1. Ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ πρόσφατα είπε ότι «πρέπει να εναρμονίσουμε τη μεγάλη ψυχή της παράταξης με το σώμα της». Πως μπορεί να γίνει αυτό με 1,5 εκατομμύριο ανέργους να ακούν ΠΑΣΟΚ και να αποδοκιμάζουν; Βάσει αυτού που…. σπείρατε, με ποιο ποσοστό θα είσαστε ευχαριστημένος;
Οι πολιτικές επιλογές της τελευταίας διετίας είναι γεγονός ότι δημιούργησαν ιδεολογικό ρήγμα μέσα στο κόμμα και φυσικά στη σχέση του με την κοινωνία. Έχω επανειλημμένα μιλήσει για την πολιτική που ακολουθήθηκε. Έχω διατυπώσει δημόσια τις διαφωνίες μου και προειδοποίησα για το που θα οδηγηθούμε. Το ίδιο λέω και τώρα: Αν δεν επαναπροσδιορίσουμε πολιτικές και στόχους, αν δεν ξεφύγουμε από το φαύλο κύκλο της θρησκευτικής προσήλωσης στις «εντολές» των Τροικανών, αν δεν κατανοήσουμε το αδιέξοδο αυτών των πολιτικών, τότε η απόσταση ΠΑΣΟΚ και κοινωνίας θα πάρει μη αναστρέψιμα χαρακτηριστικά. Δίκαια λοιπόν υπάρχει οργή και αποδοκιμασία από τον κόσμο, αλλά επιτρέψτε μου να σας πω ότι υπάρχει στο βάθος της ψυχής όλων αυτών μια ελπίδα και μια θετική προσδοκία για τη δυναμική της δημοκρατικής παράταξης που μπορεί να διορθώσει αν όχι να ανατρέψει τις πολιτικές αυτές.
Από την άλλη όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τους πραγματικούς υπεύθυνους για τη σημερινή κατάσταση της χώρας. Αυτούς που σφύριζαν αδιάφορα όταν όλοι προειδοποιούσαν για την εκτροπή της οικονομίας, αυτούς που τίναξαν το δημόσιο έλλειμμα σε δυσθεώρητα ύψη, αυτούς που προέβλεπαν έλλειμμα 3,5% - 5%(!). Σε αυτούς θα πρέπει να απευθυνθούν πρώτα και κύρια το 1,5 εκ. άνεργοι συμπολίτες μας.
Γιατί με εντελώς διαφορετικούς όρους θα μιλούσαμε σήμερα αν το 2009 το ΠΑΣΟΚ παραλάμβανε μια οικονομία με τη δυναμική που την παρέλαβε το 2004 η ΝΔ.
2. Στο ΠΑΣΟΚ λέτε ότι το θέμα είναι πως «θα κυβερνηθεί η χώρα μετά τις εκλογές και όχι με ποιο κυβερνητικό σχήμα». Εσείς τι λέτε; Ναι στην μετεκλογική συνεργασία με τη δεξιά. όπως προτείνουν και οι «μεταρρυθμιστές»….
Εγώ λέω ότι το θέμα είναι πως θα κυβερνηθεί η χώρα. Με ποιες πολιτικές, με ποια στρατηγική, με ποιους στόχους, με ποιες δεσμεύσεις. Πιστεύω ότι η λύση δεν μπορεί να είναι η εμμονή σε νεοφιλελεύθερες λογικές, είτε αυτές προέρχονται από τους καθαρούς εκπροσώπους του μονεταρισμού στην Ελλάδα είτε αυτές διαμορφώνονται υπό το βάρος των πιέσεων σε πολιτικούς χώρους με εντελώς διαφορετική ιδεολογία. Αυτές οι πολιτικές θα οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση, ακόμη μεγαλύτερη ανεργία, ακόμη μεγαλύτερη κοινωνική ανασφάλεια. Θα πρέπει να κατανοήσουν όλοι ότι ο Έλληνας εργαζόμενος δεν μπορεί να δώσει τίποτα άλλο. Του πήραν και το λίπος. Μια ολόκληρη κοινωνία είναι στα όρια της εξαθλίωσης. Μετεκλογική συνεργασία με τη ΝΔ θα σημάνει την υπογραφή της θανατικής ποινής για το λαό. Άλλωστε το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει και ιστορία αλλά και μια ιδεολογία που δεν του επιτρέπει να συνεργαστεί ή να συνταχθεί με αυτές τις δυνάμεις.Το κόστος της ιδεολογικής μετάλλαξης το πληρώσαμε ακριβά όσο κι αν κάποιοι θέλουν να την παρουσιάσουν ως μια μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία. Με βρίσκει λοιπόν αντίθετο οποιαδήποτε συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία γιατί το ζήτημα εκτός από ιδεολογικό είναι φυσικά και βαθειά πολιτικό.
3. Είχατε παραιτηθεί από το Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ ασκώντας σκληρή κριτική στην πρώην ηγεσία του κόμματος. Αποφασίσατε τελικά να παραμείνετε. Τι άλλαξε; Σας έπεισε ο νέος πρόεδρος;
Η παραίτησή μου είχε ιδεολογικό και πολιτικό περιεχόμενο. Προσωπικά δεν άλλαξα δρόμο, ούτε ανέβηκα σε άλλο τρένο.Πάλεψα και παλεύω για δεκαετίες να στηρίξω την δική μας προοδευτική - σοσιαλιστική πολιτική πρόταση που την έχει αποδεχτεί η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Και αναφέρομαι στην πρόταση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. όπως τη διατυπώσαμε προεκλογικά. Ότι είπα δημόσια εξακολουθεί να ισχύει. Δέχτηκα την πρόσκληση του Προέδρου να παραμείνω στο όργανο, την κρίσιμη τούτη περίοδο, κρατώντας ανέπαφες τις απόψεις μου, τις ενστάσεις μου και τις διαφωνίες μου. Σε ολόκληρη την πολιτική μου διαδρομή πάλευα για την παράταξη και την ενότητά της. Αντιλαμβάνομαι την κρισιμότητα των στιγμών και για την πατρίδα και για το κίνημά μας. Αντιλαμβάνομαι την κρισιμότητα της εκλογικής διαδικασίας αλλά και την ανάγκη να διαμορφωθούν τέτοιοι συσχετισμοί που θα μπορούν να δώσουν προοδευτική διέξοδο για τη χώρα. Στρατεύτηκα όπως πάντοτε σε αυτή την προσπάθεια, χωρίς να υπογράφω σε κανέναν λευκή επιταγή και χωρίς να αναιρώ στο ελάχιστο τα πιστεύω μου. Κανείς δεν μπορεί να είναι απών από αυτή τη μάχη.Όμως η κυβερνητική πρόταση του ΠΑ.ΣΟ.Κ θα πρέπει να διακρίνεται από την καθαρότητα στους στόχους και τις διαδικασίες υλοποίησης. Η έπαρση ότι «πολλαπλώς, ποικιλοτρόπως και πλειστάκις» έσωσε τη χώρα μόνο θυμηδία προκαλεί εις τους «έχοντες σώας τας φρένας».
