Του Μιχάλη ΤΡΙΚΚΑ
Μετά τον ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos οι Ιρλανδοί αμφισβητούν τη λιτότητα
ΣΥΡΙΖΑ και Podemos αναφέρονται όλο και πιο συχνά ως δίπτυχο στα διεθνή δημοσιεύματα, με τους περισσότερους αναλυτές να προεξοφλούν την εκλογική επιτυχία της ισπανικής Αριστεράς στις επικείμενες εκλογές. Ποιο θα μπορούσε να είναι το επόμενο κομμάτι του ντόμινο; Πιθανότατα η Ιρλανδία, μια ακόμη χώρα των PΙIGS, που έχοντας πια αποτινάξει για τα καλά τη ρετσινιά του "καλού μαθητή" της τρόικας εξελίσσεται σήμερα σε βασική εστία αντίστασης κατά της λιτότητας στην Ευρώπη.
"Η Ιρλανδία έχει ξυπνήσει" ήταν το χαρακτηριστικό πρόσφατο εντιτόριαλ της εφημερίδας Irish Times. Ο λήθαργος στον οποίο αναφερόταν δεν ήταν άλλος από τη στάση της ιρλανδικής κοινωνίας απέναντι στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση "κοινωνικοποίησε" το χρέος των τραπεζών της φορτώνοντας σε κάθε πολίτη της "φέσι" 20.000 ευρώ και βυθίζοντας μια ολόκληρη κοινωνία στην κρίση. Ακολούθησαν η προσφυγή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, ο δανεισμός και το "αναπόφευκτο" Μνημόνιο.
Η συνέχεια είναι λίγο έως πολύ γνωστή: μειώσεις μισθών, περικοπές δαπανών, μαζικές απολύσεις, ένα ακόμη κύμα μετανάστευσης στο εξωτερικό. Παρόλα αυτά, η στωικότητα με την οποία οι Ιρλανδοί παρακολουθούσαν την κοινωνική καταστροφή ήταν σχεδόν ανεξήγητη. Δεν υπήρχαν ούτε διαδηλώσεις ούτε απεργίες, παρά μόνο ένα πληγωμένο φιλότιμο για κάθε έπαινο από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο σχετικά με το πόσο συνετά και υπεύθυνα οι Ιρλανδοί δέχονταν την τιμωρία τους.
Η έξοδος από το Μνημόνιο στα τέλη του 2013 υποτίθεται ότι θα σήμαινε το τέλος των προβλημάτων και την αρχή της ανάκαμψης. Αντί γι' αυτό αποτέλεσε απλώς την αρχή για την αφύπνιση της ιρλανδικής κοινωνίας. Μέσα σε ένα χρόνο και ο πιο καλόπιστος Ιρλανδός είχε πειστεί ότι η κληρονομιά της τρόικας θα στοίχειωνε την Ιρλανδία για δεκαετίες και ότι η λιτότητα δεν θα ήταν οδυνηρή παρένθεση αλλά διαρκής εφιάλτης.
Η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει ήταν η ιδιωτικοποίηση του δικτύου ύδρευσης, μια από τις πολλές μεταρρυθμίσεις που επέβαλε στην Ιρλανδία η τρόικα ως αντάλλαγμα για το πακέτο διάσωσης του 2010. Πέρσι η κυβέρνηση ίδρυσε την εταιρεία Irish Water, που σταδιακά άρχισε να αναλαμβάνει τον έλεγχο του δικτύου από τους 34 δήμους της χώρας.
Εξέγερση για το νερό
Μέχρι σήμερα η ύδρευση στην Ιρλανδία εθεωρείτο κοινωνικό αγαθό και στηριζόταν αποκλειστικά στη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το νέο σχέδιο προέβλεπε, αντιθέτως, την εισαγωγή χρεώσεων για το νερό, κάτι που εκτιμάται ότι θα επιβάρυνε κάθε νοικοκυριό στη χώρα με 300 έως 500 ευρώ κάθε χρόνο. Την ιρλανδική κοινή γνώμη εξόργισαν ακόμη περισσότερο μια σειρά αποκαλύψεις στον Τύπο για το εξωφρενικό κόστος που συνόδευσε την ίδρυση της Irish Water και τα παχυλά μπόνους που θα συνόδευαν τις αμοιβές των μάνατζέρ της.
Η οργή πήρε πολύ σύντομα τη μορφή μαζικών διαδηλώσεων κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού, που πολύ σύντομα στράφηκαν και κατά της λιτότητας. Τον περασμένο Νοέμβριο εκατοντάδες χιλιάδες άτομα συμμετείχαν στις διαδηλώσεις που διοργάνωσε ο συνασπισμός κοινωνικών οργανώσεων, συνδικάτων και κομμάτων της Αριστεράς Right2Water (Δικαίωμα στο νερό).
Δεν ήταν μόνο οι διαδηλώσεις. Στις γειτονιές οι εργολάβοι που επιχειρούσαν να τοποθετήσουν τους νέους μετρητές της Irish Water βρίσκονταν αντιμέτωποι με επιτροπές κατοίκων που τους εμπόδιζαν. Στο διαδίκτυο περισσότεροι από 70.000 χρήστες παρακολούθησαν βίντεο με επακριβείς οδηγίες για το πώς μπορεί να σαμποτάρει κανείς τους νέους μετρητές.
Όλα αυτά άρχισαν πολύ σύντομα να αποτυπώνονται και στην πολιτική ζωή. Οι παραδοσιακοί εκπρόσωποι του δικομματισμού, το Fianna Fáil και το Fine Gael (δύο συντηρητικά κόμματα με μόνη βασική διαφορά τη στάση τους απέναντι στη συνθήκη που τερμάτισε τον ιρλανδικό εμφύλιο επιβάλλοντας παράλληλα τη διχοτόμηση του νησιού) βυθίστηκαν και η περιθωριοποιημένη μέχρι πρόσφατα ιρλανδική αριστερά βγήκε στην επιφάνεια.
Το Σιν Φέιν στο επίκεντρο
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις φέρνουν το Σιν Φέιν στην πρώτη θέση των προτιμήσεων δίνοντάς του ποσοστά της τάξης του 25%. Από "πολιτικός βραχίονας του IRA" και ένα κόμμα που πριν από τη δεκαετία του '80 αρνιόταν να συμμετάσχει στις βουλευτικές εκλογές -χαρακτηρίζοντας "παράνομο" το κοινοβούλιο που προέκυψε από τη διχοτόμηση- το Σιν Φέιν αναδείχτηκε τα τελευταία χρόνια σε βασικό πόλο αντίστασης στη λιτότητα μαζί με το μικρότερο ΑΑΑ (Anti-Αusterity Alliance).
Στις εκλογές του 2011 το Σιν Φέιν έκανε το πρώτο μεγάλο άλμα υπερτριπλασιάζοντας τους εκπροσώπους του στο κοινοβούλιο. Βασικό του εργαλείο για να το πετύχει δεν στάθηκε η επιμονή στον αγώνα για την ενοποίηση, αλλά το οικονομικό πρόγραμμά του και η κατηγορηματική απόρριψη της λιτότητας. Στη θέση της ο "εναλλακτικός προϋπολογισμός" του κόμματος για τη φετινή χρονιά προτείνει επενδύσεις στη δημόσια υγεία, την εκπαίδευση και τη στέγαση.
Η έμφαση στη στέγαση έχει ξεχωριστή σημασία καθώς τα χρόνια του ιρλανδικού Μνημονίου μετέτρεψαν την πρώτη κατοικία σε ένα ιδιαίτερα επισφαλές αγαθό. Υπολογίζεται ότι 750.000 άνθρωποι σε μια χώρα με συνολικό πληθυσμό 4,5 εκατομμυρίων ζουν σε υποθηκευμένα σπίτια αντιμετωπίζοντας καθημερινά το φάσμα της έξωσης και του πλειστηριασμού.
Παρόμοιες τεκτονικές μετατοπίσεις ήταν επόμενο να μεταμορφώσουν την πολιτική σκηνή της χώρας. Ο 65χρονος Τζέρι Άνταμς, που πριν από μερικές δεκαετίες παρέμενε αποκλεισμένος από τη δημόσια τηλεόραση, βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Στις συνεντεύξεις του ο Άνταμς δεν παραλείπει να υπογραμμίζει τη στενή σχέση του Σιν Φέιν με τον ΣΥΡΙΖΑ και τις ομοιότητες στα προγράμματα των δύο κομμάτων.
Μιλώντας στο πρακτορείο Ρόιτερς κατήγγειλε την προηγούμενη εβδομάδα ως "αντιδημοκρατική" την απόφαση της ΕΚΤ για αποκλεισμό των ελληνικών ομολόγων στρέφοντας από την αλλη τα πυρά του κατά της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. "Μας προβληματίζει το γεγονός ότι η Ε.Ε. διοικείται από μη εκλεγμένες επιτροπές. Νομίζουμε ότι μια διαφορετική, κοινωνική Ευρώπη είναι εφικτή" σημείωσε.
Όπως και στην περίπτωση του ισπανικού Podemos, η πορεία του Σιν Φέιν είναι αναπόφευκτα συνυφασμένη με τις εξελίξεις στη χώρα μας. Η επιτυχής έκβαση της διαπραγμάτευσης που διεξάγει σήμερα η ελληνική κυβέρνηση θα δώσει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στα δύο κόμματα, ενώ μια αποτυχία θα λειτουργήσει αρνητικά.
Για την περίπτωση του Σιν Φέιν υπάρχουν και δύο επιπλέον δυσκολίες. Στον ιρλανδικό Βορρά το Σιν Φέιν συμμετέχει στην κυβέρνηση στο πλαίσιο της ειρηνευτικής συμφωνίας του 1998 και μαζί με το προτεσταντικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα εφαρμόζει σήμερα μια εκδοχή των μέτρων λιτότητας που καταγγέλλει στον Νότο. Και φυσικά τόσο ο Μάρτιν Μαγκίνες στον Βορρά όσο και ο Τζέρι Άνταμς στον Νότο βρίσκονται στο τιμόνι για περισσότερο από τρεις δεκαετίες, κάτι που είναι επόμενο να στερεί ένα μέρος της δυναμικής που κατόρθωσαν να αναπτύξουν τα τελευταία χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos.
http://www.avgi.gr/article/5313115/kai-sto-bathos-sin-fein
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου