του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Πρωτομηνιά, χάζευα στην τηλεόραση -η λέξη χαζεύω είναι η μόνη που ταιριάζει, τουλάχιστον στα δωρεάν λήψης κανάλια, με τα λοιπά πληρωτέα δεν ξέρω τι παίζει -δεν διαθέτω- κι έπεσα πάνω στο κλασικό ρεπορτάζ για την εκκίνηση της καταναλωτικής περιόδου που ονομάζεται Χριστούγεννα, αυτή που ακολουθεί το πατροπαράδοτο Black Friday, με το φαντεζί άναμμα των χριστουγεννιάτικων δέντρων στις ευρωπαϊκές πόλεις, «καταπληκτικό το δέντρο της γκαλερί Λαφαγιέτ στο Παρίσι», λέει η παρουσιάστρια, αλλά δευτερόλεπτα μετά μιλάει εκστασιασμένη για τα εγκαίνια του «Χριστουγεννιάτικου Κόσμου» στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (εκεί κάτω στο Φάληρο, που κάποτε τρέχαν τα αλογάκια, τζόγαραν οι αλογομούρηδες, πριν τους εξορίσουν στο Μαρκόπουλο, κι εγώ, φοιτητής τότε, έβγαζα ένα μεροκάματο με καθεστώς ημερήσιας πρόσληψης-απόλυσης, ζωάρα για 18άρη, κλείει η παρένθεσις). «Επιτέλους, γίναμε Ευρώπη», λέει η παρουσιάστρια για το αστραφτερό σόου με τα χιλιάδες λαμπιόνια στο πάρκο του Κέντρου – προφανώς κινέζικα λαμπιόνια, φτιαγμένα στην Κίνα από κινέζικα παιδικά χεράκια για τα κινέζικα Χριστούγεννα της Δύσης.
Οι εικόνες στην τηλεόραση δικαίωναν τον εκστασιασμό της παρουσιάστριας. Επιβλητικό το Κέντρο αρχιτεκτονικά κι η φωταγώγηση του δεντροφυτεμένου πάρκου του απογείωνε τη λάμψη του. Αλλά εμένα μου κόλλησε το ερώτημα: οι χιλιάδες που εισέρρευσαν για το σόου ξέρουν ποιος ήταν ο Νιάρχος; Έχουν την παραμικρή ιδέα ποιος ήταν και τι έκανε πριν γίνει ιδέα και ίδρυμα; Ξέρουν κάτι, πέρα από τους αστικούς μύθους και τις γκλάμουρ ή μοιρολατρικές μυθιστορίες περί Μαρίας Κάλλας, Τζάκι, Χριστίνας, Αλέξανδρου, Αθηνάς, για τον επιχειρηματικό βίο και πολιτεία του Ωνάση, πριν γίνει κι αυτός Ίδρυμα και Στέγη; Μήπως ξέρουν κάτι για τον βίο και την πολιτεία του Γιάννη Λάτση οι αποδέκτες των υποτροφιών και λοιπών ενισχύσεων από το ομώνυμο Κοινωφελές Ίδρυμα; Κι όσοι μπαίνουν στο Μέγαρο Μουσικής και στην αίθουσα Χρήστου Λαμπράκη τι έχουν συγκρατήσει για τον βαρόνο των ΜΜΕ, τον ηγεμόνα του «Συγκροτήματος», που όσο ζούσε ήταν διαχρονικός ρυθμιστής των εγχωρίων σχέσεων εξουσίας; Και οι περιθαλπόμενοι από το Ίδρυμα Βαρδινογιάννη, όσοι γίνονται δέκτες της στοργής και της ελπίδας του, τι ξέρουν για την επιχειρηματική φαμίλια που μεσουρανεί εδώ και δεκαετίες σε πετρέλαια, ναυτιλία, ΜΜΕ, τράπεζες, τουρισμό; Να συνεχίσω τα ερωτήματα με το Ίδρυμα Μποδοσάκη;