4. Ποια είναι τα δυνατά «σημεία» του νέου προέδρου; Τι πρέπει να προσέξει; Σε τι διαφέρει από τον Γ. Παπανδρέου που θα τα «άλλαζε όλα»;
Ο νέος Πρόεδρος θα κριθεί από τις επιλογές του και τη δυνατότητά του να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις της πολιτικής περιόδου που ανοίγεται μπροστά μας. Πιστεύω ότι η εποχή των χαρισματικών ηγετών έχει προ πολλού περάσει. Είναι πλέον η εποχή που πρέπει να βρούμε ξανά τη συλλογικότητά μας στο ΠΑΣΟΚ. Είναι η εποχή των πολλών και όχι του ενός. Για αυτό μίλησα εδώ και καιρό για την ανάγκη να βρούμε τη νέα μας συλλογικότητα. Να αξιολογήσουμε το σύνολο του πολιτικού μας δυναμικού. Να αναδείξουμε τις πραγματικές δυνάμεις του κινήματος, που για ένα πολύ μεγάλο διάστημα μπήκαν στην «κατάψυξη», είτε γιατί κάποιοι φοβήθηκαν την έκφραση των πραγματικών συσχετισμών δυνάμεων στο εσωτερικό μας, είτε γιατί τις οδήγησαν εκεί με τις πολιτικές τους επιλογές. Αυτό πιστεύω είναι και το μεγάλο στοίχημα του νέου Προέδρου και κάθε ηγεσίας. Στην αντιμετώπιση της κρίσης θέλεις τους πολλούς και ικανούς και όχι τους λίγους και αρεστούς. Όποιος αντιληφθεί ότι η ενότητα και η συλλογικότητα χτίζεται από τη βάση και όχι από την «κορυφή», όποιος δώσει ρόλο και προοπτική στην οργάνωση θα κερδίσει το στοίχημα. Στην αντίθετη περίπτωση θα έχουμε την επανάληψη του ίδιου έργου με διαφορετικούς πρωταγωνιστές αλλά με το ίδιο αποτέλεσμα. Ζήσαμε και πληρώσαμε το «Γιώργο άλλαξέ τα όλα» και σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται να επαναληφθεί το ίδιο σκηνικό με το «Βαγγέλη καθάρισέ τα όλα».
5. Θα διεκδικήσετε και πάλι θέση στα όργανα του κινήματος; Από τι θα εξαρτηθεί; Αν σας ζητηθεί θα είστε υποψήφιος βουλευτής;
Θεωρώ το ΠΑ.ΣΟ.Κ. σπίτι μου. Ασφαλώς και η θέση μου είναι κοντά στο κόμμα, δίπλα στα μέλη μας, μαζί με την κοινωνία. Είναι αν θέλετε τρόπος ζωής για μένα αλλά και για πολλούς συντρόφους που πορευόμαστε μαζί από το 1974. Θέληση και δύναμη υπάρχει, όπως και ιδέες που στηρίζουν το όραμα ενός δυνατού και οργανωμένου κόμματος. Η διαδρομή μου είναι καθαρή. Υπηρέτησα την παράταξη με όλες μου τις δυνάμεις απέχοντας από τη διεκδίκηση θέσεων εξουσίας και αξιωμάτων. Διεκδίκησα το δικαίωμά μου να εκφράζω τις θέσεις και τις απόψεις μου στο κόμμα και να παλεύω για αυτό που θεωρώ ότι πρέπει να εκφράζει το ΠΑΣΟΚ σήμερα. Και αυτό θα συνεχίσω να κάνω, στο βαθμό που οι πολιτικές επιλογές του μου το επιτρέπουν. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, θα πρέπει να ξανασυναντήσουμε το ΠΑΣΟΚ της Εθνικής Ανεξαρτησίας, της Λαϊκής Κυριαρχίας και της Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να ανατρέψουμε την προσπάθεια νεοσυντηρητικής μετάλλαξης ενός γνήσιου πατριωτικού και προοδευτικού κινήματος. Θα πρέπει να αντισταθούμε στην προσπάθεια μετατροπής του κινήματος σε κόμμα ολίγων στελεχών, πλήρως ελεγχόμενου και εύκολα κατευθυνόμενου. Αυτή τη μάχη θα δώσω μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Οι βουλευτικές έδρες και η διαχείριση της εξουσίας δεν με απασχολούν. Το μόνο που με νοιάζει, το μόνο που με πονά είναι η δημοκρατική παράταξη και το μέλλον της.
6. Τι πρέπει να αλλάξει στη λειτουργία του ΠΑΣΟΚ; Όλοι ζητάτε περισσότερη δημοκρατία αλλά στο τέλος διαμαρτύρεστε για τους «κηπουρούς», τους «εκκολαπτόμενους αρχηγίσκους», τους «διάττοντες κομήτες», τους «ευνοημένους της κομματικής ηγεσίας» κ.λ.π. χωρίς όμως να βλέπουμε κάποια εξέλιξη…
Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται αντιμέτωπο με μια βαθειά ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική κρίση. Δοκιμάζεται η δυνατότητά του να συνεχίσει να υπάρχει και να εκφράζει ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σημείο της πολύχρονης διαδρομής του και πρέπει να υπάρξουν απαντήσεις. Σε επίπεδο ιδεολογίας με την επαναβεβαίωση των βασικών μας αρχών, χωρίς εκπτώσεις και συμβιβασμούς. Σε επίπεδο πολιτικής με την επεξεργασία ενός συγκροτημένου και υλοποιήσιμου σχεδίου εξόδου από την κρίση, που θα οδηγεί στην απεμπλοκή της χώρας από τη δυναστεία των μνημονίων και των αγορών. Σε επίπεδο οργανωτικό με την προσπάθεια να ξανασυγκροτήσουμε τις οργανώσεις μας και να εμπνεύσουμε τα στελέχη μας. Να ξαναφέρουμε στο προσκήνιο τις δυνάμεις που μπορούν να προσφέρουν. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν μπορεί να αποτελεί «μαγαζί» του καθενός που αναζητά εφήμερη δόξα και εξουσία. Όλοι αυτοί που περιφέρονται στην πολιτική σφαίρα, μαζί με τους περιστασιακούς ιδεολογικούς τους προβληματισμούς, επιχειρώντας ως νεόκοποι «μεταρρυθμιστές» να αναδείξουν την πολιτική τους προσωπικότητα και συνήθως βρίσκουν στασίδι δίπλα σε κάποιον αρχηγό, έχουν την ευθύνη για την ιδεολογική σύγχυση των κομμάτων, όπως συνέβη και στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. Η μοναδική μας ευκαιρία είναι το επόμενο Συνέδριο. Είναι και η τελευταία ευκαιρία για το ΠΑΣΟΚ και ελπίζω να το κατανοούν όσοι σχεδιάζουν στην ηγετική ομάδα του κόμματος. Το κίνημα οφείλει να μετασχηματισθεί σε πολιτικό φορέα αρχών και αξιών με συνεκτικότητα, συνοχή, δημοκρατικές λειτουργίες και άρνηση κάθε είδους «φεουδαρχισμού».
7. Τι πρέπει να γίνει με τους διαγραμμένους και ποια τακτική θα πρέπει να ακολουθήσετε έναντι της Κοινωνικής Συμφωνίας των Κατσέλη – Καστανίδη και της ΔΗΜ.ΑΡ.;
Καταρχήν θα πρέπει να πω ότι με βρίσκουν εντελώς αντίθετο οι λογικές του αποκλεισμού οποιουδήποτε, με οποιαδήποτε δικαιολογία, από τη συμμετοχή του στις εκλογές με τα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ. Αντιλαμβάνομαι ότι οι υπερασπιστές της κακώς εννοούμενης νομιμότητας, πίσω από την εμμονή τους για τη μη επιστροφή των διαγραμμένων, κάνουν τους προσωπικούς τους εκλογικούς υπολογισμούς. Το βρίσκω φθηνό και επικίνδυνο. Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει την πολυτέλεια να αποκλείει κανέναν που θέλει να στρατευτεί μαζί του! Σε ότι αφορά τους συντρόφους που αποφάσισαν να κάνουν το βήμα εξόδου, η δημιουργία του δικού τους πολιτικού φορέα σηματοδοτεί και τη διακοπή των δεσμών τους με το ΠΑΣΟΚ. Προφανώς υπάρχουν στοιχεία πολιτικών ταυτίσεων μαζί τους αλλά αυτό είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα. Οι διαδρομές μας πάντως δεν είναι παράλληλες, γι’ αυτό πιστεύω ότι θα ξανασυναντηθούμε. Έτσι κι αλλιώς οι εξελίξεις που θα σηματοδοτήσουν οι εκλογές πιθανώς να οδηγήσουν κόμματα και πολιτικούς φορείς σε αναζήτηση προγραμματικών συμφωνιών. Στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς, που σκέφτεται ρεαλιστικά, υπάρχουν δυνάμεις που θα μπορέσουν να συνεισφέρουν στη διαμόρφωση μιας πραγματοποιήσιμης προοδευτικής πρότασης.