Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2019

Σεπτεμβριανά 1955 (Γ΄): Το Πατριαρχείο αναζητεί στηρίγματα στη Δύση και την καθολική Εκκλησία


Τα Σεπτεμβριανά του 55 στην Πόλη δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία για το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μήνες πριν, οι ηγετικοί κύκλοι του Φαναρίου ελάμβαναν τα μηνύματα της όξυνσης της κατάστασης λόγω των εξελίξεων στο Κυπριακό ζήτημα και κυρίως την προσπάθεια των τουρκικών εφημερίδων να εμπλέξουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην ελληνοτουρκική διαμάχη για τη Μεγαλόνησο. Κι όλα αυτά σε συνδυασμό με την έξαρση φαινομένων θρησκευτικού φανατισμού σε πολλές πόλεις της Τουρκίας. Η εκστρατεία που άρχισε την Άνοιξη κορυφώθηκε στις αρχές του καλοκαιριού. Στις 2 Ιουλίου 1955 η εφημερίδα «Tercuman» στο κύριο άρθρο της ζητά τελεσιγραφικά από τον Πατριάρχη Αθηναγόρα να ανακαλέσει στην τάξη και να «καταγγείλει δημόσια» τον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο ο οποίος, κατά τον αρθρογράφο, ήταν «ιεραρχικά υφιστάμενός του». Ο πατριάρχης ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός στο θέμα της Κύπρου. Όχι μόνο δεν είχε εκκλησιαστική δικαιοδοσία για να «συνετίσει» τον Μακάριο, αλλά και σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης δεν μπορούσε να κάνει πολιτικές δηλώσεις.

Αθηναγόρας-Μακάριος

Έτσι παρά τις πιέσεις και τις κατηγορίες των τουρκικών εφημερίδων που τον εμφάνιζαν ως ενισχυτή της ΕΟΚΑ δεν μίλησε. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι συμφωνούσε με την πολιτική του Μακαρίου. «Δεν μπορώ να καταλάβω» έλεγε σε συνομιλητές που τον επισκέπτονταν στο Φανάρι και τον ρωτούσαν για τον Μακάριο, «αρχιεπίσκοπο που φοράει κουμπούρια και γίνεται αφορμή αφαιρέσεως του πολυτιμοτέρου αγαθού, της ζωής των ανθρώπων». Την ίδια στάση τήρησε ο Πατριάρχης και τα κατοπινά χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν ο Μακάριος εξελέγη πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κι επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη, ο Αθηναγόρας δεν τον δέχθηκε στο Φανάρι .

Οι «ελεύθεροι» πολιορκημένοι της Γάζας

Η θέα του λιμανιού της Γάζας κάτω από το φως του καλοκαιριού θυμίζει καρτ-ποστάλ.

Οι ακτίνες του ήλιου φωτίζουν τον γαλάζιο ουρανό και τη μπλε θάλασσα, μέσα στην οποία πλέουν γραφικά μικρά αλιευτικά. Αλλά η ψευδαίσθηση δεν μπορεί να διαρκέσει για πολύ. Αυτό το τμήμα της Μεσογείου είναι βαριά μολυσμένο, υπάρχουν πολεμικά πλοία στον ορίζοντα και μαχητικά αεροσκάφη περιπολούν τον ουρανό. Αυτή είναι η Λωρίδα της Γάζας: η μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή του κόσμου, όπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε μια έκταση 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ως «ελεύθεροι» πολιορκημένοι από το Ισραήλ.

Το Ισραήλ έχει επιβάλει τον αποκλεισμό γης, θάλασσας και αέρα σε αυτό το μικρό κομμάτι των παλαιστινιακών εδαφών. Δεν επιτρέπει ακόμη και στους ψαράδεςνα βγουν για ψάρεμα πέραν του στενού κλοιού των 18,5 χλμ από τη στεριά και αν τύχει και κάποιοι εκτοξεύσουν ρουκέτες ή εμπρηστικά αερόστατα προς το Ισραήλ, δεν τους επιτρέπεται καν να σηκώσουν άγκυρες. «Τα ισραηλινά περιπολικά σκάφη βρίσκονται πάντα σε απόσταση 3 έως 4 χλμ από την ακτή. Μπορεί κανείς να τα δει ακόμη και με γυμνό μάτι», λέει ο Jihad al-Soltan, επικεφαλής της συνδικαλιστικής ένωσης των αλιέων της Γάζας, στη Le Monde Diplomatique. «Συχνά πυροβολούν εναντίον των ψαράδων και συνήθως χωρίς προειδοποίηση. Πρόσφατα, αρκετοί τραυματίστηκαν και τα σκάφη τους υπέστησαν σοβαρές βλάβες», σημειώνει. Πράγματι, μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2019, το Ισραηλινό Ναυτικό πυροβόλησε πάνω από 200 φορές Παλαιστίνιους αλιείς, τραυματίζοντας γύρω στους 30 και κατάσχεσε δεκάδες βάρκες, σύμφωνα με δύο ΜΚΟ, το παλαιστινιακό Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Al Mezan και την ισραηλινή Btselem. Το 2018 μάλιστα σκοτώθηκαν δύο ψαράδες.