Στα χαρακώματα ξανά οι ισχυροί με όπλο την υποτίμηση
Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ
«Πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα», είχε πει ο Πρώσος στρατηγός και πρώτος θεωρητικός του πολέμου Karl von Clausewitz. Σήμερα εκτός από τον «συμβατικό» πόλεμο των όπλων έχουμε και τον… πόλεμο των νομισμάτων.
Οι πρώτες «σφαίρες» στον ακήρυχτο αυτό πόλεμο, έπεσαν τις τελευταίες ημέρες με αφορμή δηλώσεις του νέου Ιάπωνα πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε αλλά και τις αντικρουόμενες δηλώσεις Ευρωπαίων ιθυνόντων οι οποίες επανέφεραν στο προσκήνιο το πρόβλημα του σκληρού ευρώ.
Η κυβέρνηση του Σίνζο Άμπε έχει ανακοινώσει ότι θα αρχίσει και η Ιαπωνία να τυπώνει χρήμα με την προσφιλή μέθοδο της «ποσοτικής χαλάρωσης», δηλαδή της αγοράς ομολόγων με στόχο το χρήμα που θα δημιουργηθεί να πέσει στην αγορά και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Ο απερχόμενος διοικητής της τράπεζας της Ιαπωνίας Μασαάκι Σιρακάγουα είχε ήδη λίγο πριν τελειώσει ο χρόνος δηλώσει ότι η κεντρική τράπεζα θα υιοθετήσει ένα γενναιόδωρο πρόγραμμα νέας νομισματικής χαλάρωσης μέσω της αγοράς ομολόγων, το οποίο θα ανέλθει συνολικά στα 50 τρισ. γεν.
Η δημιουργία πληθωριστικού νομίσματος ευνοεί την υποτίμησή του. Ήδη το γεν έχει υποχωρήσει 11% έναντι του δολαρίου από τον Δεκέμβριο που έγιναν οι δηλώσεις του Ιάπωνα αρχιτραπεζίτη και έφθασε μέσα στην εβδομάδα στο χαμηλότερο επίπεδο των δύο ετών. Η ισοτιμία του δολαρίου διαμορφώθηκε κάτω από τα 90 γεν.
Ο εξαγωγικός προσανατολισμός της ιαπωνικής οικονομίας βοηθά μέσω της υποτίμησης του γεν την ανταγωνιστικότητα των ιαπωνικών επιχειρήσεων, οι εξαγωγές των οποίων έχουν αρχίσει να επηρεάζονται τόσο από τα σημάδια της διεθνούς ύφεσης όσο και εξαιτίας της πρόσφατης έντασης στις σινο-ιαπωνικές σχέσεις.
Η τακτική αυτή της Ιαπωνίας επανέφερε στο προσκήνιο το φάσμα ενός νομισματικού πολέμου: την διολίσθηση των ισχυρών του πλανήτη σε πολιτικές ανταγωνιστικών υποτιμήσεων, όπου το όφελος του ενός γίνεται πρόβλημα του άλλου.
Ήδη με αφορμή τις ιαπωνικές επιδιώξεις, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κεντρικής τράπεζας Αλεξέϊ Ουλγιουκάγεφ δήλωσε προ ημερών από τη Μόσχα: «Η Ιαπωνία προχωρεί σε εξασθένιση του γεν και άλλες χώρες ίσως ακολουθήσουν».
Η Ρωσία η οποία προεδρεύει αυτή την περίοδο της Ομάδας των Είκοσι πιο Ισχυρών Οικονομιών του πλανήτη(G20), μία ομάδα χωρών στην οποία μετέχουν οι μεγάλες αναπτυγμένες οικονομίες(G7) αλλά και οι ανερχόμενες οικονομίες της Κίνας, της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας και άλλες, έχει εισέλθει δυναμικά στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα τα τελευταία χρόνια. Μαζί με την Κίνα έχουν κατά καιρούς προτείνει να αντικατασταθεί το δολάριο ως διεθνές αποθεματικό νόμισμα από καλάθι νομισμάτων κατά τα πρότυπα των ειδικών τραβηχτικών δικαιωμάτων του ΔΝΤ με τη συμμετοχή σε αυτό, του δολαρίου, του ευρώ, του γεν και της αγγλικής λίρας, με ενδεχόμενη συμμετοχή ακόμη και του ρωσικού ρουβλίου και του κινεζικού γουάν.
Η συζήτηση που είχε ανοίξει μετά την κρίση του 2008 για αντικατάσταση του δολαρίου ως διεθνούς αποθεματικού νομίσματος και πηγή των διεθνών οικονομικών ανισορροπιών, για την οποία συνηγορούσε ακόμη και ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, έκλεισε όταν τα τύμπανα του νομισματικού πολέμου έδειξαν να κοπάζουν μετά το 2010. Το επίκεντρο έφευγε από τις ΗΠΑ και το δολάριο και στρέφονταν στην ευρωζώνη και το ευρώ, για το οποίο είχε δημιουργηθεί σοβαρό ενδεχόμενο διάλυσής του με αφορμή τη διάχυση της κρίσης από την «άτακτη» Ελλάδα, στις ισχυρότερες οικονομίες της Ισπανίας και της Ιταλίας.
Οι Αμερικανοί κατηγορούν έμμεσα την Ιαπωνία ότι ξεκίνησε τον… πόλεμο, ξεχνώντας ωστόσο το δικό τους μερίδιο στην διεθνή νομισματική ανισορροπία, με την πολιτική της «ποσοτικής χαλάρωσης» που η αμερικανική Fed ακολουθεί από το 2010 και μετά.
Με το κοντέρ των επιτοκίων μηδενισμένο, η Fed έχει ξοδέψει τα τρία τελευταία χρόνια σχεδόν τρία τρισεκατομμύρια δολάρια για την αγορά ομολόγων, δημιουργώντας χρήμα με το οποίο κατάφερε εν μέρει να ανακόψει την ύφεση που προκάλεσε η κρίση του 2008. Έως το 2014 η ποσότητα χρήματος που ρίχνει η Fedστην αγορά θα φθάσει στα 4 τρισ. δολάρια. Με το δολάριο λιγότερο ελκυστικό τα διεθνή «αρπακτικά» στράφηκαν στα ακίνητα της Κίνας, στα υψηλά επιτόκια της Βραζιλίας και την ασφάλεια του ελβετικού φράγκου, δημιουργώντας συνθήκες νομισματικού πολέμου.
«Από τότε που η Fed άρχισε την “ποσοτική χαλάρωση δύο” τον Αύγουστο του 2010, βρισκόμαστε σε καθεστώς νομισματικού πολέμου», δηλώνει σε ρεπορτάζ του CNBC, ο Αλένσιο ντε Λόνγκις διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Oppenheimer Currency Opportunities Fund.
Εξαιτίας της πολιτικής της Fed, το αμερικανικό δολάριο έχει υποχωρήσει σχεδόν 11% έναντι του καλαθιού των κυριότερων διεθνών νομισμάτων από το 2009 που άρχισε η πολιτική της «ποσοτικής χαλάρωσης». Την ίδια στιγμή οι τιμές των μετοχών διπλασιάστηκαν από τα χαμηλά του Μαρτίου του 2009 και ο δείκτης εμπορευμάτων της MorganStanley ενισχύθηκε 80%.
Οι υπουργοί Οικονομικών της G20 θα επιχειρήσουν για μία ακόμη φορά στη σύνοδό τους στη Μόσχα τον επόμενο μήνα να γεφυρώσουν τις διαφορές τους, τρείς μήνες αφότου επανέλαβαν τη δέσμευση του 2009 «να απόσχουν από ανταγωνιστικές υποτιμήσεις των νομισμάτων τους».
Η επίθεση της Βραζιλίας
Ο νομισματικός πόλεμος ή η πολιτική των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων, ήλθε στο προσκήνιο το 2010, όταν ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας Γκουίντο Μαντέγκα παραπονέθηκε για την εισροή κερδοσκοπικών κεφαλαίων που εκμεταλλεύονταν τα υψηλά επιτόκια της Βραζιλίας έναντι των μηδενικών αμερικανικών επιτοκίων, δημιουργώντας προβλήματα στην ανταγωνιστικότητα της ανερχόμενης βραζιλιάνικης οικονομίας.
Ο Βραζιλιάνος υπουργός είχε δηλώσεις τον Σεπτέμβριο του 2010: «Βρισκόμαστε στο μέσον ενός διεθνούς νομισματικού πολέμου, μίας γενικευμένης νομισματικής εξασθένησης. Είναι για μας απειλή γιατί πλήττει την ανταγωνιστικότητά μας». Η δήλωση Μαντέγκα λίγο πριν τις εκλογές εκείνης της χρονιάς, είχε θεωρηθεί μία ακόμη συνηθισμένη προεκλογική δήλωση και μάλιστα από υποψήφιο με ακροαριστερό παρελθόν, ωστόσο πολλοί επιφανείς οικονομικοί αναλυτές σε εφημερίδες κύρους, όπως οι «Financial Times», είχαν συμφωνήσει με τη δήλωση του Βραζιλιάνου υπουργού.
Η Βραζιλία, η Χιλή, η Κολομβία και το Περού έχουν ξοδέψει 135 δισ. δολάρια στις διεθνείς αγορές προσπαθώντας να κρατήσουν χαμηλά την ισοτιμία των νομισμάτων τους.
Ο Μαντέγκα δεν ήταν άλλωστε ο μόνος που μιλούσε για «νομισματικό πόλεμο» Στις αρχές Οκτωβρίου του ιδίου έτους, ο τότε γενικός διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν δήλωνε ότι ο κίνδυνος ενός νομισματικού πολέμου ήταν πραγματικός. «Η χρησιμοποίηση των νομισμάτων ως όπλων δεν είναι λύση και μπορεί να προκαλέσει μία ακόμη πιο χειρότερη κατάσταση. Δεν υπάρχει εθνική λύση σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα», είχε πει.
Αλλά και πιο πρόσφατα, τον Δεκέμβριο που μας πέρασε, ο διοικητής της τράπεζας της Αγγλίας Μέρβιν Κινγκ, προειδοποιούσε για τον κίνδυνο οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου να προκαλέσουν έναν νέο νομισματικό πόλεμο αν δεν ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των διεθνών οικονομικών ανισορροπιών. «Δεν έχει υπάρξει συμφωνία για την ανάγκη να εργαστούμε από κοινού για την επίτευξη κάποιου στοιχείου εξισορρόπησης της παγκόσμιας οικονομίας», δήλωνε σε οικονομικό συνέδριο στη Νέα Υόρκη. «Ανησυχώ ότι το 2013 θα δούμε την αύξηση των ελεγχόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών ως εναλλακτική λύση στη χρήση εσωτερικής νομισματικής πολιτικής», πρόσθετε.
Με την τακτική των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων η κάθε χώρα προσπαθεί να συγκρατήσει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα το νόμισμά της έναντι των βασικών της ανταγωνιστών, προκειμένου να ενισχύσει τις εξαγωγές της. Με δεδομένο ότι για φέτος η παγκόσμια οικονομία εκτιμάται ότι θα καταγράψει ανάπτυξη 3%, με τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου(ευρωζώνη, ΗΠΑ, Ιαπωνία) στο χείλος της ύφεσης, η τακτική των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων φαίνεται να επιστρέφει.
Δεν είναι άλλωστε πρώτη φορά στην ιστορία που το νόμισμα χρησιμοποιείται ως… όπλο. Την δεκαετία του ’30 πριν από τα τανκς είχαν προηγηθεί οι κεντρικές τράπεζες. Οι χώρες εγκατέλειπαν τον Κανόνα του Χρυσού και υποτιμούσαν τα νομίσματά τους για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κρίσης του κραχ του ’29, αύξαναν τους δασμούς και δημιουργούσαν μία οικονομική πολεμική ατμόσφαιρα που προηγήθηκε των όσων δραματικών εξελίξεων επακολούθησαν. Οι ισχυροί του πλανήτη έσπευσαν μετά την κρίση του 2008 να υποσχεθούν ότι δεν θα ξαναεπαναλάβουν τα λάθη του ’30, χωρίς η σημερινή κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα να συνηγορεί υπέρ τους…
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Νίξον, Τζον Κόναλι το είχε άλλωστε πει πολύ παραστατικά, όταν οι ΗΠΑ υπό το βάρος του κόστους του πολέμου του Βιετνάμ, εγκατέλειπαν το μεταπολεμικό σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών και υποτιμούσαν το δολάριο το 1971: «Το δολάριο είναι νόμισμά μας, αλλά είναι δικό σας πρόβλημα».
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Η ΕΛΛΑΔΑ αύριο” 19/01/2013
Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ
«Πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα», είχε πει ο Πρώσος στρατηγός και πρώτος θεωρητικός του πολέμου Karl von Clausewitz. Σήμερα εκτός από τον «συμβατικό» πόλεμο των όπλων έχουμε και τον… πόλεμο των νομισμάτων.
Οι πρώτες «σφαίρες» στον ακήρυχτο αυτό πόλεμο, έπεσαν τις τελευταίες ημέρες με αφορμή δηλώσεις του νέου Ιάπωνα πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε αλλά και τις αντικρουόμενες δηλώσεις Ευρωπαίων ιθυνόντων οι οποίες επανέφεραν στο προσκήνιο το πρόβλημα του σκληρού ευρώ.
Η κυβέρνηση του Σίνζο Άμπε έχει ανακοινώσει ότι θα αρχίσει και η Ιαπωνία να τυπώνει χρήμα με την προσφιλή μέθοδο της «ποσοτικής χαλάρωσης», δηλαδή της αγοράς ομολόγων με στόχο το χρήμα που θα δημιουργηθεί να πέσει στην αγορά και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Ο απερχόμενος διοικητής της τράπεζας της Ιαπωνίας Μασαάκι Σιρακάγουα είχε ήδη λίγο πριν τελειώσει ο χρόνος δηλώσει ότι η κεντρική τράπεζα θα υιοθετήσει ένα γενναιόδωρο πρόγραμμα νέας νομισματικής χαλάρωσης μέσω της αγοράς ομολόγων, το οποίο θα ανέλθει συνολικά στα 50 τρισ. γεν.
Η δημιουργία πληθωριστικού νομίσματος ευνοεί την υποτίμησή του. Ήδη το γεν έχει υποχωρήσει 11% έναντι του δολαρίου από τον Δεκέμβριο που έγιναν οι δηλώσεις του Ιάπωνα αρχιτραπεζίτη και έφθασε μέσα στην εβδομάδα στο χαμηλότερο επίπεδο των δύο ετών. Η ισοτιμία του δολαρίου διαμορφώθηκε κάτω από τα 90 γεν.
Ο εξαγωγικός προσανατολισμός της ιαπωνικής οικονομίας βοηθά μέσω της υποτίμησης του γεν την ανταγωνιστικότητα των ιαπωνικών επιχειρήσεων, οι εξαγωγές των οποίων έχουν αρχίσει να επηρεάζονται τόσο από τα σημάδια της διεθνούς ύφεσης όσο και εξαιτίας της πρόσφατης έντασης στις σινο-ιαπωνικές σχέσεις.
Η τακτική αυτή της Ιαπωνίας επανέφερε στο προσκήνιο το φάσμα ενός νομισματικού πολέμου: την διολίσθηση των ισχυρών του πλανήτη σε πολιτικές ανταγωνιστικών υποτιμήσεων, όπου το όφελος του ενός γίνεται πρόβλημα του άλλου.
Ήδη με αφορμή τις ιαπωνικές επιδιώξεις, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κεντρικής τράπεζας Αλεξέϊ Ουλγιουκάγεφ δήλωσε προ ημερών από τη Μόσχα: «Η Ιαπωνία προχωρεί σε εξασθένιση του γεν και άλλες χώρες ίσως ακολουθήσουν».
Η συζήτηση που είχε ανοίξει μετά την κρίση του 2008 για αντικατάσταση του δολαρίου ως διεθνούς αποθεματικού νομίσματος και πηγή των διεθνών οικονομικών ανισορροπιών, για την οποία συνηγορούσε ακόμη και ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, έκλεισε όταν τα τύμπανα του νομισματικού πολέμου έδειξαν να κοπάζουν μετά το 2010. Το επίκεντρο έφευγε από τις ΗΠΑ και το δολάριο και στρέφονταν στην ευρωζώνη και το ευρώ, για το οποίο είχε δημιουργηθεί σοβαρό ενδεχόμενο διάλυσής του με αφορμή τη διάχυση της κρίσης από την «άτακτη» Ελλάδα, στις ισχυρότερες οικονομίες της Ισπανίας και της Ιταλίας.
Οι Αμερικανοί κατηγορούν έμμεσα την Ιαπωνία ότι ξεκίνησε τον… πόλεμο, ξεχνώντας ωστόσο το δικό τους μερίδιο στην διεθνή νομισματική ανισορροπία, με την πολιτική της «ποσοτικής χαλάρωσης» που η αμερικανική Fed ακολουθεί από το 2010 και μετά.
Με το κοντέρ των επιτοκίων μηδενισμένο, η Fed έχει ξοδέψει τα τρία τελευταία χρόνια σχεδόν τρία τρισεκατομμύρια δολάρια για την αγορά ομολόγων, δημιουργώντας χρήμα με το οποίο κατάφερε εν μέρει να ανακόψει την ύφεση που προκάλεσε η κρίση του 2008. Έως το 2014 η ποσότητα χρήματος που ρίχνει η Fedστην αγορά θα φθάσει στα 4 τρισ. δολάρια. Με το δολάριο λιγότερο ελκυστικό τα διεθνή «αρπακτικά» στράφηκαν στα ακίνητα της Κίνας, στα υψηλά επιτόκια της Βραζιλίας και την ασφάλεια του ελβετικού φράγκου, δημιουργώντας συνθήκες νομισματικού πολέμου.
«Από τότε που η Fed άρχισε την “ποσοτική χαλάρωση δύο” τον Αύγουστο του 2010, βρισκόμαστε σε καθεστώς νομισματικού πολέμου», δηλώνει σε ρεπορτάζ του CNBC, ο Αλένσιο ντε Λόνγκις διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Oppenheimer Currency Opportunities Fund.
Εξαιτίας της πολιτικής της Fed, το αμερικανικό δολάριο έχει υποχωρήσει σχεδόν 11% έναντι του καλαθιού των κυριότερων διεθνών νομισμάτων από το 2009 που άρχισε η πολιτική της «ποσοτικής χαλάρωσης». Την ίδια στιγμή οι τιμές των μετοχών διπλασιάστηκαν από τα χαμηλά του Μαρτίου του 2009 και ο δείκτης εμπορευμάτων της MorganStanley ενισχύθηκε 80%.
Οι υπουργοί Οικονομικών της G20 θα επιχειρήσουν για μία ακόμη φορά στη σύνοδό τους στη Μόσχα τον επόμενο μήνα να γεφυρώσουν τις διαφορές τους, τρείς μήνες αφότου επανέλαβαν τη δέσμευση του 2009 «να απόσχουν από ανταγωνιστικές υποτιμήσεις των νομισμάτων τους».
Η επίθεση της Βραζιλίας
Ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας Γκ. Μαντέγκα
Ο νομισματικός πόλεμος ή η πολιτική των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων, ήλθε στο προσκήνιο το 2010, όταν ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας Γκουίντο Μαντέγκα παραπονέθηκε για την εισροή κερδοσκοπικών κεφαλαίων που εκμεταλλεύονταν τα υψηλά επιτόκια της Βραζιλίας έναντι των μηδενικών αμερικανικών επιτοκίων, δημιουργώντας προβλήματα στην ανταγωνιστικότητα της ανερχόμενης βραζιλιάνικης οικονομίας.
Ο Βραζιλιάνος υπουργός είχε δηλώσεις τον Σεπτέμβριο του 2010: «Βρισκόμαστε στο μέσον ενός διεθνούς νομισματικού πολέμου, μίας γενικευμένης νομισματικής εξασθένησης. Είναι για μας απειλή γιατί πλήττει την ανταγωνιστικότητά μας». Η δήλωση Μαντέγκα λίγο πριν τις εκλογές εκείνης της χρονιάς, είχε θεωρηθεί μία ακόμη συνηθισμένη προεκλογική δήλωση και μάλιστα από υποψήφιο με ακροαριστερό παρελθόν, ωστόσο πολλοί επιφανείς οικονομικοί αναλυτές σε εφημερίδες κύρους, όπως οι «Financial Times», είχαν συμφωνήσει με τη δήλωση του Βραζιλιάνου υπουργού.
Η Βραζιλία, η Χιλή, η Κολομβία και το Περού έχουν ξοδέψει 135 δισ. δολάρια στις διεθνείς αγορές προσπαθώντας να κρατήσουν χαμηλά την ισοτιμία των νομισμάτων τους.
Ο Μαντέγκα δεν ήταν άλλωστε ο μόνος που μιλούσε για «νομισματικό πόλεμο» Στις αρχές Οκτωβρίου του ιδίου έτους, ο τότε γενικός διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν δήλωνε ότι ο κίνδυνος ενός νομισματικού πολέμου ήταν πραγματικός. «Η χρησιμοποίηση των νομισμάτων ως όπλων δεν είναι λύση και μπορεί να προκαλέσει μία ακόμη πιο χειρότερη κατάσταση. Δεν υπάρχει εθνική λύση σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα», είχε πει.
Αλλά και πιο πρόσφατα, τον Δεκέμβριο που μας πέρασε, ο διοικητής της τράπεζας της Αγγλίας Μέρβιν Κινγκ, προειδοποιούσε για τον κίνδυνο οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου να προκαλέσουν έναν νέο νομισματικό πόλεμο αν δεν ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των διεθνών οικονομικών ανισορροπιών. «Δεν έχει υπάρξει συμφωνία για την ανάγκη να εργαστούμε από κοινού για την επίτευξη κάποιου στοιχείου εξισορρόπησης της παγκόσμιας οικονομίας», δήλωνε σε οικονομικό συνέδριο στη Νέα Υόρκη. «Ανησυχώ ότι το 2013 θα δούμε την αύξηση των ελεγχόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών ως εναλλακτική λύση στη χρήση εσωτερικής νομισματικής πολιτικής», πρόσθετε.
Δεν είναι άλλωστε πρώτη φορά στην ιστορία που το νόμισμα χρησιμοποιείται ως… όπλο. Την δεκαετία του ’30 πριν από τα τανκς είχαν προηγηθεί οι κεντρικές τράπεζες. Οι χώρες εγκατέλειπαν τον Κανόνα του Χρυσού και υποτιμούσαν τα νομίσματά τους για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κρίσης του κραχ του ’29, αύξαναν τους δασμούς και δημιουργούσαν μία οικονομική πολεμική ατμόσφαιρα που προηγήθηκε των όσων δραματικών εξελίξεων επακολούθησαν. Οι ισχυροί του πλανήτη έσπευσαν μετά την κρίση του 2008 να υποσχεθούν ότι δεν θα ξαναεπαναλάβουν τα λάθη του ’30, χωρίς η σημερινή κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα να συνηγορεί υπέρ τους…
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Νίξον, Τζον Κόναλι το είχε άλλωστε πει πολύ παραστατικά, όταν οι ΗΠΑ υπό το βάρος του κόστους του πολέμου του Βιετνάμ, εγκατέλειπαν το μεταπολεμικό σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών και υποτιμούσαν το δολάριο το 1971: «Το δολάριο είναι νόμισμά μας, αλλά είναι δικό σας πρόβλημα».
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Η ΕΛΛΑΔΑ αύριο” 19/01/2013
http://seisaxthia.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου