«Εξαρχής είχα τονίσει ότι ως Έλληνες πρέπει να αναλάβουμε πλήρως την ευθύνη των αποτυχιών μας, αλλά το πρόβλημα της Ελλάδας είναι και ευρωπαϊκό» ανέφερε ο πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς (ΣΔ), Γιώργος Α. Παπανδρέου, στην ομιλία του στο ετήσιο Συνέδριο της Google «Zeitgeist» στο Λονδίνο.Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις προσπάθειες που κατέβαλε από τη θέση του Πρωθυπουργού για τη σωτηρία της Ελλάδας. «Πάλεψα για να ανταποκριθεί η Ευρώπη, η οποία το έκανε με αλληλεγγύη στους Έλληνες και στους άλλους λαούς, με νέους θεσμούς, με το μεγαλύτερο πρόγραμμα οικονομικής διάσωσης στην παγκόσμια ιστορία και με το μεγαλύτερο "κούρεμα" χρέους στην ιστορία», τόνισε, ωστόσο, όπως επισήμανε «οι αγορές αντί να ηρεμήσουν παραμένουν ανήσυχες, επιθετικές και κερδοσκοπικές, γιατί η Ελλάδα δημιουργεί ένα προηγούμενο που αναδεικνύει την ενυπάρχουσα αδυναμία στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα σήμερα καθώς και τα προβλήματα του ανεπτυγμένου κόσμου, όπως αντιμετωπίζει τις αγορές».
Ο κ. Παπανδρέου πρόσθεσε ότι «η ελληνική κρίση έφερε στο προσκήνιο μερικές από τις ελλείψεις στην αρχιτεκτονική του κοινού μας νομίσματος, καθώς έχουμε κοινό νόμισμα χωρίς, την ίδια στιγμή, να έχουμε κοινό "ταμείο" και εναρμόνιση σε βασικές πολιτικές», ενώ σημείωσε ότι «η δημοσιονομική προσαρμογή δεν θα λύσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και ο κόσμος, που είναι το κύριο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας στις αναδυόμενες αγορές».
«Οι δημοκρατίες μας δεν μπορούν να δείχνουν ότι σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία οι αποφάσεις μπορούν να λαμβάνονται μόνο εντός των εθνικών συνόρων» υπογράμμισε ο κ. Παπανδρέου, προσθέτοντας ότι πρέπει να «εκδημοκρατίσουμε και να εξανθρωπίσουμε την παγκοσμιοποίηση», διότι διαφορετικά «οι πολίτες θα θεωρήσουν ότι οι δημοκρατικοί μας θεσμοί είναι αδύναμοι και αυτό θα τους οδηγήσει να ψάξουν να βρουν σωτήρες, να στραφούν στον φονταμενταλισμό ή σε απόλυτες ιδεολογίες, στην απάθεια ή στη βία αντί στη δημοκρατική, δημιουργική συμμετοχή μέσα στις κοινωνίες μας».
Ο πρώην πρωθυπουργός συμπλήρωσε ότι σε αυτό πρέπει να συμβάλλει η Ευρώπη, διευκρινίζοντας ότι «χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη και όχι λιγότερη» και επισήμανε ότι η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα για ένα διαφανές τραπεζικό σύστημα, δημοκρατικό έλεγχο των οίκων αξιολόγησης, προσπάθεια σταματήματος των «φορολογικών παραδείσων» και μεγαλύτερη διαφάνεια στις αγορές.
Ο κ. Παπανδρέου έκανε λόγο «για μια Κεντρική Τράπεζα περισσότερο επεμβατική, πιο πολύ σαν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η οποία να είναι επιφορτισμένη να αντιμετωπίσει την ανεργία».
Επίσης, μίλησε για την ανάγκη θέσπισης ευρωομολόγων αλλά και για την επιβολή φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, «που μπορούν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση του χρέους και να δημιουργήσουν αποθέματα για επενδύσεις, πράσινη ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας».
«Πρέπει να συμπληρώσουμε τις εθνικές πολιτικές για δημοσιονομική πειθαρχία με ευρωπαϊκά προγράμματα ανάπτυξης. Φαίνεται να υπάρχει λίγο φως από την πρόσφατη συνάντηση των G8 και τις πολιτικές αλλαγές σε χώρες όπως η Γαλλία» είπε ο κ. Παπανδρέου, τονίζοντας, τέλος, ότι «η Ευρώπη μπορεί να γίνει ένα πρότυπο, ένα παράδειγμα προς μίμηση για τόσες άλλες περιοχές».
Αποσπάσματα από την ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου
«Εξαρχής είχα τονίσει ότι, ναι, ως Έλληνες πρέπει να αναλάβουμε πλήρως την ευθύνη των αποτυχιών μας. Ωστόσο, είπα επίσης ότι, το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Το πρόβλημα είναι και ευρωπαϊκό. Έχουμε πρόβλημα στην ευρωπαϊκή διακυβέρνηση. Γι’ αυτό πάλεψα για να ανταποκριθεί η Ευρώπη. Και το έκανε. Με αλληλεγγύη στους Έλληνες και στους άλλους λαούς, με νέους θεσμούς, με το μεγαλύτερο πρόγραμμα οικονομικής διάσωσης στην παγκόσμια ιστορία. Με το μεγαλύτερο «κούρεμα» χρέους στην ιστορία. Παρά ταύτα, η καταιγίδα δεν έχει κοπάσει. Οι αγορές, αντί να ηρεμήσουν, παραμένουν ανήσυχες, επιθετικές και κερδοσκοπικές. Γιατί; Η απάντηση είναι προφανής: η Ελλάδα δημιουργεί ένα προηγούμενο. Αναδεικνύει την ενυπάρχουσα αδυναμία στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα σήμερα καθώς και τα προβλήματα του ανεπτυγμένου κόσμου, όπως αντιμετωπίζει τις αγορές.
Ακόμα κι αν υπάρχουν δυσκολίες, αρκεί αυτό για να δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή και ίσως παγκόσμια κρίση; Την στιγμή που η ελληνική οικονομία είναι η μισή της οικονομίας του Λονδίνου (μόλις 1.8% του ΑΕΠ της ευρωζώνης και 0.47% του παγκόσμιου ΑΕΠ όπως μας λένε τα στοιχεία του ΔΝΤ). Μπορούμε να θεωρηθούμε υπεύθυνοι για τη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας»;
Η ελληνική κρίση έφερε στο προσκήνιο μερικές από τις ελλείψεις στην αρχιτεκτονική του κοινού μας νομίσματος. Μια αρχιτεκτονική με την οποία έχουμε κοινό νόμισμα χωρίς, την ίδια στιγμή, να έχουμε κοινό «ταμείο» και μια προσπάθεια να αναπληρώσουμε το τελευταίο με συντονισμένες δημοσιονομικές και σε μεγάλο βαθμό δομικές πολιτικές οι οποίες, όμως, δε δούλεψαν όσο αποτελεσματικά θα θέλαμε. Έλλειψη εναρμόνισης σε βασικές πολιτικές, όπως η φορολογία, το εργατικό δίκαιο, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, η υγεία και τα επιδόματα ανεργίας. Αυτό ξεπερνά το μύθο ότι η δημοσιονομική προσαρμογή θα λύσει όλα τα προβλήματα. Η δημοσιονομική προσαρμογή δε θα λύσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και ο κόσμος, που είναι το κύριο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας στις αναδυόμενες αγορές.
Η οικονομική δραστηριότητα και τα κεφάλαια φεύγουν προς την Ασία, τη Λατινική Αμερική, την Αφρική, σε μέρη του κόσμου με χαμηλότερους μισθούς, φθηνά εργατικά χέρια, σε χώρες όπου δεν ισχύουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, δεν υπάρχουν συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, δεν υπάρχει μια ασπίδα προστασίας έναντι στην καταστροφή του περιβάλλοντος».
Συνεχίζοντας ο πρώην πρωθυπουργός δήλωσε πως: «Δύναμη και πλούτος συσσωρεύονται πέραν των εθνικών συνόρων. Και με αυτή τη συσσώρευση πλούτου, οι δημοκρατικοί μας θεσμοί κυριεύονται από ειδικά συμφέροντα τα οποία επεκτείνουν τα προνόμιά τους.
Οι δημοκρατίες μας δε μπορούν να δείχνουν ότι, σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία οι αποφάσεις μπορούν να λαμβάνονται μόνο εντός των εθνικών συνόρων.
Η αντίδραση στην παγκοσμιοποίηση θα είναι περισσότερος λαϊκισμός, ρατσισμός, ακόμα και νεοφασισμός στις κοινωνίες μας. Εάν δεν εκδημοκρατίσουμε και εξανθρωπίσουμε την παγκοσμιοποίηση, οι πολίτες θα θεωρήσουν ότι οι δημοκρατικοί μας θεσμοί είναι αδύναμοι. Ότι δε μπορούν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες και στις δυνατότητές τους. Αυτό θα οδηγήσει τους πολίτες να ψάξουν να βρουν σωτήρες, να στραφούν στον φονταμενταλισμό ή σε απόλυτες ιδεολογίες, στην απάθεια ή στη βία αντί στη δημοκρατική, δημιουργική συμμετοχή μέσα στις κοινωνίες μας.
Εδώ είναι που πρέπει να συμβάλει η Ευρώπη. Γιατί η Ευρώπη είναι σημαντική. Παρότι σήμερα μοιάζει αδύναμη, να τρικλίζει, πολύπλοκη, αργή στις αντιδράσεις, ένας λαβύρινθος. Πρέπει να πατήσουμε διαγραφή; Η άποψή μου είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη και όχι λιγότερη.
Μια Ευρώπη η οποία έχει την δυνατότητα για ένα διαφανές τραπεζικό σύστημα. Με δημοκρατικό έλεγχο των οίκων αξιολόγησης. Μία Ευρώπη που προσπαθεί να σταματήσει τους φορολογικούς παραδείσους. Με μεγαλύτερη διαφάνεια στις αγορές με παράδειγμα τα CDS. Για μια Κεντρική Τράπεζα περισσότερο επεμβατική, πιο πολύ σαν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η οποία να είναι επιφορτισμένη να αντιμετωπίσει την ανεργία. Το μοντέλο μας για βιώσιμη και ανταγωνιστική ανάπτυξη πρέπει να εδράζεται στην ποιότητα και όχι στην ανισότητα. Για ευρωομόλογα και ένα Φόρο επί των Χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών, που μπορούν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση του χρέους και να δημιουργήσουν αποθέματα για επενδύσεις, πράσινη ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας.
Πρέπει να συμπληρώσουμε τις εθνικές πολιτικές για δημοσιονομική πειθαρχία με ευρωπαϊκά προγράμματα ανάπτυξης. Φαίνεται να υπάρχει λίγο φως από τη πρόσφατη συνάντηση των G8 και τις πολιτικές αλλαγές σε χώρες όπως η Γαλλία».