Η φωτιά της εξέγερσης έφτασε στην «πόρτα μας»: Ηχηρό μήνυμα ανατροπής από την Ταξίμ

του Πάνου Πέτρου

Η φωτιά, που άναψε το Δεκέμβρη του 2010 στην Τυνησία, έφτασε και στην Τουρκία. Η λαϊκή εξέγερση στην Πλατεία Ταξίμ –και πλέον σε πολλές άλλες πόλεις– φέρνει κολοσσιαία μηνύματα στους λαούς της περιοχής.

Ξέ­σπα­σε στη χώρα που προ­βλή­θη­κε από τις ΗΠΑ ως πρό­τυ­πο για τις αρα­βι­κές μάζες που ανα­ζη­τούν ακόμα εκεί­νο το κα­θε­στώς που θα δώσει «ψωμί, ελευ­θε­ρία και κοι­νω­νι­κή δι­καιο­σύ­νη».
Ξέ­σπα­σε σε μια χώρα που (δίχως να ομο­λο­γεί­ται) απο­τε­λεί πρό­τυ­πο για τις ευ­ρω­παϊ­κές κυ­βερ­νή­σεις και τον Σα­μα­ρά. Που συν­δυά­ζει νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο οι­κο­νο­μι­κό «θαύμα ανά­πτυ­ξης», χτι­σμέ­νο στις πλά­τες και τα κόκ­κα­λα εκα­τομ­μυ­ρί­ων σκλη­ρά εκ­με­ταλ­λευό­με­νων ερ­γα­τών, μαζί με μια αυ­ταρ­χι­κή εκ­δο­χή κοι­νο­βου­λευ­τι­κής δη­μο­κρα­τί­ας.

Η δή­λω­ση του Τούρ­κου Προ­έ­δρου Γκιουλ (σε μια προ­σπά­θεια να ρίξει τους τό­νους που ανέ­βα­σε ο Ερ­ντο­γάν) ότι «δη­μο­κρα­τία δεν είναι μόνο οι εκλο­γές», είναι μια άβολη αλή­θεια όχι μόνο για τα με­τα­δι­κτα­το­ρι­κά κα­θε­στώ­τα του αρα­βι­κού κό­σμου, αλλά και για τα κα­θε­στώ­τα «κοι­νο­βου­λευ­τι­σμού έκτα­κτης ανά­γκης» που εδραιώ­νο­νται στην Ευ­ρώ­πη, με πρω­το­πό­ρο τον Σα­μα­ρά.

Η λαϊκή οργή ενά­ντια στο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο «οι­κο­νο­μι­κό θαύμα» (που συν­δυά­στη­κε και με άλλες δυ­σφο­ρί­ες σε ζη­τή­μα­τα δη­μο­κρα­τί­ας, αλλά απο­τε­λεί τη βάση με­γά­λου μέ­ρους της οργής) είναι μια άλλη άβολη αλή­θεια για τους «συ­ντα­γο­λό­γους» του ΔΝΤ, που θε­ω­ρού­σαν την Τουρ­κία «success story», αλλά και για τους εγ­χώ­ριους κή­ρυ­κες της «αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας», όπως και για τους ευ­ρω­γρα­φειο­κρά­τες που πα­σχί­ζουν να επι­βά­λουν στην Ευ­ρώ­πη τον «δυ­να­μι­σμό» της τουρ­κι­κής οι­κο­νο­μί­ας.

Υπό­γεια φωτιά
Με αυτή την έν­νοια, το μή­νυ­μα της εξέ­γερ­σης στην Τουρ­κία έχει απο­δέ­κτες και στις δυο πλευ­ρές της Με­σο­γεί­ου. Και είναι ένα μή­νυ­μα εκ­κω­φα­ντι­κό: Κα­νείς δεν δι­καιού­ται να υπο­τι­μά το λαϊκό πα­ρά­γο­ντα. Ζούμε σε συν­θή­κες όπου αρκεί μια σπίθα (στην πε­ρί­πτω­ση της Τουρ­κί­ας η υπε­ρά­σπι­ση ενός πάρ­κου), για να ξε­σπά­σει μια ανε­ξέ­λεγ­κτη κοι­νω­νι­κή πυρ­κα­γιά. Ζούμε σε επο­χές που δεν επι­τρέ­πε­ται να μένει κα­νείς στη «φω­το­γρα­φία», χωρίς να παίρ­νει υπόψη του την «υπό­γεια φωτιά».

Πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις, συ­σχε­τι­σμοί, κοι­νω­νι­κή κα­τά­στα­ση μπο­ρούν να ανα­τρα­πούν βίαια μέσα από την κί­νη­ση των «από κάτω»:

Με­ρι­κές χι­λιά­δες κα­τα­σκή­νω­σαν σε ένα πάρκο για να απο­τρέ­ψουν τη με­τα­τρο­πή του σε εμπο­ρι­κό κέ­ντρο. Η αστυ­νο­μία τους διέ­λυ­σε με αγριό­τη­τα. Το από­γευ­μα έγι­ναν δε­κά­δες χι­λιά­δες που πο­λιόρ­κη­σαν για ώρες και με κάθε μέσο τη σι­δη­ρό­φρα­κτη Ταξίμ, αψη­φώ­ντας την κρα­τι­κή κα­τα­σταλ­τι­κή αγριό­τη­τα.

Τη νύχτα η Ιστα­μπούλ δεν κοι­μή­θη­κε, καθώς τα τύ­μπα­να και τα πια­τί­νια έδι­ναν το ρυθμό και ολό­κλη­ρες συ­νοι­κί­ες ανα­βό­σβη­ναν τα φώτα τους ρυθ­μι­κά. Τα ξη­με­ρώ­μα­τα μια λα­ο­θά­λασ­σα πέ­ρα­σε το Βό­σπο­ρο, με τα πόδια τη γέ­φυ­ρα, με βάρ­κες το κα­νά­λι, για να βρε­θεί από την Ασία στην Ευ­ρώ­πη και να στα­θεί στο πλευ­ρό των δια­δη­λω­τών της Ταξίμ.
Οι δια­δη­λω­τές έγι­ναν εκα­το­ντά­δες χι­λιά­δες σε δε­κά­δες πό­λεις. Εκα­το­ντά­δες φω­το­γρα­φί­ες απο­τυ­πώ­νουν όλη τη μα­χη­τι­κό­τη­τα, την ευ­ρη­μα­τι­κό­τη­τα και τη φα­ντα­σία που απε­λευ­θε­ρώ­νο­νται στα «πα­νη­γύ­ρια των κα­τα­πιε­σμέ­νων».



Συ­γκλο­νι­στι­κές οδο­μα­χί­ες με νε­κρούς και τραυ­μα­τί­ες, κα­θι­στι­κές δια­μαρ­τυ­ρί­ες έξω από τα ΜΜΕ, που τη­ρούν σιγή ιχθύ­ος, οδη­γοί λε­ω­φο­ρεί­ων που κλεί­νουν το δρόμο στα ΜΑΤ, για­τροί που πε­ρι­θάλ­πουν τους τραυ­μα­τί­ες στους δρό­μους.

Μετά από διαρ­κείς επι­θέ­σεις, η αστυ­νο­μία προ­σω­ρι­νά υπο­χώ­ρη­σε και οι δια­δη­λω­τές πα­νη­γύ­ρι­σαν για τη νι­κη­φό­ρα επα­να­κα­τά­λη­ψη της Ταξίμ. Πρό­κει­ται για σκη­νές που εί­δα­με πολ­λές φορές σε αρ­κε­τές χώρες τα τε­λευ­ταία 2,5 χρό­νια και τώρα εξε­λίσ­σο­νται σε μια χώρα που θε­ω­ρεί­το ήσυχη, με απο­δυ­να­μω­μέ­νο κί­νη­μα και «τον ισχυ­ρό­τε­ρο ηγέτη από την εποχή του Κεμάλ». Γι’ αυτό ακρι­βώς δεν επι­τρέ­πε­ται σε κα­νέ­ναν να ισχυ­ρι­στεί ότι δεν μπο­ρούν να ξα­να­συμ­βούν και αλλού και εδώ.

