του Παύλου Τσίμα
«Ο κατώτατος μισθός πρέπει να μειωθεί» ακούμε – για να ανακτηθεί η χαμένη ανταγωνιστικότητα. Γιατί; Γιατί, όπως είπε ο κ. Τόμσεν, χώρες με παρόμοιες οικονομίες έχουν πολύ χαμηλότερα όρια κατώτερου μισθού. Παράδειγμα η Πορτογαλία, όπου ο κατώτερος μισθός είναι 35% χαμηλότερος από τον αντίστοιχο ελληνικό.
Σύμφωνοι. Αλλά τότε γιατί ενώ τα δύο αυτά χρόνια το μισθολογικό κόστος έχει μειωθεί σημαντικά στον ιδιωτικό τομέα, αυτό δεν είχε αντίκρισμα σε πόντους ανταγωνιστικότητας; Και γιατί, όταν πηγαίνει στην ίδια την Πορτογαλία, ο κ. Τόμσεν ζητά να μειωθεί και εκεί ο ήδη χαμηλός κατώτερος μισθός; Επειδή σε χώρες όπως η Βουλγαρία είναι ακόμη χαμηλότερος; Και ποιο είναι το όριο; Πόσο ανταγωνιστική μπορεί να γίνει μια ευρωπαϊκή οικονομία κόβοντας τους χαμηλότερους μισθούς, χωρίς να πάψει να είναι ευρωπαϊκή; Και πόσο σοφό είναι για μια ευρωπαϊκή οικονομία να διαλέγει για τον εαυτό της στον διεθνή καταμερισμό εργασίας τον άχαρο και ανέφικτο ρόλο του «φθηνότερου δυνατού κόστους εργασίας»;
Η συζήτηση που έχει ανοίξει για την περικοπή των αποδοχών, ως μέσο για την ανάκτηση της χαμένης ανταγωνιστικότητας, θέτει, φοβάμαι, περισσότερα ερωτήματα από εκείνα στα οποία υποτίθεται ότι απαντά. Τόσο για την ευστοχία της μεθόδου δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολουθείται όσο και για την οδό ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας που προτείνεται. Και προπάντων δεν απαντά στο ερώτημα: γιατί εκτροχιάζεται το ελληνικό Μνημόνιο;
Μια απάντηση που δίνεται συχνά – και όχι αδικαιολόγητα – είναι πως δεν φταίει το ίδιο το Μνημόνιο αλλά το (αθεράπευτα πελατειακό) ελληνικό πολιτικό σύστημα και το (ξεχαρβαλωμένο) διοικητικό σύστημα, που στάθηκε ανίκανο να το εφαρμόσει και προκάλεσε από αδεξιότητα και πολιτική ατολμία, με http://www.tanea.grπερικοπές μισθών και φορολογικές επιδρομές επί των ήδη φορολογουμένων, μια ύφεση βαθύτερη από εκείνη που η συνταγή προέβλεπε.
Σωστό. Αλλά τότε γιατί η Πορτογαλία, για να επιμείνω στο παράδειγμα – όπου το διοικητικό σύστημα είναι επαρκέστερο, η φοροδιαφυγή γερμανικού επιπέδου και το πολιτικό σύστημα είχε την ωριμότητα να αντιδράσει με σύνεση και συναίνεση στην κρίση, με μέτρα λιτότητας διακομματικής αποδοχής και ένα Μνημόνιο που προσυπέγραψαν τα τρία μεγαλύτερα κόμματα της χώρας και τηρούν ευλαβικά -, βλέπει καθώς πλησιάζει η πρώτη επέτειος του Μνημονίου της, τα σπρεντ των δεκαετών ομολόγων της να σκαρφαλώνουν στο 17% και των διετών στο 20%; Και γιατί οι «αγορές» προεξοφλούν ότι και η Πορτογαλία θα μπει όπου να ‘ναι στον ελληνικό δρόμο του κουρέματος και ενός δεύτερου Μνημονίου;
Μήπως αυτό σημαίνει ότι ακόμη κι αν δεν υπήρχαν οι γνωστές αδυναμίες του ελληνικού πολιτικο-διοικητικού καρκινώματος τα αποτελέσματα λίγο θα διέφεραν; Μήπως αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναζητήσουμε τη βασική αιτία του κακού αλλού; Μήπως είναι καταδικασμενη σε αποτυχία η δημοσιονομική προσαρμογή σε μια χώρα του ευρώ που έχει στερηθεί τα νομισματικά της εργαλεία, όταν το ευρωπεριβάλλον κινείται υφεσιακά, και η Ευρώπη δεν αναπληρώνει τα εργαλεία αυτά με άλλα – όπως τα ευρωομόλογα, για παράδειγμα; Μήπως η ανάκτηση της χαμένης ανταγωνιστικότητας περνά όχι από τη μείωση του κόστους εργασίας αλλά από επενδύσεις παραγωγικής ανασυγκρότησης και τεχνολογικού εκσυγχρονισμού; Επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, δηλαδή, αντί για σκέτη λιτότητα;
Και μήπως, τέλος, θα έπρεπε να αντλήσουμε κάτι και από το παράδειγμα της τρίτης χώρας του Μνημονίου, της υπερχρεωμένης (πάνω και από την Ελλάδα, αν συνυπολογίσουμε και το ιδιωτικό της χρέος) Ιρλανδίας, η οποία παρά την ύφεση και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας πετυχαίνει τους δημοσιονομικούς στόχους του Μνημονίου της; Γιατί το καταφέρνει; Μήπως επειδή διατήρησε ανέγγιχτο από μέτρα λιτότητας τον παραγωγικό, εξαγωγικό τομέα της οικονομίας της; Και μήπως γιατί η εκεί τρόικα σεβάστηκε τόσο τις συμφωνίες της κυβέρνησης με τα συνδικάτα για τριετές πάγωμα μισθών με αντάλλαγμα μηδενικές απολύσεις και δεν άγγιξε (ακόμη, τουλάχιστον) τις υψηλές δαπάνες κοινωνικής προστασίας, ιδίως προς τους ανέργους (με επιδόματα ανεργίας που φθάνουν τα 300 ευρώ την εβδομάδα) που διατηρούν κάτι από την κοινωνική συνοχή;
http://www.tanea.gr
http://ecoleft.wordpress.com