Από την Τασκένδη μέχρι το Βουκουρέστι ή το Ανατολικό Βερολίνο, στις πόλεις όπου υπήρχαν πολιτικοί πρόσφυγες του εμφυλίου, ο «Ριζοσπάστης» και όλα τα άλλα έντυπα τυπώνονταν σε δύο γλώσσες: ελληνικά και σλαβομακεδόνικα. Το σημερινό ΚΚΕ αντιτίθεται στη συμφωνία των Πρεσπών γιατί, λέει, αναγνωρίζει και χαρίζει τη μακεδονική γλώσσα στους «Σκοπιανούς».
Σε όλες τις πόλεις της προσφυγιάς, υπήρχαν δύο κατάλογοι προσφύγων: οι Έλληνες και οι Σλαβομακεδόνες. Το σημερινό ΚΚΕ αντιτίθεται στη συμφωνία των Πρεσπών γιατί, λέει, αναγνωρίζει μακεδονική εθνότητα στους Σκοπιανούς.
Ακόμη και αστοί πρώην Μακεδονομάχοι, όπως ο κ. Μέρτζος, παραδέχονται τώρα ότι η άγρια καταπίεση του ελληνικού κράτους, ιδίως της φασιστικής δικτατορίας Μεταξά, εναντίον των Σλαβομακεδόνων που ζούσαν στην Ελλάδα τους έσπρωξε να πάρουν μέρος στον εμφύλιο πόλεμο, αν δεν ήταν και η αιτία για τον εμφύλιο. Το 1949, ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, όταν είδε ότι έχανε τον εμφύλιο πόλεμο και χρειαζόταν στρατιώτες, τους υποσχέθηκε, στη διαβόητη 5η Ολομέλεια, την αυτοδιάθεση της (ελληνικής) Μακεδονίας.
Προς το τέλος του εμφυλίου, τότε που τα στρατοδικεία έστελναν κάθε μέρα στο εκτελεστικό απόσπασμα δεκάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, η κρίσιμη ερώτηση δεν ήταν πλέον αν αποκηρύσσουν τον κομουνισμό: «αποκηρύσσεις την 5η Ολομέλεια;».