Τετάρτη 1 Ιουνίου 2022

Κωνσταντινούπολη: Θρύλοι για την Άλωση και η «εκδίκηση» της Τροίας


Γιώργος Στάμκος
Όταν στα μέσα του 7ου π.Χ. αιώνα Έλληνες άποικοι από τα Μέγαρα εγκαταστάθηκαν απέναντι από την Χαλκηδόνα, ιδρύοντας μια μικρή πόλη με το όνομα Βυζάντιο, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι χίλια χρόνια αργότερα αυτή η μικρή πόλη θα επιλεγόταν να γίνει η πρωτεύουσα μιας τεράστιας αυτοκρατορίας, και θα εξελισσόταν στη λαμπρότερη πόλη του Μεσαίωνα. Περισσότερο διορατικός από τον μυθικό ήρωα Βύζαντα, που ίδρυσε την αποικία που πήρε το όνομα του σ’ ένα τριγωνικό ακρωτήρι απέναντι από τη «χώρα των τυφλών» (Χαλκηδόνα), ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος εκτίμησε ιδιαίτερα την γεωγραφική θέση του Βυζαντίου και προέβλεψε ότι αυτή η πόλη θα διαδραμάτιζε πρωτεύοντα ρόλο στην παγκόσμια ιστορία.

Μια σύνθεση Ανατολής-Δύσης

Κτισμένη πάνω σε επτά λόφους, όπως και η Ρώμη, και βρισκόμενη στο νοτιοδυτικό άκρο του Βοσπόρου, στο σημείο όπου ενώνεται η Ευρώπη με την Ασία, η Κωνσταντινούπολη κατέστη Βασιλεύουσα πόλη για 11 αιώνες και κέντρο του Ελληνισμού ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Στις 29 Μαίου του 1453 η «Βασιλίδα των Πόλεων» έπεσε στα χέρια των Οθωμανών κι έτσι κατακτήθηκε η καρδιά της Ρωμιοσύνης, αυτής που προέκυψε από το πάντρεμα της Ελληνικής αρχαιότητος και της Ρωμαϊκής. Η Κωνσταντινούπολη και η ανατολικη΄αυτοκρατορία της κληρονόμησε την εξουσία από τη Ρώμη, την εξ αποκαλύψεως αλήθεια από την Ιερουσαλήμ, τα καλλιτεχνικά πρότυπα από την Αλεξάνδρεια και τα φιλολογικά και φιλοσοφικά από την Αθήνα. Η σύνθεση όλων αυτών των στοιχείων παρήγαγε αυτό που σήμερα αποκαλούμε βυζαντινό πολιτισμό.