Ελ­λά­δα
Η δια­πί­στω­ση έχει ιδιαί­τε­ρη ση­μα­σία, καθώς η φωτιά της εξέ­γερ­σης, αφού «κύ­κλω­σε» τη Με­σό­γειο, έφτα­σε στα σύ­νο­ρα της Ελ­λά­δας, στέλ­νο­ντας μη­νύ­μα­τα και στην ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία.

Η εί­σο­δος των μαζών στο προ­σκή­νιο της ιστο­ρί­ας απο­κά­λυ­ψε επί­σης τα «τα­ξι­κά σύ­νο­ρα», που ξε­περ­νούν τα εθνι­κά. Οι συ­γκλο­νι­στι­κές συ­γκρού­σεις με­τα­ξύ των λαϊ­κών μαζών και των αστυ­νο­μι­κών δυ­νά­με­ων γκρέ­μι­σαν σε μια νύχτα το πα­ρα­μύ­θι πάνω στο οποίο χτί­ζε­ται το εθνι­κι­στι­κό μίσος: την ταύ­τι­ση του λαού με το κρά­τος το οποίο τον κα­τα­δυ­να­στεύ­ει.

Και όταν γί­νε­ται αυτή η διά­κρι­ση, βγά­ζει μάτι ο «διε­θνι­σμός» των από πάνω. Οι «ισλα­μο­φά­γοι» νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ροι της Δύσης τη­ρούν αμή­χα­νη σιωπή, καθώς το­πο­θε­τού­νται (σιω­πη­λά) στο πλευ­ρό του Ερ­ντο­γάν (και του «οι­κο­νο­μι­κού θαύ­μα­τος») και απέ­να­ντι στον «όχλο» και την απει­λή της εξέ­γερ­σης.

Η κυ­βέρ­νη­ση Σα­μα­ρά, ακόμα κι αν ήθελε να ψελ­λί­σει κάτι δη­μα­γω­γι­κά, έχει ήδη εκτε­θεί ανε­πα­νόρ­θω­τα. Σε αγα­στή συ­νερ­γα­σία με το τουρ­κι­κό κρά­τος, έχει ενορ­χη­στρώ­σει εδώ και καιρό απε­λά­σεις Τούρ­κων προ­σφύ­γων, φτά­νο­ντας στις 30 Μάη στην πα­ρα­κρα­τι­κού τύπου απα­γω­γή του αγω­νι­στή Μπου­λούτ Γιαϊ­λά που πα­ρα­δό­θη­κε στις τουρ­κι­κές Αρχές, σε μια υπό­θε­ση που θυ­μί­ζει τις εκτός κάθε νο­μι­κού πλαι­σί­ου «με­τα­γω­γές» της CIA.

Στην πε­ρί­πτω­ση του Αντώ­νη Σα­μα­ρά επι­βε­βαιώ­νε­ται πε­ρί­τρα­να η χρήση του εθνι­κι­σμού ως «τε­λευ­ταί­ου κα­τα­φύ­γιου των απα­τε­ώ­νων». Οι εθνι­κοί αντα­γω­νι­σμοί και οι πα­τριω­τι­κές κο­ρώ­νες εξα­φα­νί­ζο­νται, όταν οι «από πάνω» χρειά­ζε­ται να ενω­θούν απέ­να­ντι στον κοινό εχθρό: τις ερ­γα­τι­κές τά­ξεις και τους αγω­νι­στές και στις δύο πλευ­ρές του Αι­γαί­ου.
Εδώ χρειά­ζε­ται η Αρι­στε­ρά να επι­μεί­νει. Το να ξε­σκε­πά­ζου­με την απάτη του δε­ξιού εθνι­κι­σμού δεν ση­μαί­νει ότι πρέ­πει να τον υπο­τι­μή­σου­με.

Αυτό υπο­γραμ­μί­ζε­ται από τη στάση των εθνι­κι­στών απέ­να­ντι στην τουρ­κι­κή εξέ­γερ­ση. Αρ­χι­κά ο «χώρος» βρέ­θη­κε σε αμή­χα­νη σιωπή, εγκλω­βι­σμέ­νος ανά­με­σα στη Σκύλ­λα του «κάτω τα χέρια από τον Ερ­ντο­γάν» και τη Χά­ρυ­βδη του «νίκη στους Τούρ­κους δια­δη­λω­τές».

Εθνι­κι­σμός
Από τη δύ­σκο­λη θέση επι­χεί­ρη­σε να τους βγά­λει η γνω­στή και μη εξαι­ρε­τέα εφη­με­ρί­δα «Πα­ρα­πο­λι­τι­κά», που «ανα­κά­λυ­ψε» ανά­λυ­ση τάχα του ABC Αυ­στρα­λί­ας, σύμ­φω­να με την οποία όλα είναι μια συ­νω­μο­σία με απώ­τε­ρο στόχο τον… ενερ­γεια­κό πλού­το της Ελ­λά­δας. Το «ρε­πορ­τάζ» απο­δεί­χθη­κε ψέμα. Ακο­λού­θη­σε η διαρ­ροή της εί­δη­σης για «επι­θέ­σεις σε ελ­λη­νι­κά κτί­ρια». Δια­ψεύ­στη­κε ηχηρά από την ελ­λη­νι­κή ομο­γέ­νεια.

Παρά την ηλι­θιό­τη­τα των θε­ω­ριών, ο ελ­λη­νι­κός εθνι­κι­σμός «οχυ­ρώ­νε­ται» πίσω από τέ­τοιες θε­ω­ρί­ες. Οι ΑΝΕΛ του Πάνου Κα­μέ­νου υιο­θέ­τη­σαν το βο­λι­κό σχήμα της «επα­γρύ­πνη­σης» («κάτι ύπο­πτο τρέ­χει εκεί κάτω…»), ενώ η Χρυσή Αυγή έσπα­σε την πο­λυ­ή­με­ρη σιωπή της, ανα­σύ­ρο­ντας το «σχέ­διο Βα­ριο­πού­λα», ξε­χνώ­ντας ότι οι πρω­τερ­γά­τες του είναι από καιρό στις φυ­λα­κές.

Το εν­δε­χό­με­νο στο άμεσο ή στο απώ­τε­ρο μέλ­λον η μία από τις δύο άρ­χου­σες τά­ξεις να θε­λή­σει να «εξά­γει» την κρίση της με ένα θερμό επει­σό­διο στο Αι­γαίο δεν απο­κλεί­ε­ται. Πα­τώ­ντας στις ση­με­ρι­νές εμπει­ρί­ες, όπως η τουρ­κι­κή εξέ­γερ­ση ενά­ντια στον Ερ­ντο­γάν και η σύ­μπρα­ξη Σα­μα­ρά-Ερ­ντο­γάν ενά­ντια στους αγω­νι­στές, θα μπο­ρού­με να ανα­δεί­ξου­με το βρό­μι­κο ρόλο των εθνι­κι­στών ως δε­κα­νί­κι του συ­στή­μα­τος. Να εξη­γή­σου­με από πολύ κα­λύ­τε­ρες θέ­σεις πώς μια εθνι­κή σύ­γκρου­ση με την Τουρ­κία θα ωφε­λή­σει τους «απα­τε­ώ­νες» στις δυο με­ριές του Αι­γαί­ου: Οι συ­νερ­γά­τες ενά­ντια στα κι­νή­μα­τα (Ερ­ντο­γάν και Σα­μα­ράς) θα γλι­τώ­σουν από τους «εσω­τε­ρι­κούς τους μπε­λά­δες», στέλ­νο­ντας τους δια­δη­λω­τές της Ταξίμ να σφα­χτούν με τους δια­δη­λω­τές του Συ­ντάγ­μα­τος.

Διε­θνι­σμός
Πολ­λές φορές στην ιστο­ρία οι διε­θνι­στι­κές από­ψεις της Αρι­στε­ράς δέ­χτη­καν τη λάσπη της Δε­ξιάς, όταν τις χα­ρα­κτή­ρι­ζε «σύ­μπλευ­ση με τον αντί­πα­λο εθνι­κι­σμό». Σή­με­ρα ο μύθος κα­ταρ­ρέ­ει εκ­κω­φα­ντι­κά, απο­κα­λύ­πτο­ντας τα υπαρ­κτά διε­θνώς «τα­ξι­κά σύ­νο­ρα»: Ενώ ο Σα­μα­ράς συ­νερ­γά­ζε­ται με τον «αντί­πα­λο» Ερ­ντο­γάν για την εξό­ντω­ση των Τούρ­κων αγω­νι­στών, η Αρι­στε­ρά δια­δη­λώ­νει την αλ­λη­λεγ­γύη της στους ηρω­ι­κούς δια­δη­λω­τές της πλα­τεί­ας Ταξίμ, που μά­χο­νται ενά­ντια στο τουρ­κι­κό κρά­τος.

Αυτός ο διε­θνι­σμός είναι πο­λύ­τι­μη πα­ρα­κα­τα­θή­κη για την ελ­λη­νι­κή Αρι­στε­ρά. Η εξέ­γερ­ση στην Τουρ­κία απα­ντά στο ερώ­τη­μα «με ποιες διε­θνείς συμ­μα­χί­ες;» που απα­σχο­λεί τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Απέ­να­ντι σε Ομπά­μα, Μέρ­κελ και Ολάντ, σύμ­μα­χοί μας είναι οι εξε­γερ­μέ­νοι της Ταξίμ, οι δια­δη­λω­τές της Τα­χρίρ, οι απερ­γοί της Λι­σα­βό­νας.

Η εξέ­γερ­ση στην Τουρ­κία δίνει και μια άλλη απά­ντη­ση στο ερώ­τη­μα των συμ­μα­χιών. Μα­θη­μέ­νη να κοιτά προς την τα­ξι­κή αλ­λη­λεγ­γύη των ευ­ρω­παί­ων ερ­γα­τών, αλλά και «τυ­φλω­μέ­νη» από την ταύ­τι­ση της υπαρ­κτής ΕΕ με τη «διε­θνι­στι­κή πο­λι­τι­κή», η ελ­λη­νι­κή Αρι­στε­ρά έτει­νε να ξε­χά­σει πως το «Δ» του διε­θνι­σμού δεν ταυ­τί­ζε­ται με το «Δ» της Δύσης. Αν αυτή ήταν ση­μα­ντι­κή πα­ρά­λει­ψη στο πα­ρελ­θόν, γί­νε­ται δέκα φορές ση­μα­ντι­κό­τε­ρη σή­με­ρα.

Ο Πέ­τρος Πα­πα­κων­στα­ντί­νου, πριν προ­κύ­ψουν τα γε­γο­νό­τα στην Τουρ­κία, σχο­λιά­ζο­ντας την «αρα­βι­κή άνοι­ξη», εξέ­φρα­σε την ελ­πί­δα να γίνει η Με­σό­γειος «θά­λασ­σα της εξέ­γερ­σης». Σή­με­ρα αυτή η πι­θα­νό­τη­τα έρ­χε­ται ακόμα πιο κοντά: Η φωτιά της εξέ­γερ­σης απλώ­θη­κε από τις νό­τιες ακτές στις ανα­το­λι­κές και σι­γά-σι­γά «κυ­κλώ­νει» τη Με­σό­γειο.

Τα κι­νή­μα­τα και η Αρι­στε­ρά, από την Τυ­νη­σία μέχρι την Τουρ­κία, πράτ­τουν το κα­θή­κον τους. Είναι ώρα πλέον, το κί­νη­μα και η Αρι­στε­ρά στην Ελ­λά­δα να ανα­με­τρη­θούν με τα αντί­στοι­χα κα­θή­κο­ντα…

Πηγη:rproject.gr