Υπάρχουν δύο διαπιστώσεις που δεν έχουν πάψει να με εκπλήσσουν, τον τελευταίο καιρό. Η πρώτη είναι η ακόρεστη όρεξη για μανούρα που έχει ο κόσμος στα social media. Ισχυρίζομαι ότι η εξήγηση δεν είναι μόνο ψυχολογική, “απαλεψιές”, όπως λέει ένας φίλος, αλλά συνδυαστικά ψυχολογική και αλγοριθμική, δηλαδή η συνειδητή χειραγώγηση πραγματικών συναισθημάτων από τις πλατφόρμες. (Αυτό έχει καταγγελθεί από whistleblower για την οποία θα μιλήσουμε.) Η δεύτερη είναι ότι την ατζέντα για αυτά τα καυγαδάκια τη θέτει πάντα (φευ!) η τηλεόραση. Μετά από τόσο ενθουσιασμό για τον θαυμαστό, οριζόντιο κόσμο της επικοινωνίας του διαδικτύου, κουμάντο στις ζωές μας κάνει ακόμα η τηλεόραση.
Εξηγούμαι:
Είναι εντυπωσιακό ότι όσο ασήμαντο και αν είναι το θέμα, το κλίμα είναι πάντα πολεμικό, σε βαθμό εντελώς δυσανάλογο με τη σημασία που έχουν αυτά τα γεγονότα για την κακόμοιρη ζωή μας. Θέλω να καθησυχάσω τον αναγνώστη ότι δεν πρόκειται να γκρινιάξω κι εγώ λέγοντας “γιατί ασχολείστε με βλακείες, ενώ π.χ. συμβαίνει η σφαγή στη Γάζα, ιδιωτικοποιούνται τα πανεπιστήμια και ακριβαίνει το λάδι”. Αυτή η στάση παραγνωρίζει ότι οι άνθρωποι δεν είναι πρωτοσέλιδα εφημερίδας, έχουν μια γκάμα ενδιαφερόντων που περιλαμβάνει γεγονότα προσωπικά, γεγονότα κοινωνικά, δραματικά, ασήμαντα, αστεία, και όλα μαζί συνθέτουν την γκάμα των ενδιαφερόντων μας. Χωρίς ιεραρχία, γιατί ξαναλέω δεν είμαστε δελτίο ειδήσεων ή πρωτοσέλιδο εφημερίδας.
Τι συμβαίνει τότε; Φταίνε τα social media και πίσω από αυτά φταίει η τηλεόραση, και ισχυρίζομαι ότι αυτό είναι καλό και κακό. Είναι καλό γιατί δεν φταίμε εμείς, η μανούρα μας έχει αλγοριθμική προέλευση, και είναι κακό γιατί τα θέματα τα διαλέγει η τηλεόραση και ο αλγόριθμος, οπότε είμαστε άνθρωποι κατά βάθος λίγο γελοίοι, γιατί μας υπαγορεύουν το θέμα για το οποίο αρπαζόμαστε.