http://www.avgi.gr
Του Αγγελου Μανταδακη
Όσο και αν η Γαλλία αποτελεί πάντα ιδιάζουσα περίπτωση, το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών αναδεικνύει τα δύο πρόσωπα της Ευρώπης.
Το ένα εκφράζει την ανάγκη υπέρβασης του σημερινού αδιεξόδου που δημιουργεί η γερμανοποίηση της Ε.Ε. και που στυλοβάτης της είναι ο άξονας Μερκοζί. Το εξέφρασε ο Ζαν Λικ Μελανσόν, που ώθησε τον σοσιαλιστή Φρανσουά Ολάντ σε θέσεις όπως η φορολόγηση του πλούτου, η επαναδιαπραγμάτευση του Δημοσιονομικού Συμφώνου κ.λπ. Ο Ολάντ έκανε κι ένα βήμα προς τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο κρίσιμο ζήτημα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, προτείνοντας τη διεύρυνση του ρόλου της με τον απ’ ευθείας δανεισμό των κρατών – μελών, την έκδοση ευρωομολόγων κ.λπ.
Το άλλο αποτελεί το συντηρητικό πρόσωπο μιας Ευρώπης που μπροστά στο στρατηγικό της πρόβλημα αναδιπλώνεται και αναζητάει τις λύσεις στους εθνικισμούς, τον ρατσισμό και την περιχαράκωση.
Τα δύο αυτά πρόσωπα εμφανίζονται με διαφορετικό τρόπο στις διάφορες χώρες, καθώς η κρίση χρέους φαίνεται ότι διαβρώνει το σώμα της Ευρωζώνης πολύ ταχύτερα και βαθύτερα απ’ όσο φαντάζονταν κάποιοι.
Η Ισπανία και η Ιταλία απειλούν να τινάξουν στον αέρα τους μηχανισμούς στήριξης, η Ολλανδία μπήκε από χθες σε δύσκολο δρόμο. Το πρόβλημα που αποκαλούσαν κάποτε «ελληνικό» δείχνει το πραγματικό μέγεθός του και τον χαρακτήρα του.
Ο δεύτερος γύρος των γαλλικών εκλογών δεν έχει βέβαια κριθεί. Η διαφορά υπέρ του Ολάντ είναι μικρή. Η εκλογική επίδοση της ακροδεξιάς τρομάζει. Ο Σαρκοζί, του οποίου η συντηρητική ρητορική έδωσε αέρα στα πανιά της Μαρίν Λεπέν, θα πρέπει τώρα να μετακινηθεί ακόμα δεξιότερα για να πάρει με το μέρος του την κρίσιμη μάζα των ψηφοφόρων της ακροδεξιάς. Η “Le Monde” επισημαίνει ότι αυτό θα είναι τρομακτικό, «δηλαδή μια Γαλλία με ένστικτα φόβου, ξενοφοβίας και χωρίς ευρώ».
Ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα -που θα πρέπει να ευχηθούμε να είναι αρνητικό για την υποψήφιο της Δεξιάς- στη Γαλλία άνοιξε μια συζήτηση που αφορά στην καρδιά του προβλήματος.
Μια συζήτηση που μας ενδιαφέρει άμεσα. Τα δύο πρόσωπα της Ευρώπης αντανακλώνται και στην εικόνα της χώρας μας. Από τη μια εκείνο των μνημονιακών δυνάμεων και από την άλλη εκείνο της Αριστεράς που επιμένει ότι υπάρχει και άλλος δρόμος, πέρα από την κυριαρχία των δανειστών και των αγορών του χρήματος. Που διεκδικεί μια Ευρώπη κοινωνικής αλληλεγγύης και δημοκρατίας.
Ο δρόμος της Ευρώπης προς την ανάπτυξη και την απασχόληση, για τον οποίο έκανε λόγο ο Ολάντ το βράδυ της Κυριακής, για να ανοίξει χρειάζεται να γίνουν πολλά. Τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν κάμψη στην Ευρωζώνη. Οι μνημονιακές πολιτικές, είτε εφαρμόζονται με Μνημόνιο είτε χωρίς, οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα: την αναπαραγωγή του φαύλου κύκλου ύφεση – ελλείμματα – ανεργία.
Θα αποδειχτεί ο Ολάντ ο ηγέτης μιας νέας ευρωπαϊκής πορείας; Άγνωστο, αν και αμφιβάλλω για την πρόθεση ή τη δυνατότητά του αυτή. Όμως στην Ευρώπη ξεκίνησε μια ουσιαστική συζήτηση για την επόμενη ημέρα. Απόψεις που πριν λίγα χρόνια αντιμετωπίζονταν απορριπτικά ή περιπαιχτικά, τώρα αναδιατυπώνονται περισσότερο ή λιγότερο δημόσια όχι μόνο μέσα από τους κόλπους της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Η ριζοσπαστική Αριστερά στην Ελλάδα έχει θέσει μια τέτοια ατζέντα εδώ και τρία χρόνια. Από την άποψη αυτή, σήμερα δικαιώνεται.
Η δικαίωση αυτή ενισχύει τη δύναμη της προγραμματικής της πρότασης. Υπάρχει η άλλη λύση και είναι εφικτή. Χρειάζονται πολιτικές πρωτοβουλίες που να ανακόψουν την ύφεση και να θέσουν τη βάση για την ανόρθωση της κοινωνίας, την οικονομική της ανασυγκρότηση και την αναγέννηση της δημοκρατίας.
Τέτοιες πρωτοβουλίες απαιτούν ισχυρό Συνασπισμό εξουσίας, μια μεγάλη συμπαράταξη των αντιμνημονιακών δυνάμων με επίκεντρο την Αριστερά.