Γιάν­νης Νε­γρε­πό­ντης, ο δη­μιουρ­γός του εμ­βλη­μα­τι­κού αντι­φα­σι­στι­κού τρα­γου­διού

 ΗΡΑ­ΚΛΗΣ ΚΑ­ΚΑ­ΒΑ­ΝΗΣ

Ο Γιάν­νης Νε­γρε­πό­ντης, από τους πρω­το­πό­ρους της «πο­λι­τι­στι­κής επα­νά­στα­σης» της δε­κα­ε­τί­ας του ‘60, έγινε ευ­ρύ­τε­ρα γνω­στός και αγα­πη­τός με τα τρα­γού­δια του «Το ακορ­ντε­όν» (που τε­λειώ­νει με το σύν­θη­μα «δεν θα πε­ρά­σει ο φα­σι­σμός») και «Τρί­τος πα­γκό­σμιος» που με­λο­ποί­η­σε ο Μάνος Λο­ΐ­ζος. Ο ίδιος με­λο­ποί­η­σε τα αντι­ρα­τσι­στι­κά Νέ­γρι­κα, που τρα­γού­δη­σε η Μαρία Φα­ρα­ντού­ρη. Ήταν τα τρα­γού­δια που έγι­ναν αρ­χι­κά γνω­στά από τις μπουάτ και πέ­ρα­σαν και τρα­γου­δή­θη­καν -απα­γο­ρευ­μέ­να πια- από στόμα σε στόμα, στα χρό­νια της δι­κτα­το­ρί­ας.

 Η ικα­νό­τη­τα του Νε­γρε­πό­ντη να περ­νά­ει μη­νύ­μα­τα, χωρίς να είναι κραυ­γα­λέ­ος και ευ­και­ρια­κός, κα­τα­φά­νη­κε και στα κα­το­πι­νά χρό­νια με τα Μι­κρο­α­στι­κά και τα Μα­θή­μα­τα Πο­λι­τι­κής Οι­κο­νο­μί­ας» -πο­λυ­τρα­γου­δι­σμέ­να επί­σης- που έντυ­σε μου­σι­κά ο Λου­κια­νός Κη­λαη­δό­νης. Τα Μι­κρο­α­στι­κά γνώ­ρι­σαν επι­τυ­χία και ως σα­τι­ρι­κό θε­α­τρι­κό έργο.

Ένα ακόμη ποι­η­τι­κό του έργο, το Φυ­λάτ­τειν Θερ­μο­πύ­λας, που έγρα­ψε όντας εξό­ρι­στος στην απρι­λια­νή δι­κτα­το­ρία, με σαφές αντι­δι­κτα­το­ρι­κό πε­ριε­χό­με­νο, με­λο­ποί­η­σε, υπό μορφή ορα­το­ρί­ου ο Χρή­στος Λε­ο­ντής.
Δη­μή­τρης Γκιώ­νης.

(Από τον πρό­λο­γο του βι­βλί­ου «Το τρα­γού­δι της σιω­πής»)

Παιδιά – σκλάβοι: Αυτός είναι ο Καπιταλισμός, ηλίθιε!

Τα παιδιά θέλουν παπούτσια/ τα παιδιά θέλουν ψωμί/ θέλουνε και φάρμακα/ δούλεψε και συ/ Γέλα κλαίγε κι όλο λέγε/ το παιδί: ζωή./ Τίποτ’ άλλο, Ζωή./ Ζύμωνε στη σκάφη/ πρώτο σου ζυμάρι, πρώτο σου ψωμί/ ένα καλυβάκι μια μικρούλα αυλή/για το παιδί./ Ζύμωνε το χώμα/ με το δάκρυ δάκρυ/ φτιάξε ένα χωμάτινο πουλί/ να πετάει τη νύχτα/ και να κελαηδεί/ για το παιδί./ Τούτη είναι η ζωή μας/ τούτο το μεγάλο, τίποτ’ άλλο/ γέλα κλάψε, πες ό,τι θες/ Το παιδί ζωή: ζωή/ τίποτ’ άλλο.»! – Γιάννης Ρίτσος, Για το παιδί.

Ο Ντόρσεν είναι οκτώ ετών. Κανονικά θα έπρεπε να παίζει με τους φίλους του, να πηγαίνει σχολείο, να ζει ανέμελα όπως κάθε παιδί της ηλικίας του. Ωστόσο, ο Ντόρσεν ζει μια διαφορετική ζωή: ξυπόλητος και πεινασμένος εργάζεται 12 ώρες την ημέρα σε ορυχείο εξόρυξης κοβαλτίου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Ο Ντόρσεν δεν είναι μόνος του σε αυτό το κάτεργο της παιδικής εργασίας.

Παιδιά ακόμη και 4 ετών, όπως η μικρή Μόνικα, δεν ξέρουν τι σημαίνει παιχνίδι. Ενδεχομένως να μην προλάβουν ποτέ να μάθουν. Βουτηγμένα στις λάσπες, υπό αντίξοες και επικίνδυνες συνθήκες, με τα γυμνά τους χέρια συλλέγουν πέτρες που περιέχουν κοβάλτιο- την αναγκαία πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες ιόντων λυθίου και αποτελεί απαραίτητο υλικό για την κατασκευή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, όπως τα smartphones.

Πρόσφατο ρεπορτάζ του βρετανικού δικτύου Sky News στο Κονγκό επιβεβαίωσε την ύπαρξη χιλιάδων ανεπίσημων ορυχείων όπου άνδρες, γυναίκες και παιδιά εργάζονται για την εξόρυξη κοβαλτίου σε συνθήκες σκλαβιάς. Πρόκειται για σύγχρονα κάτεργα όπου μικροί και μεγάλοι σκλάβοι- με την κυριολεκτική έννοια του όρου- εργάζονται κάτω από άκρως επικίνδυνες συνθήκες προκειμένου να συλλεχθεί η απαραίτητη ποσότητα κοβαλτίου που χρειάζονται οι πολυεθνικές για να κατασκευάσουν τα περιζήτητα gadgets υψηλής τεχνολογίας.