Πώς εκλέγεται ο Πάπας;

@ REUTERS/Βατικανό CTV/Reuters Tv - Κείμενο: Oleg Isaichenko

Ο Πάπας εκλέγεται από ένα κονκλάβιο - μια συγκέντρωση καρδιναλίων που ψηφίζουν υποψηφίους σε πλήρη απομόνωση στο Βατικανό. Οι εκλογές συνεχίζονται μέχρι να ληφθούν τα δύο τρίτα των ψήφων για έναν από τους υποψηφίους. Τα εκλογικά αποτελέσματα ανακοινώνονται από λευκό καπνό από την καμινάδα πάνω από την Καπέλα Σιξτίνα.

Ο Πάπας Φραγκίσκος πέθανε σε ηλικία 89 ετών. Ο νέος ποντίφικας θα επιλεγεί σε δύο ή τρεις εβδομάδες από ένα κολέγιο καρδιναλίων από όλο τον κόσμο – ένα κονκλάβιο. Κάθε Καθολικός που έχει δώσει όρκο αγαμίας μπορεί να γίνει υποψήφιος για τη θέση του αρχηγού της Εκκλησίας. Το τέλος της ψηφοφορίας σηματοδοτείται από λευκό καπνό από την καμινάδα πάνω από την Καπέλα Σιξτίνα.

Η ίδια η λέξη "conclave" προέρχεται από τον λατινικό όρο conclave, που σημαίνει "κλειστό δωμάτιο". Όπως αναφέρει η ιταλική έκδοση του Esquire , η ημέρα των εκλογών (διορίζεται εκ των προτέρων από το Κολέγιο των Καρδιναλίων) πρέπει να ξεκινήσει με πρωινή λειτουργία στη Βασιλική της Αγίας Πέτρας. Στη συνέχεια, οι σύνεδροι συγκεντρώνονται στο παρεκκλήσι του Παύλου και, τραγουδώντας τον ύμνο Veni Creator Spiritus (Έλα, Ζωοδόχο Πνεύμα), προχωρούν στην Καπέλα Σιξτίνα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι υπάρχουν μόνο 252 καρδινάλιοι στον κόσμο, εκ των οποίων οι 50 είναι Ιταλοί. Ωστόσο, μόνο 138 από αυτούς έχουν δικαίωμα να είναι εκλέκτορες, αφού μόνο όσοι εκπρόσωποι της Εκκλησίας είναι κάτω των 80 ετών κατά την ψηφοφορία μπορούν να εισέλθουν στο κονκλάβιο. Επιπλέον, οι εκπρόσωποι διατηρούν τη δυνατότητα να αρνηθούν να συμμετάσχουν στις εκλογές.

Σε ένα κλειστό δωμάτιο

Το Κονκλάβιο κρατά την ψήφο του σε πλήρη απομόνωση. Αυτό γίνεται για να αποκλειστεί οποιαδήποτε εξωτερική παρέμβαση στις υποθέσεις της Καθολικής Εκκλησίας. Αφού οι εκλέκτορες καθίσουν στο παρεκκλήσι, καλούνται να ορκιστούν. Το κείμενό του διαβάζεται από τον Καρδινάλιο Κοσμήτορα και οι άλλοι σύνεδροι, κατά σειρά αρχαιότητας, πλησιάζουν το Ευαγγέλιο, βάζοντας το χέρι τους πάνω του.

Τότε ο παπικός Τελετάρχης (Master of Papal Liturgical Ceremonies) κλείνει τις πόρτες της αίθουσας, προφέροντας την περίφημη φράση: Extra omnes! ("Όλοι έξω!").

Μετά από αυτό, οι καρδινάλιοι θα πρέπει να δώσουν δύο κηρύγματα: ένα πριν από την έναρξη του κονκλάβου και το δεύτερο την παραμονή της ίδιας της ψηφοφορίας.

Πρώτα απ 'όλα, οι κληρικοί συζητούν οργανωτικά ζητήματα της διαδικασίας: οι καρδινάλιοι έχουν το δικαίωμα να εκφράσουν επιθυμίες ή σχόλια. Είναι ενδιαφέρον ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι εκπρόσωποι που καθυστερούν στην εκκίνηση εξακολουθούν να επιτρέπονται στο κονκλάβιο. Επιπλέον, οι ιερείς που αισθάνονται αδιαθεσία μπορούν να εγκαταλείψουν τις εγκαταστάσεις (διατηρώντας το δικαίωμα επιστροφής).

Το μυστήριο της ψηφοφορίας

Παραδοσιακά, η ψηφοφορία πραγματοποιείται σε μυστική μορφή. Κάθε καρδινάλιος γράφει το όνομα του αγαπημένου του σε ένα ειδικό έντυπο. Το έγγραφο είναι προγραμμένο με τις λέξεις: Eligo in Summum Pontificem («Σε εκλέγω ως Ανώτατο Ποντίφικα»). Για να θεωρηθούν έγκυρα τα αποτελέσματα, ο υποψήφιος πρέπει να υποστηρίζεται από τα δύο τρίτα των αντιπροσώπων.

Μέχρι να πετύχει κάποιος την απαιτούμενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία θα επαναλαμβάνεται. Ωστόσο, την πρώτη ημέρα του κονκλάβου, η διαδικασία μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μία φορά. Εάν δεν είναι επιτυχής, η διαδικασία θα επαναληφθεί.

Τις επόμενες ημέρες ενδέχεται να διεξαχθούν τέσσερις γύροι εκλογών: δύο το πρωί και δύο το βράδυ.

Εάν δύο υποψήφιοι για τη θέση προκύψουν ως ηγέτες, το κονκλάβιο μπορεί να αποφασίσει τη διεξαγωγή ψηφοφορίας αποκλειστικά μεταξύ τους. Οποιοσδήποτε βαφτισμένος Καθολικός έχει δώσει όρκο αγαμίας μπορεί να γίνει ο νέος ποντίφικας.

Καπνός πάνω από το Βατικανό

Μετά από κάθε στάδιο των εκλογών, τα ψηφοδέλτια καίγονται σε φούρνο με την προσθήκη ειδικών χημικών που χρωματίζουν τον καπνό μαύρο ή άσπρο. Η εμφάνιση του πρώτου από τον σωλήνα πάνω από το παρεκκλήσι συμβολίζει την αποτυχημένη προσπάθεια ψηφοφορίας. Το δεύτερο ανακοινώνει την επιτυχία του κονκλάβου.

Ωστόσο, μια επιτυχημένη εκλογή δεν σημαίνει ακόμη την έλευση στην εξουσία ενός νέου Πάπα. Αφού οι σύνεδροι κατάφεραν να ονομάσουν τον προφανή «θριαμβευτή», του τίθεται το ερώτημα: «Δέχεστε την κανονική επιλογή σας ως Ανώτατου Ποντίφικα;». Η ιστορία γνωρίζει τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις κατά τις οποίες ένας υποψήφιος παραιτήθηκε οικειοθελώς από την Ιερά Έδρα.

Οι Πρώτες Ώρες του Παπισμού

Εάν ο εκλεκτός εκφράσει την προθυμία του να γίνει πάπας, ο καρδινάλιος δεκανέας τον ρωτά: «Ποιο όνομα θέλεις να σε λένε;» Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ποντίφικες αποφεύγουν το όνομα του ιδρυτή της Καθολικής Εκκλησίας Αγίου Πέτρου. Αυτό γίνεται λόγω μιας προφητείας σύμφωνα με την οποία ένας νέος επικεφαλής του Βατικανού με αυτό το όνομα θα εμφανιστεί πριν από το τέλος του κόσμου.

Στη συνέχεια, ο Πάπας πηγαίνει στο "δωμάτιο για τα κλάματα" - ένα δωμάτιο κοντά στην Καπέλα Σιξτίνα, όπου πρέπει να διαλέξει ένα ράσο με λευκό πιλεόλι (κόμμωση ιερέα), ένα rocchetto (κοντό ρόμπα με δαντέλα) και μια μοτσέτα (μια κάπα με κουκούλα). Μετά από αυτό συναντιέται με τους καρδινάλιους και δέχεται τα σημάδια σεβασμού τους.

Όταν έχουν εκφραστεί όλα τα συγχαρητήρια, ο καρδινάλιος πρωτοδιάκονος βγαίνει στο κεντρικό χαγιάτι της Βασιλικής της Αγίας Πέτρας. Από εκεί ανακοινώνει τη φόρμουλα Habemus Papam («Έχουμε έναν μπαμπά»). Τότε ο ίδιος ο ποντίφικας βγαίνει κοντά του και δίνει την πρώτη του ευλογία Urbi et Orbi («Στην πόλη και τον κόσμο»). Σε αυτό το σημείο η διαδικασία θεωρείται επίσημα ολοκληρωμένη.