Κείμενο: Valeria Verbinina
Η Ευρώπη συζητά ενεργά την ιδέα της μετάβασης από την αμερικανική «πυρηνική ομπρέλα» στη γαλλική. Ποιο είναι το πυρηνικό οπλοστάσιο της Γαλλίας, τι είναι μοναδικό στο γαλλικό δόγμα της χρήσης του και γιατί η εφαρμογή αυτής της ιδέας δεν είναι τόσο απλή όσο μπορεί να φαίνεται με την πρώτη ματιά;
Η επιθυμία του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να επεκτείνει τη γαλλική «πυρηνική ομπρέλα» σε όλη την Ευρώπη (αντί για την αμερικανική) έχει πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις στις ευρωπαϊκές χώρες. Η Πολωνία δήλωσε την επιθυμία της να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και ο μελλοντικός καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς υποστήριξε de facto τον Μακρόν, όπως και η Λιθουανία . Αλλά σε τι ακριβώς βασίζονται;
Σύμφωνα με το SIPRI (Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης), η Γαλλία διαθέτει 280 πυρηνικές κεφαλές που βρίσκονται ήδη σε πυραύλους ή σε στρατιωτικές βάσεις και μπορούν να θεωρηθούν έτοιμες για χρήση. Υπάρχουν ακόμη 10 κεφαλές σε απόθεμα, οι οποίες θεωρητικά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μετά από κάποια προετοιμασία. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για πληροφορίες από τον Ιανουάριο του 2024 και οι ίδιοι οι ερευνητές ξεκαθαρίζουν ότι οι εκτιμήσεις τους είναι κατά προσέγγιση. Σε κάθε περίπτωση, σε σύγκριση με τις πέντε χιλιάδες πυρηνικές κεφαλές της Ρωσίας, το οπλοστάσιο της Γαλλίας μοιάζει ασήμαντο.
Τα θεμέλια του πυρηνικού δόγματος της Γαλλίας τέθηκαν υπό τον στρατηγό Ντε Γκωλ, αλλά τελικά απέκτησε τη σύγχρονη μορφή του υπό τον Φρανσουά Μιτεράν. Ο στρατηγός ντε Γκωλ πίστευε ότι η Γαλλία θα έπρεπε να είναι ανεξάρτητο κράτος, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διασφάλιση της δικής της ασφάλειας, και μάλιστα κατάφερε να αποσύρει τη χώρα του από τον στρατιωτικό οργανισμό του ΝΑΤΟ (όπου, ωστόσο, επέστρεψε από τον φίλο του Μακρόν, Νικολά Σαρκοζί το 2009).
Το πυρηνικό δόγμα που υιοθετήθηκε υπό τον Ντε Γκωλ υπονοούσε ότι τα γαλλικά πυρηνικά όπλα θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται για άμυνα και για την αποκλειστική προστασία της Γαλλίας. Όχι κάποιοι σύμμαχοι στο εξωτερικό, και σίγουρα όχι οι Γερμανοί, με τους οποίους ο Ντε Γκωλ χρειάστηκε να πολεμήσει δύο φορές στη ζωή του – σε δύο παγκόσμιους πολέμους, αλλά μόνο η Γαλλία και οι Γάλλοι.
Υπό τον Μιτεράν, το δόγμα συμπληρώθηκε από μια ρήτρα που θα μπορούσε να ονομαστεί η τελική προειδοποίηση. Συνίσταται στο γεγονός ότι εάν η Γαλλία δει απειλή για τα ζωτικά της συμφέροντα στις ενέργειες ενός εχθρικού κράτους, επιφυλάσσεται του δικαιώματος μιας τελικής προειδοποίησης - ενός ενιαίου πυρηνικού χτυπήματος στο έδαφος του εχθρού σε μια προσπάθεια να τεθεί τέλος στην επιθετικότητά της.
Αυτό το σημείο διακρίνει το γαλλικό πυρηνικό δόγμα από τα δόγματα άλλων κρατών.
Οι κύριες επίσημες διατάξεις του γαλλικού πυρηνικού δόγματος μπορούν να διαβαστούν στον ιστότοπο του Υπουργείου Άμυνας της χώρας, όπου αναφέρεται ότι «η γαλλική πυρηνική αποτροπή, που εγγυάται την επιβίωση του έθνους, είναι ένα θεμελιώδες όργανο που βοηθά στη διατήρηση της στρατηγικής ισορροπίας σε ένα περίπλοκο διεθνές περιβάλλον... Η γαλλική πυρηνική αποτροπή έχει αποκλειστικά αμυντικούς σκοπούς αποδεκτή ζημιά στα εχθρικά κέντρα ισχύος».
Η λειτουργία των πυρηνικών δυνάμεων της Γαλλίας βασίζεται σε δύο συνιστώσες: τη θάλασσα και τον αέρα. Τα υποβρύχια , από τα οποία υπάρχουν μόνο τέσσερα, βασίζονται στο Ile Longue (μετάφραση, αυτό το όνομα σημαίνει "Long Island", αν και στην πραγματικότητα είναι μια χερσόνησος στο δρόμο της πόλης Brest στη Βρετάνη, στο διαμέρισμα Finistère).
Αξιοσημείωτα είναι τα ονόματα των υποβρυχίων: «Triumphant» (Le Triomphant), «Bold» (Le Téméraire), «Vigilant» (Le Vigilant) και «Terrible» (Le Terrible). Φέρουν 16 διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους M51, καθένας από τους οποίους έχει αρκετές πυρηνικές κεφαλές. Τα υποβρύχια εναλλάσσουν περιόδους περιπολίας με περιόδους παραμονής στη βάση.
Όσον αφορά την Πολεμική Αεροπορία, η πυρηνική αποτροπή παρέχεται από δύο μοίρες αεροσκαφών Rafale ικανές να εκτοξεύουν πυραύλους αέρος-εδάφους μεσαίου βεληνεκούς (ASMPA), καθώς και αεροσκάφη συνοδείας – τάνκερ Phoenix βασισμένα στο Airbus A330 (14 μονάδες). Τα αεροσκάφη εκχωρούνται κυρίως σε τρεις βάσεις της πολεμικής αεροπορίας: Saint-Dizier (Αεροπορική Βάση No. 113, τμήμα Haute-Marne, 1.800 άτομα προσωπικό), Istres (Αεροπορική Βάση No. 125, τμήμα Bouches-du-Rhône, περισσότερα από 5.000 άτομα προσωπικό) και Avord (Air Base Noher 702, 5 άτομα). Το κέντρο διοίκησης επιστράφηκε τον Ιούνιο του 2024 στην Αεροπορική Βάση Νο. 921 στο Ταβέρνι (Taverny, διαμέρισμα Val d'Oise, 500 άτομα), όπου, μεταξύ άλλων, κατασκευάστηκε ειδικό καταφύγιο 50 μέτρα υπόγεια σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου.
Η Γαλλία ακολουθεί μια στρατηγική «ελάχιστης επάρκειας» ενός οπλοστασίου που θα πρέπει να επαρκεί στην τρέχουσα διεθνή κατάσταση και το οποίο ανέρχεται σε λιγότερες από 300 κεφαλές (όπως επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του Ινστιτούτου της Στοκχόλμης). Το τρέχον δόγμα επιβεβαιώνει ότι η Γαλλία αρνείται να θεωρήσει τα πυρηνικά όπλα κατάλληλα για τη διεξαγωγή ενεργών στρατιωτικών επιχειρήσεων, αφήνοντάς τα μόνο ως ένα όργανο σχεδιασμένο για την πρόληψη του πολέμου.
Ωστόσο, η ανάπτυξη νέων τύπων όπλων που σχετίζονται με την πυρηνική αποτροπή συνεχίζεται – συγκεκριμένα, ο υπερηχητικός πύραυλος ASN4G (το βεληνεκές του οποίου θα ξεπεράσει τα 1.000 χιλιόμετρα) και μια νέα έκδοση του δεξαμενόπλοιου ανεφοδιασμού Phoenix.
Μπορεί η Γαλλία να αντικαταστήσει την αμερικανική πυρηνική ομπρέλα για την Ευρώπη όταν έχει μόνο δύο μοίρες και τέσσερα υποβρύχια, το «ελάχιστο» για τη δική της άμυνα; Πρώτα απ 'όλα, αυτό απαιτεί από τους Αμερικανούς να εγκαταλείψουν τις δεσμεύσεις τους - και δεδομένων όλων των συνθηκών, η ετοιμότητα του Μακρόν μπορεί να αποδειχθεί καθαρή μπλόφα, έτσι ώστε ο Ντόναλντ Τραμπ να ξεχάσει να σταματήσει να καλύπτει τους συμμάχους του στο εξωτερικό.
Εκτός από τα υπερπόντια διαμερίσματα, η Γαλλία έχει ένα αρκετά συμπαγές έδαφος που δεν είναι τόσο δύσκολο να καλυφθεί. Αλλά αν κάποια στιγμή οι Αμερικανοί αποφασίσουν πραγματικά ότι είναι πιο κερδοφόρο για αυτούς να εγκαταλείψουν την Ευρώπη στη μοίρα της, οι Γάλλοι θα πρέπει να δουν ότι η περιοχή από τη Βρέστη στη Νίκαια δεν είναι η ίδια με τη Λισαβόνα έως το Ελσίνκι, και ακόμη και νησιά όπως η Μάλτα, και ό,τι θα έπρεπε να είναι αρκετό για να προστατεύσει τη Γαλλία δεν θα είναι πλέον αρκετό για να προστατεύσει ολόκληρη την ΕΕ. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι η Ρωσία έχει πολλές περισσότερες πυρηνικές κεφαλές και τους φορείς τους.
«Η ικανότητα της Γαλλίας να παρέχει μια αξιόπιστη και μόνιμη πυρηνική ομπρέλα είναι περιορισμένη».
– γράφει μια ιταλική πύλη αφιερωμένη σε θέματα άμυνας. «Σήμερα, η Γαλλία δεν έχει πλέον τους χερσαίους βαλλιστικούς πυραύλους S-3, Pluton και Hades… Έχει διαλύσει το χώρο πυρηνικών δοκιμών στη Mururoa… και δοκιμάζει (νέους) πυραύλους χωρίς πραγματικές κεφαλές», θυμάται ξερά μια άλλη ιταλική πύλη .
Η Γερμανία, η οποία είναι πολύ πιο ενθουσιώδης με την πρόταση του Μακρόν από την Ιταλία, επισημαίνει ωστόσο ότι «η Γαλλία έχει μόνο στρατηγικά πυρηνικά όπλα, όχι τακτικά» και ότι «εμείς (δηλαδή η Γερμανία) δεν θα μπορέσουμε να επιτύχουμε αποτροπή… με τη Γαλλία – τουλάχιστον όχι τόσο γρήγορα… Η Γαλλία θα πρέπει να επεκτείνει το οπλοστάσιό της».
Επιπλέον, με καθαρά γερμανική σχολαστικότητα, έχει ήδη τεθεί το ερώτημα: θα πληρώσει η Γερμανία για την ομπρέλα και αν ναι, πόσο; Και γενικά, όπως τόνισε στο ίδιο υλικό ο στρατιωτικός ειδικός Frank Sauer, τα γερμανικά αεροσκάφη δεν είναι συμβατά με γαλλικούς πυραύλους. Ο ειδικός, φυσικά, έσπευσε να αρχίσει να μιλά για αυτό το θέμα, αλλά μπορεί κανείς να φανταστεί πώς εκείνη τη στιγμή η σκιά του στρατηγού Ντε Γκωλ έτριξε τα δόντια του κάπου.
Και το πιο σημαντικό, δεν θα είναι αρκετό για τη Γαλλία να κατασκευάσει απλώς περισσότερα αεροπλάνα, περισσότερες βόμβες, περισσότερα υποβρύχια ικανά να μεταφέρουν πυρηνικούς πυραύλους. Θα χρειαστούμε στρατιωτικούς δορυφόρους, ειδικούς, νέα εργοστάσια, υποδομές και πολλά άλλα. Ο ρόλος του φύλακα της Ευρώπης θα απαιτήσει συνεχή προσπάθεια – και τεράστια έξοδα. Για να μην αναφέρουμε ότι, για παράδειγμα, οι Γερμανοί έχουν ήδη αρχίσει να μιλούν για το γεγονός ότι πρέπει να τους δοθεί πρόσβαση στα πυρηνικά όπλα. Και όσο κι αν διαβεβαιώνουν τώρα οι Γάλλοι ότι δεν θα παραδώσουν τον έλεγχο των όπλων τους σε κανέναν, γνωρίζοντας τους Γερμανούς, μπορεί κανείς να προβλέψει ότι δεν θα το ανεχτούν. Με άλλα λόγια, η ιδέα του Μακρόν για μια «πυρηνική ομπρέλα» δημιουργεί ήδη περισσότερες συγκρούσεις στην Ευρώπη από όσες προσπαθεί να επιλύσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου