πουλί, κάθε παιδὶ νὰ φάει καὶ νὰ χορτάσει»

Κι ἂν εἴσουν δίκειος, δίκαια θὰ μοίραζες τὴν πλάση,
κάθε πουλί, κάθε παιδὶ νὰ φάει καὶ νὰ χορτάσει».
(από τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου)

Του Γιάννη Μπαλάφα*

Μάη του 1886, τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες και οκτάωρο. Στη δυναμική πορεία που ακολούθησε έλαβαν μέρος περισσότεροι από 90.000 εργαζόμενοι, ενώ περίπου 350.000 εργάτες από 1.200 εργοστάσια συμμετείχαν στην απεργία.

Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη, αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν κατά απεργών στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου. Ο απολογισμός ήταν 12 νεκροί και πολλοί τραυματίες.

Μάη του 1944, τα ναζιστικά στρατεύματα Κατοχής εκτέλεσαν 200 κομμουνιστές στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Σήμερα τιμούμε την Πρωτομαγιά έχοντας στο μυαλό και τη καρδιά μας όλους εκείνους που αγωνίστηκαν, προκειμένου οι σημερινοί εργαζόμενοι να έχουμε μια σειρά δικαιώματα. Πάντα όμως έχουμε την ανησυχία: Η σύγχρονη αριστερά και μαζί το εργατικό κίνημα και η προοδευτική διανόηση, ποια είναι τα αιτήματα που πρέπει να θέτει για να παραμένει στην πρωτοπορία και να μη δίνει μάχες οπισθοφυλακών, όπως κάνει ένα άλλο τμήμα της αριστεράς. Αρκεί σήμερα να σφίγγουμε τις γροθιές, να συμμετέχουμε στις πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις – οι οποίες δεν είναι και ιδιαίτερα μαζικές – και να παλεύουμε ακόμη για το οκτάωρο;

Ναι, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αμείβονται καλά

Πρωτομαγιά

Του Νίκου Μπογιόπουλου

«Εμείςπαραβήκαμε τους νόμους σας,για να δείξουμε στο λαό σε τι αποβλέπουν όλοι σας οι θεσμοί: στο να εγκαθιδρύσουν, στη χώρα αυτή, μία ολιγαρχία, όμοια της οποίας σε κτηνωδία, δεν υπάρχει πουθενά στη Γη!

Αν πιστεύετεότι με το να μας κρεμάσετε θα εξουδετερώσετε το κίνημα των εργαζομένων, το κίνημα από το οποίο εκατομμύρια ανθρώπινα πλάσματα που σέρνονται στη φτώχεια και στη μιζέρια, περιμένουν τη λύτρωσή τους -αν αυτή είναι η γνώμη σας- τότε κρεμάστε μας!

Εδώ θα ποδοπατήσετε μία μικρή σπίθα, εκεί όμως και πιο πέρα και απέναντι και γύρω μας παντού, θα ξεπεταχτούν οι φλόγες. Η φωτιά είναι υπόγεια και δε θα μπορέσετε να τη σβήσετε…».

Αυτά ήταν τα λόγια με τα οποία ο Αύγουστος Σπάις, ένας από τους ηγέτες της εξέγερσης του Μάη, απευθύνθηκε στους δικαστές του την ώρα που εκείνοι τον έστελναν μαζί με τους συντρόφους του στην αγχόνη.

Αυτά στο Σικάγο του 1886.

Παράξενη Πρωτομαγιά

Χριστίνα Τέντε στα Μικρόβια

Σικάγο, 1886. Τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφασίζουν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων για την 1η του Μάη, με βασικό αίτημα την καθιέρωση του οκτάωρου. Πρόκειται για την εποχή των εργοστασίων, της μαζικής παραγωγής και της κονσέρβας, για μια εποχή μηδαμινών δικαιωμάτων, μια εποχή που οι εργαζόμενοι/ες αναγκάζονταν να δουλεύουν ακόμα και τις Κυριακές. Έτσι, την Πρωτομαγιά του '86 κατεβαίνουν στους δρόμους του Σικάγο περίπου 90.000 εργαζόμενοι/ες, ενώ σε απεργία προχωρούν άλλοι 350.000 εργάτες/ριες από 1200 εργοστάσια.

Λίγες μέρες μετά, στις 4 Μάη, ξεκινά μια βίαιη επίθεση απέναντι στους/στις απεργούς από τις δυνάμεις της καταστολής. Αφορμή για την επίθεση, σύμφωνα με τα αρχεία της εποχής, στάθηκε μια χειροβομβίδα που πέταξε κάποιος από το πλήθος. Η συνέχεια είναι γνωστή. Οι δρόμοι του Σικάγο βάφτηκαν με αίμα, έγιναν συλλήψεις, ενώ οχτώ άτομα- προερχόμενα από τον αναρχικό και τον αριστερό χώρο- καταδικάστηκαν σε θάνατο με απαγχονισμό.

Τον Ιούλη του 1889, η Δεύτερη Διεθνής στο Παρίσι αποφασίζει να καθιερώσει την 1η Μάη ως Παγκόσμια Μέρα των Εργατών. Από τότε μέχρι σήμερα η εργατική Πρωτομαγιά γιορτάζεται ως μέρα μνήμης, ως μέρα διεκδικήσεων, αλλά και ως μέρα γιορτής σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Σήμερα, λοιπόν, γιορτάζουμε την εργατική Πρωτομαγιά, γνωρίζοντας κάποια πράγματα για τις κινητοποιήσεις του '86 και τιμώντας τους αγώνες των ανθρώπων της εποχής. Τι σημαίνει, όμως, στην ουσία Πρωτομαγιά; Και με ποια σημαντικά γεγονότα περνά στη συλλογική μνήμη στην Ελλάδα; Συναντήσαμε το Γιώργο Μαργαρίτη, καθηγητή πολιτικής ιστορίας στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ και κουβεντιάσαμε μαζί του για την ουσία της Πρωτομαγιάς, τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης του ΄36, αλλά και τις χουντικές πρωτομαγιές στην περίοδο της επταετίας.

Αριστερά χωρίς Αριστερά δεν γίνεται...

Στάθης

Ευτυχώς που υπάρχει και ο κ. Σταύρος Θεοδωράκης για να κάνει υποδείξεις στον κ. Τσίπρα πώς να κυβερνήσει! Ομως κάτι τέτοιο δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως ευήθεια ή αλαζονεία, αλλά ως ένδειξη ύπαρξης ενός παράλληλου σύμπαντος, μέσα στο οποίο ο κ. Σταύρος Θεοδωράκης θα μπορούσε να κάνει υποδείξεις -τι λέω! υπαγορεύσεις- και στον κ. Σόιμπλε! Θα μου

πείτε ότι τέτοια άγνοια κινδύνου δεν χαρακτηρίζει τα γατόνια - τι να σας πω; δεν είμαι δα και ειδικός επί του θέματος.

Καλημέρα σας, και στην «ημερήσια διάταξη» (ή μήπως στην «ημερήσια διαταγή») ένας Αρμαγεδδών: «στροφή στον ρεαλισμό» η κυβέρνηση, «κωλοτούμπα ο Τσίπρας» - ένας χαβαλές χαβάς που άρχισε απ’ τις πρώτες κιόλας ημέρες μετά τις εκλογές και ο οποίος συχνά κορυφώνεται με σενάρια για «οικουμενικές κυβερνήσεις», για «απαλλαγή του Τσίπρα απ’ τα αριστερά βαρίδια» κι άλλα που φθάνουν έως το σημείο να εξαγγέλλουν (δηλαδή να εύχονται) ακόμα και κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα. Ταυτοχρόνως η χώρα καθημερινώς «χρεοκοπεί»! Ενα τοξικό μείγμα προπαγάνδας και σχεδίων επί χάρτου που ξεπερνάνε τα όρια της λογικής (αφήστε της ηθικής) διαχέεται προς πάσαν κατεύθυνση. Εξ ιδίων κρίνοντας αυτός ο εσμός, προβάλλει στην Αριστερά αυτά που με άνεση θα έπραττε ο ίδιος.

Για παράδειγμα, ορισμένοι από τους πιο ρηξικέλευθους ψιθυρίζουν ή βοούν ότι «ο Τσίπρας θα έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές και θα την περάσει απ’ τη Βουλή με τις ψήφους άλλων κομμάτων». Μας λένε, δηλαδή, ότι ο κ. Τσίπρας θα αδειάσει το κόμμα του ή μέρος του, ότι θα διασπάσει τον ΣΥΡΙΖΑ, ότι θα αποστατήσει από την ηθική του και τον εαυτόν του, ότι θα κάνει ένα «υψηλό κοινοβουλευτικό πραξικόπημα»!

ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: ΝΑ ΑΠΟΜΟΝΩΣΟΥΜΕ ΤΗΝ «ΠΕΜΠΤΗ ΦΑΛΑΓΓΑ»

 ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΛΑΦΑΖΑΝΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ CRASH

Η Ελλάδα, διαχρονικά, σε όλες τις δύσκολες ώρες που πέρασε βρήκε τη δύναµη να σταθεί όρθια και να αντεπεξέλθει στις θύελλες. Η σηµερινή κρίσιµη ιστορική καµπή που διανύει ο λαός µας δεν είναι χωρίς προηγούµενο. Έχουµε περάσει στην ιστορία µας εξίσου κακές, ίσως και πολύ χειρότερες περιόδους. Περιόδους κατά τις οποίες µάλιστα, η αποµόνωση της χώρας έµοιαζε καταθλιπτική και ανυπέρβλητη.

Τα βγάλαµε, όµως, πέρα. Και τα βγάλαµε πέρα, χάρη κυρίως στην αυτοθυσία, το απαράµιλλο φρόνηµα, το αγωνιστικό πνεύµα και την αποφασιστικότητα ενός λαού, ο οποίος έβαζε πάνω από όλα την επιβίωση, την αξιοπρέπειά του και τη δικαιοσύνη. Αυτή είναι η µεγάλη ιστορική πρόκληση, την οποία αντιµετωπίζουµε σήµερα.

Σήµερα η διάσωση της χώρας µας συνδέεται στενά µε την απόρριψη της υποταγής, µε τη θέλησή µας να αντέξουµε σε δυσκολίες και µε την απόφασή µας να συνδέσουµε τα µεγάλα «όχι» µε την αταλάντευτη προσπάθεια για µια νέα προοδευτική πορεία ανασυγκρότησης, ανόρθωσης και προοπτικά αναγέννησης του τόπου µας. Μακάρι να προκύψει µια συµφωνία που θα αντιπροσωπεύει έναν «έντιµο συµβιβασµό», αν και ο όρος αυτός είναι αδόκιµος, ρευστός και χωράει τα πάντα και τίποτα. Ωστόσο, οι λεγόµενοι εταίροι και το ∆ΝΤ δεν ζητάνε από την κυβέρνησή µας µια συµφωνία που θα σέβεται στοιχειωδώς την επιβίωση του ελληνικού λαού και την πρόσφατη ριζοσπαστική λαϊκή ετυµηγορία.