Ο 33ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Harry Truman, το είχε πει καθαρά: «αν δεν μπορείς να τους πείσεις, μπέρδεψε τους». Κάπως έτσι εξελίσσεται η δημόσια συζήτηση περί της περίφημης λίστας Λαγκάρντ, τόσο από όποιους επιχειρούν να υποδείξουν ως μοναδικό υπεύθυνο του ναυαγίου τον Παπακωνσταντίνου όσο και από εκείνους που, προβάλλοντας τη θεωρία του αποδιοπομπαίου τράγου, αποσκοπούν να τον πλασάρουν ως θύμα σκευωρίας.
Η υπόθεση έχει πολλές προεκτάσεις και ένα σημαντικό συμπέρασμα. Ας τα πάρουμε με τη σειρά:
Πρώτο, ο Παπακωνσταντίνου έχει βαρύτατες ευθύνες διότι ενώ παρέλαβε τη λίστα δεν την πρωτοκόλλησε ως όφειλε, δεν την χρησιμοποίησε για να ελέγξει εάν πρόκειται για πόρους που προήλθαν από παράνομο πλουτισμό και αδιαφόρησε προκλητικά, αποδεικνύοντας ότι οι διεφθαρμένες δομές της χώρας μας είναι ισχυρότερες από τις μεταρρυθμιστικές αντιλήψεις των μεμονωμένων δρώντων. Και, εν τέλει, οι δομές αλλάζουν τους δρώντες και όχι οι δρώντες τις δομές. Αυτό, άλλωστε, δεν αποδείχτηκε περίτρανα από το ναυάγιο τόσο του εγχειρήματος Σημίτη περί εκσυγχρονισμού όσο και από αυτό της καραμανλικής επανίδρυσης του κράτους;
Δεύτερο, ο Παπακωνσταντίνου πιθανότατα να απέσυρε τα ονόματα των συγγενών του από τη λίστα, γιατί απλούστατα η αποτυχημένη και διεφθαρμένη ελίτ της χώρας νοιώθει άτρωτη και δεν αισθάνεται να την απειλεί η τιμωρία. Προσεγγίζουν το δημόσιο αγαθό και το δημόσιο συμφέρον όχι ως κάτι συλλογικό, αλλά ως προέκταση της προσωπικής/οικογενειακής τους επικυριαρχίας. Η συγκεκριμένη πεποίθηση προέρχεται από το αποτυχημένο θεσμικό πλαίσιο, που δεν θέτει συγκεκριμένους περιορισμούς, από την διοικητική ανεπάρκεια που δεν επιβάλει και δεν ελέγχει σωστά τους όποιους περιορισμούς και από την αδυναμία της δικαστικής εξουσίας να αποδώσει εγκαίρως δικαιοσύνη. Αυτή η θεσμική αποτυχία έχει οδηγήσει, με τη σειρά της, στην ανακύκλωση της διαπλεκόμενης οικογενειοκρατίας, της συντεχνιακής δημοκρατίας και της διαχρονικής αποτυχίας. Έχει δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο απαξίωσης των θεσμών και διατήρησης της κομματικοκρατίας.
Τρίτο, ο Βενιζέλος έχει και ο ίδιος βαρύτατες ευθύνες, καθώς από τη στιγμή που την παρέλαβε δεν κινήθηκε έγκαιρα προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης της λίστας προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Ακόμη χειρότερο, δεν την παρέδωσε στο διάδοχο του, αλλά την πείρε μαζί του στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ, παρασυρμένος ίσως από τη συμβατική πεποίθηση της μεταπολίτευσης που ταύτιζε το κράτος με το κόμμα (πιο συγκεκριμένα με το ΠΑΣΟΚ). Επομένως, κανείς δεν μπορεί να θεωρήσει παράλογους όσους κατηγορούν το Βενιζέλο για παρασκηνιακή χρησιμοποίηση της λίστας προς δικό του κομματικό όφελος.
Τέταρτο, το ζήτημα της συγκάλυψης της λίστας, όπως και άλλα θέματα συγκάλυψης και διαφθοράς, δίνουν επιχειρήματα και το ηθικό πλεονέκτημα στο αντιμνημονιακό μπλοκ της παράνοιας, που υπερασπίζεται με σθένος την αδράνεια του status quo.
Πέμπτο, το πρόβλημα της χώρας είναι πρωτίστως θεσμικό, υπό την έννοια της τήρησης κανόνων του παιχνιδιού. Εάν, όπως καθημερινά βγαίνει στην επιφάνεια, η φοροδιαφυγή των μεγαλόσχημων δεν περιορίζεται, αλλά συγκαλύπτεται σε αρκετές περιπτώσεις, πώς περιμένεις από μία δύσπιστη κοινωνία να πειθαρχήσει και να βάλει πλάτη; Πώς θα πείσεις εκείνους στους οποίους απευθύνεσαι ότι πρέπει να αλλάξουν, όταν εσύ δεν αλλάζεις; Μήπως τελικά οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα αποτυγχάνουν γιατί οι επίδοξοι μεταρρυθμιστές δεν εμπνέουν καμία εμπιστοσύνη;
Το συμπέρασμα είναι ένα και ο Σόιμπλε το είπε ξεκάθαρα: Στην Ελλάδα έχουν αποτύχει οι ελίτ (πολιτική, οικονομική και πνευματική). Και εμείς εδώ ψάχνουμε να βρούμε, γιατί δεν ακολουθεί η κοινωνία.ένα άρθρο των πρωταγωνιστών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου