του Γιάννη Παλαιολόγου
«Υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα πρόγραμμα, το οποίο έχει συμφωνηθεί». Τα λόγια αυτά δεν ανήκουν στην καγκελάριο Μέρκελ ή κάποιον από τους άτεγκτα συντηρητικούς οικονομικούς της συμβούλους. Τα λέει ο Μάνουελ Σαράτσιν, βουλευτής και υπεύθυνος ευρωπαϊκής πολιτικής του κόμματος των Γερμανών Πρασίνων, που είναι πολύ πιθανό από το Σεπτέμβριο του 2013 να αποτελούν μέρος της γερμανικής κυβέρνησης. Οι δηλώσεις αποτελούν μία υπενθύμιση ότι μία στροφή της Γερμανίας προς τα αριστερά στις επόμενες εκλογές, παρότι θα επιφέρει αναγκαίες και καθ’ όλα επιθυμητές αλλαγές στην πολιτική διαχείρισης της ευρωπαϊκής κρίσης, δεν θα σηματοδοτήσει το τέλος της λιτότητας για την Ελλάδα.
Ο κ. Σαράτσιν υπενθυμίζει ότι το ελληνικό πρόγραμμα «δεν καταρτίστηκε αποκλειστικά στο Βερολίνο, τις Βρυξέλλες ή στην έδρα του ΔΝΤ». Αναγνωρίζει ότι «υπάρχουν διαφωνίες για διάφορα σημεία του» αλλά, όπως παρατηρεί, σίγουρα υπάρχει περιθώριο για δράση και εντός του πλαισίου του». Σε έναν σαφή υπαινιγμό για τις παλινωδίες του ελληνικού πολιτικού συστήματος και το διοικητικό χάος που επικρατεί στην Ελλάδα, αναφέρει μία συνάντηση που είχε με Ισλανδούς αξιωματούχους, για τη δική τους εμπειρία υπό την κηδεμονία του Δεθνούς Νομισματικού Ταμείου: «Μου μίλησαν για το πώς το ΔΝΤ στη δική τους περίπτωση πραγματικά άλλαξε την προσέγγισή του, έγινε πιο ευέλικτο και πιο ήπιο στην πολιτική του. Αυτό έγινε μετά από έναν χρόνο, όταν αναγνώρισαν [σ.σ.: από το ΔΝΤ] ότι οι αριθμοί που τους παρουσιάζονταν ήταν αξιόπιστοι και ότι αυτά που είχαν συμφωνηθεί, είχαν εφαρμοστεί. Αν συγκρίνετε αυτήν την περίπτωση με την Ελλάδα, μπορείτε ίσως να καταλάβετε την πιο διστακτική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.»
Ο βουλευτής των Πρασίνων, μάλιστα, σε μία ένδειξη της απόγνωσης των Γερμανών με τις παραλυτικές αδυναμίες του ελληνικού κράτους, πρότεινε ουσιαστικά την παράκαμψη του. Όπως δηλώνει, «πρέπει να κοιτάξουμε πιο πολύ, ως Γερμανία, πού μπορούμε να υποστηρίξουμε περιφερειακά ή τοπικά εγχειρήματα που δημιουργούν θέσεις εργασίας, π.χ. επιχειρήσεις με πράσινο προσανατολισμό. Η εμμονή με τον κεντρικό διοικητικό μηχανισμό στην Αθήνα δεν είναι ο μόνος τρόπος να βοηθήσουμε την Ελλάδα.»
«Πεπεισμένος» για την παραμονή
Από την άλλη, όπως σημειώνει, «η Ευρώπη θα είναι ανοιχτή σε καλές ιδέες» για τη βελτίωση των όρων της νέας δανειακής σύμβασης. Κόντρα μάλιστα στο αυξανόμενα σκοτεινό κλίμα των ημερών, δηλώνει αισιόδοξος για την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας μας. Όπως υπογραμμίζει, «δηλώνω κάθε μέρα, σε όποιον είναι διατεθειμένος να με ακούσει: Η Ελλάδα πρέπει να μείνει στην Ευρωζώνη και είμαι πεπεισμένος ότι θα μείνει στην Ευρωζώνη». Χαρακτηρίζει «λάθος» της κ. Μέρκελ το ότι στις απαρχές της κρίσης δεν εξέφρασε το «με επαρκή αμεσότητα και σαφήνεια τη βούλησή μας» να παραμείνει η Έλλάδα στο κοινό νόμισμα, ενώ εκφράζει την έντονη ενόχλησή του «με αυτήν τη συζήτηση που προκύπτει κάθε οκτώ βδομάδες στη Γερμανία για τη σχέση της με την Ελλάδα – δεν νομίζω ότι βοηθάει καθόλου».
Ο κ. Σαράτσιν είναι γενικότερα ιδιαίτερα επικριτικός για τον τόνο του δημόσιου διαλόγου σε σχέση με το ελληνικό ζήτημα στη Γερμανία. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η Γερμανία έχει μία μακρά ιστορία συσχέτισης με την Ελλάδα. Ο Γκαίτε έλεγε ότι είμαστε περήφανοι που οι πρόγονοί μας είναι οι Αρχαίοι Έλληνες. Θα έπρεπε από την αρχή της κρίσης να είχαμε τονίσει τους δεσμούς που μας συνδέουν με το λαό της Ελλάδας». Προσθέτει δε ότι «οι περισσότεροι Γερμανοί δεν πιστεύουν τα στερεότυπα των ΜΜΕ. Πάρα πολλοί ξέρουν κάποιον στην Ελλάδα, έχουν φίλους, έχουν ταξιδέψει εκεί, και όλοι έχουν κάτι θετικό να πουν. Θέλουν η Ελλάδα να πετύχει, να παραμείνει εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας. Ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο πολλοί Γερμανοί είναι κατά της περαιτέρω στήριξης προς την Ελλάδα είναι ότι δεν βλέπουν να βοηθάει».
Κριτική στο δημοσιονομικό σύμφωνο
Αλλά δεν ασχολούνται μόνο με τη χώρα μας στο Βερολίνο. Αυτές τις ημέρες εξελίσσεται διαπραγμάτευση μεταξύ της κυβέρνησης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης – κυρίως του SPD και των Πρασίνων – για την επικύρωση του δημοσιονομικού συμφώνου, που απαιτεί πλειοψηφίες 2/3 και στα δύο σώματα του γερμανικού κοινοβουλίου. Για να λάβει τη στήριξη που χρειάζεται, η κ. Μέρκελ δέχεται έντονες πιέσεις να αραιώσει τη συνταγή της λιτότητας που θέλει να επιβάλλει επί δικαίων και αδίκων ανά τη Γηραιά Ήπειρο.
«Η κυβέρνηση δεν μπορεί να μείνει αμετακίνητη» σημειώνει ο κ. Σαράτσιν. «Νομίζω ότι θα υπάρξουν τροποποιήσεις στις επόμενες εβδομάδες». Όπως εξηγεί, «εμείς, για να στηρίξουμε το δημοσιονομικό σύμφωνο, θέλουμε ενίσχυση της ΕΤΕπ., ιδιαίτερα ώστε να χορηγήσει δάνεια για έργα που σχετίζονται με την πράσινη ανάπτυξη και ιδιαίτερα σε χώρες που αντιμετωπίζουν έλλειψη ρευστότητας. Θέλουμε επίσης να ενισχύσουμε τη δημοκρατική πτυχή του συμφώνου, ενδυναμώνοντας τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τα εθνικά κοινοβούλια.»
Χωρίς όμως να τον ρωτήσουμε, νιώθει την ανάγκη στο σημείο αυτό να επανέλθει στην ανοιχτή πληγή της Ελλάδας. «Η ελληνική κατάσταση είναι τόσο πολύ χειρότερη από αυτή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα που οι τροποποιήσεις αυτές δεν θα φέρουν άμεσο αποτέλεσμα για την Ελλάδα. Η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει πραγματικά μόνο από μέσα – δεν μπορεί να διασωθεί από τους έξω».
Καταλήγει, δε, με ένα σήμα συναγερμού: «Δεν θα υπάρξει πολύς χρόνος μετά τις εκλογές. Θα πρέπει να σταλούν μηνύματα γρήγορα. Αυτή τη στιγμή δεχόμαστε πολύ ανησυχητικά σήματα από τις αγορές και από μια σειρά κρατών-μελών της Ε.Ε.». «Υπάρχει ακόμα καιρός να διορθωθεί η κατάσταση», σημειώνει, αλλά μόνο με άμεση δράση.
*Ο Γιάννης Παλαιολόγος είναι δημοσιογράφος. Η συζήτηση με τον Μάνουελ Σαράτσιν, βουλευτή και υπεύθυνο ευρωπαϊκής πολιτικής του κόμματος των Γερμανών Πρασίνων, πραγματοποιήθηκε στις 24/5.