της Βασιλικής Κατριβάνου
«Πώς μπορείτε να αγοράζετε ή να πουλάτε τον ουρανό – τη ζεστασιά της γης; Η δροσιά του αγέρα ή το άφρισμα του νερού δεν μας ανήκουν. Πώς μπορείτε να τα αγοράσετε από μας; Είμαστε τμήμα της γης, και η γη είναι τμήμα του εαυτού μας. Κάθε αστραφτερή πευκοβελόνα, κάθε αμμούδα στις ακρογιαλιές, κάθε θολούρα στο σκοτεινό δάσος, κάθε ξέφωτο και κάθε ζουζούνι που ζουζουνίζει είναι, στη μνήμη και στην πείρα του λαού μου, ιερό». Το 1855 ο Φράνκλιν Πηρς, δέκατος τέταρτος πρόεδρος των ΗΠΑ, ζητάει από τους Ινδιάνους να πουλήσουν τη γη τους στην αμερικανική κυβέρνηση. Ο αρχηγός των Ινδιάνων Σιατλ του απαντάει με τα παραπάνω λόγια, που μας δίνουν –κι ας ειπώθηκαν ενάμισι αιώνα πριν– έναν θαυμάσιο ορισμό των κοινών αγαθών, αυτών που διεθνώς αποκαλούμε «commons». Ήδη από το ρωμαϊκό δίκαιο, τα commons διακρίνονται τόσο από τα ιδιωτικά όσο και από τα δημόσια ή κρατικά αγαθά, καθότι ανήκουν εξ ορισμού σε όλους και ταυτόχρονα σε κανέναν. Γι’ αυτό οφείλουν να μένουν εκτός εμπορευματικής συναλλαγής, να είναι διαθέσιμα σε όλους ανεξαιρέτως, χωρίς αποκλεισμούς. Ποια είναι αυτά; Ο αέρας, το νερό, το φυσικό περιβάλλον με τη βιοποικιλότητά του.
