Ισπανικός Εμφύλιος

Ο Ισπανικός Εμφύλιος, ο οποίος διήρκησε από τις 17 Ιουλίου 1936 μέχρι τη 1 Απριλίου 1939, ήταν ο πόλεμος μεταξύ των Ισπανών Εθνικιστών υπό την καθοδήγηση του πραξικοπηματία στρατηγού Φρανθίσκο Φράνκο και των Δημοκρατικών Ισπανικών Δυνάμεων που καθοδηγούνταν από τον Πρόεδρο της 2ης Ισπανικής Δημοκρατίας Μανουέλ Αθάνια. Νικήτριες αναδείχθηκαν οι δυνάμεις του Φράνκο μετά από φριχτές σφαγές κατά αμάχων και ένοπλων τμημάτων της νόμιμης κυβέρνησης.
Οι Δημοκρατικοί εφοδιάζονταν με όπλα και εθελοντές που προέρχονταν από την ΕΣΣΔ και την Κομμουνιστική Διεθνή. Η βοήθεια πάντως αυτή δεν ήταν συνεχής και σταμάτησε περί το 1938 όταν η ΕΣΣΔ άρχισε να αλλάζει την διπλωματική τακτική της και να ευνοεί μια μελλοντική συμμαχία με τον Χίτλερ. Κάπου 250 Έλληνες εθελοντές πολέμησαν στην Ισπανία. Οι εθνικιστές υποστηρίζονταν από την Φασιστική Ιταλία και την Ναζιστική Γερμανία οι οποίοι προσέφεραν συνεχώς και αδιάλειπτα το καλλίτερο ως τότε πολεμικό υλικό στον κόσμο και πολεμικά σώματα ελίτ , όπως η γερμανική Λεγεώνα Κόνδωρ και τα 'Ιταλικά Εθελοντικά Σώματα' που συχνά ενεργούσαν αυτόνομα στην πρώτη γραμμή του πυρός. Ήταν αυτή ακριβώς η βοήθεια που επέτρεψε στους εθνικιστές να φτάσουν στην τελική νίκη.
Το πολιτικό εύρος των Δημοκρατικών Δυνάμεων ήταν μεγάλο, από Φιλελεύθερους αστούς μέχρι Κομμουνιστές και Αναρχικούς επαναστάτες. Η κύρια δύναμή τους βρισκόταν στις αστικές και βιομηχανικές περιοχές, όπως η Αστούριας και η Καταλωνία, αλλά είχαν επίσης ισχυρά ερείσματα στους ακτήμονες. Μαζί τους τάχτηκαν και η εθνικιστική κυβέρνηση των Βάσκων αυτονομιστών.
Αντίθετα οι Εθνικιστικές Δυνάμεις είχαν περισσότερα ερείσματα στις αγροτικές περιοχές και στις ανώτερες και πλούσιες τάξεις. Βάση τους ήταν και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία της Ισπανίας αλλά και απλοί κακοποιοί που πολεμούσαν έμισθα.
Αν και ο πόλεμος κράτησε 3 χρόνια, οι βιαιότητες στην χώρα είχαν ξεκινήσει καιρό πριν. Ο αριθμός των θυμάτων είναι αμφισβητήσιμος και κυμαίνεται από 300.000 μέχρι 1.000.000 ανθρώπους. Πολλοί από αυτούς τους θανάτους οφείλονται σε μαζικές εκτελέσεις κατά συντριπτική πλειοψηφία από το στρατό του Φράνκο. Ο πόλεμος άρχισε με τη στάση του Φράνκο και άλλων στρατιωτικών εναντίον της νόμιμης κυβέρνησης με αποτέλεσμα ξεσηκωμούς σε όλη την Ισπανία και τις αποικίες όπου η Δημοκρατικοί εξεγείρονταν εναντίον της Εκκλησίας που την θεωρούσαν φορέα της παλαιάς τάξης πραγμάτων.
Στην διάρκεια αυτών των εξεγέρσεων θανατώθηκαν 12 Αρχιεπίσκοποι, 238 Μοναχές 2.365 Μοναχοί και 4.184 Παπάδες. [1][2] Μεγαλοϊδιοκτήτες και βιομήχανοι έγιναν επίσης στόχοι επιθέσεων. Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι Εθνικιστές οργάνωσαν μεγάλο πρόγραμμα δολοφονίας, βιασμού και βασανισμού πολιτικών αντιπάλων του Φρανθίσκο Φράνκο
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου η Γερμανική ναζιστική αεροπορία (Luftwaffe) και η Ιταλική βομβάρδισαν πολλές πόλεις και χωριά. Ανάμεσα τους και τη βασκική πόλη Γκερνίκα (Guernica/Gernika), την οποία ισοπέδωσαν στις 26 Απριλίου 1937 σκοτώνοντας μόνο αμάχους. Ο Πάμπλο Πικάσσο, συγκλονισμένος από τη φρίκη της καταστροφής, ζωγράφισε τον ομώνυμο διάσημο πίνακά του και τον εξέθεσε για πρώτη φορά στο ισπανικό περίπτερο της Διεθνούς Έκθεσης του Παρισιου του 1937. Ο πίνακας έγινε σύμβολο διαμαρτυρίας ενάντια στη βία και τον πόνο του πολέμου και του φασισμού