http://www.avgi.gr/
ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ*
Η εργατική Πρωτομαγιά είχε χάσει την επικαιρότητά της. Είχε ξεθωριάσει. Είχε αφυδατωθεί από τους χυμούς των κρίσιμων διεκδικήσεων, της εθελόθυτης προσφοράς των διακοσίων ακροναυπλιωτών, της κόκκινης σημαίας στο Σικάγο, των σωματείων που έστηνε η ΕΔΑ, των εγχειρημάτων για εργοστασιακό συνδικαλισμό. Τώρα ξαναβρίσκει το χρώμα της. Ίσως ξανανιώσουμε και την παλλόμενη ζωτικότητά της.
Αυτή η Πρωτομαγιά συμπίπτει με τη στραγγαλιστική διαπραγμάτευση, που διεξάγεται με μείζονα διακύβευση τα εργασιακά θέματα. Δεν είναι τυχαίο και δεν είναι νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία. Είναι στρατηγική επιλογή του νεοφιλελεύθερου, (αντι) ευρωπαϊκού διευθυντηρίου. Προκύπτει από την αλλαγή συσχετισμών ανάμεσα στο κεφάλαιο και στην εργασία. Εκεί εδράζεται η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία, καθώς και στην υφαρπαγή των πρωτείων της πολιτικής από την οικονομία. Σε τι συνίσταται η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία; Κυρίως στην κατάλυση του μεταπολεμικού συμβολαίου ανάμεσα στην ευρωπαϊκή οικονομική ολιγαρχία και στους λαούς. Χωρίς αυτούς, δεν υπάρχει Ευρώπη∙ δημοκρατική Ευρώπη. Κατανοούμε την Ευρώπη βάσει των αξιακών αρχών της. Αυτές τις αρχές τις γέννησε η μήτρα όλων των επαναστάσεων: η Γαλλική Επανάσταση. Τώρα βρισκόμαστε πίσω από το όριο της Γαλλικής Επανάστασης. Τι είναι πίσω από αυτό το όριο; Είναι η κατάρρευση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ). Τι κατέρρευσε, όμως, και τι επιδιώκεται με την αποκατάστασή τους;
Oι ΣΣΕ υπάγονται στην αρχή της συλλογικής αυτονομίας και τυγχάνουν συνταγματικής προστασίας. Με αυτές καθιδρυόταν μια ζώνη διαπραγμάτευσης ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες, με τη χάραξη ενός ορίου πέραν του οποίου δεν μπορούσε να προχωρήσει η εργοδοσία. Με την κατάρρευση των ΣΣΕ, η εργοδοτική πλευρά τα παίρνει όλα και η άλλη χάνει τα πάντα. Πλέον, ένας εργοδότης μπορεί να νοικιάσει έναν εργαζόμενο. Να πότε βρισκόμαστε πίσω από το πολιτισμικό – αξιακό όριο της Γαλλικής Επανάστασης: όταν άνθρωποι μπορούν να νοικιάζουν ανθρώπους. Αυτή είναι η ταξική μεροληψία της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης, χριστιανοδημοκρατικής και σοσιαλδημοκρατικής. Άλλωστε, μετά την προδοσία της σοσιαλδημοκρατίας (μην ξεχνάμε ότι προπομπός τής Μέρκελ υπήρξε ο Σρέντερ) δεν διαφέρουν. Το δείχνει αυτό και η «τρόικα εσωτερικού», όπως ευθύβολα χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός τα εγχώρια παρεκτάματα των δανειστών. Ιδού η πραγματική κόκκινη γραμμή κατά τη διαπραγμάτευση: να μην παραμείνουμε πίσω από το όριο της Γαλλικής Επανάστασης, άρα να επαναφέρουμε τις ΣΣΕ. Έτσι, όμως, θα επαναφέρουμε και μέρος από την τρωθείσα αξιοπρέπεια των ανθρώπων.
Όταν νοικιάζονται άνθρωποι, το πρώτο που πλήττεται είναι το άρθρο 2, παρ.1 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει την προστασία της αξίας του ανθρώπου ως υποχρέωση της πολιτείας. Δεν υπάρχει νοικιασμένη αξιοπρέπεια. Γι’ αυτό είναι αδιαπραγμάτευτη η δική μας ταξική μεροληψία. Λαϊκή κυριαρχία και ταξική μεροληψία είναι οι αξίνες με τις οποίες σκάβουμε τα απαραβίαστα όρια της διαπραγματευτικής μας στάσης. Οι αξίες της Γαλλικής Επανάστασης διακυβεύονται, στην Ευρώπη, κατά τη διαπραγμάτευση. Αυτές εκπροσωπεί η κυβέρνηση, προς τιμή της, στη διαμάχη δημοκρατίας και οικονομικής ολιγαρχίας. Εδώ αναδεικνύεται ο ρόλος του κόμματος. Το τι κόμμα θέλουμε εξαρτάται από το πού αυτό θέλουμε να κοιτάζει, δηλαδή από το αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα κοιτάζει προς το κράτος, οπότε θα «κρατικοποιηθεί», ή προς την κοινωνία. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ποιων δυνάμεων είναι πολιτικός αντιπρόσωπος ο ΣΥΡΙΖΑ. Στην πρώτη περίπτωση, θα αντιπροσωπεύει το αναπαραγόμενο κρατικό δυναμικό. Στη δεύτερη, θα αντιπροσωπεύει τη συμμαχία των κοινωνικών δυνάμεων που τον στήριξαν, με την προοπτική διεύρυνσής της σε ιστορικό, κοινωνικό συνασπισμό, ικανό να επιτύχει τη νέα ηγεμονία.
Χρειαζόμαστε ισχυρό κόμμα, που δεν θα βλέπει την κοινωνία με τα μάτια της κυβέρνησης, αλλά την κυβέρνηση με τα μάτια της κοινωνίας. Χρειαζόμαστε ένα εύρωστο, ανοιχτό, δημοκρατικό κόμμα. Όμως, ανοιχτό κόμμα δεν σημαίνει κόμμα που μπάζει από παντού, όπως και δημοκρατικό κόμμα δεν σημαίνει, κατ’ ανάγκη, χαλαρό κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να βαθαίνει τα ερείσματά του στην κοινωνία, όχι στο κράτος. Θα πρέπει ως κόμμα να κοιτάζουμε προς την κοινωνία. Μόνο έτσι θα συνεχίσει να μας κοιτάζει κι αυτή.
* Ο Στέφανος Δημητρίου διδάσκει Πολιτική Φιλοσοφία στον Τομέα Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου