…” Θα ψήφιζα κκ και το 1943 αν αυτό ήταν δυνατό, γιατί είχα έναν πατέρα που δεν καλύφτηκε πίσω απ’ το αισχρό άλλοθι «έχω γυναίκα και παιδιά», αλλά πήρε τη γυναίκα του και τα ηλικίας οχτώ κι εννιά χρονών παιδιά του και βγήκε οικογενειακώς στο βουνό, όχι για να αναπνεύσουν καθαρό αέρα τα παιδιά, αλλά για να ενταχθούν οι γονείς στον ελας. Ωστόσο, εκείνος ο αέρας του βουνού ήταν ο καθαρότερος που ανάπνευσα ποτέ –κι ακόμα τον αναπνέω.
Θα ψήφιζα κκ και το 1946, αν αυτό ήταν δυνατό. Ήταν τότε που με κάλεσαν στην ασφάλεια οι αναίσχυντοι για να αποκηρύξω τον ευρισκόμενο στη φυλακή πατέρα μου. τότε ήταν που έμαθα και τα της ιδεολογικής λειτουργίας της κληρονομικότητας: Ήμουν ανήλικος μεν, κομμουνιστής δε. Και τούτο διότι, λέει, ήμουν «υιός σημαίνοντος κομουνιστού» (για την ασφάλεια όλοι οι κομουνιστές ήταν σημαίνοντες –και πολύ σωστά). Η δεύτερη και σημαντικότερη από άποψη λογική «κατηγορία» ήταν το ότι… διάβαζα πολύ. Η πάντα καλά πληροφορημένη ασφάλεια ήξερε η παμπόνηρη πως διάβαζα τότε ιούλιο βερν και αλέξανδρο δουμά. Μιας κι έμαθα λοιπόν, απ’ τους ασφαλίτες, πως το διάβασμα εν γένει είναι μια διαδικασία άκρως ανατρεπτική κι επαναστατική, άρχισα να διαβάζω μανιωδώς. Με άλλα λόγια, χρωστώ χάριτες στην αστυνομία που με έκανε φιλομαθή και με έμαθε πως η γνήσια δεξιά και η κουλτούρα δεν είναι δυνατό να έχουν πάρα πολύ στενές σχέσεις. Η κουλτούρα είναι απ’ τη φύση της αριστερή, ακόμα και στις περιπτώσεις που ένας διανοούμενος επιμένει να εμφανίζεται ως δεξιός.
Θα ψήφιζα κκ και το 1967, αν αυτό ήταν δυνατό. Τώρα πια με πλήρη συνείδηση και καθόλου συναισθηματικά. Γιατί τώρα έχω κατανοήσει στη μπουμπουλίνας, τις φυλακές αβέρωφ και τις φυλακές της αίγινας τη σημασία του λόγου ενός θεολογίζοντος φιλόσοφου, του γκαμπριέλ μαρσέλ, που με είχε εντυπωσιάσει πάρα πολύ κάποτε. Λέει λοιπόν ο μαρσέλ, που πολύ απέχει απ’ το μαρξισμό, πως αν οι κομουνιστές έχουν μια πιθανότητα να επικρατήσουν κάποτε, την χρωστούν στο γεγονός πως είναι οι μόνοι, πια, που μπορούν και πεθαίνουν για συμφέροντα που δεν είναι τα προσωπικά τους. Βέβαια, δεν είναι αυτός ο (υπαρξιακός) λόγος που οι κομουνιστές θα επικρατήσουν κάποτε. Ωστόσο, η ρήση του μαρσέλ διατηρεί ακέρια τη σημασία της για μας: Καμιά δεξιά πουθενά στον κόσμο δεν έχει να επιδείξει ένα δεξιό ανάλογο του κομουνιστή μπελογιάννη, για παράδειγμα. Κανείς δεξιός δε θα πάει ποτέ στο εκτελεστικό απόσπασμα, αν μπορεί να διαφυλάξει τη ζωούλα του με μια απλή δήλωση μετανοίας, ή με μια προδοσία. Για τον δεξιό, καλό είναι ό,τι κάνει καλό σ’ αυτόν προσωπικά, το πολύ και στη γυναίκα του, ίσως και στα παιδιά του, άντε μετά βίας και στον κουμπάρο του, σε μια περίπτωση αυξημένης μέχρι τα έσχατα μασωνικά όρια «κοινωνικότητας».
Τι μπορεί να καταλάβει το δεξιόν ζώον απ’ τη μεγαλειώδη έννοια της θυσίας, πάνω στην οποία στηρίζεται σταθερά η ιστορία, τουλάχιστον απ’ την πλευρά του υποκειμένου που όχι μόνο υφίσταται αλλά και τελεί την ιστορία;
Λοιπόν, όπως σ’ όλες τις δυνητικές περιπτώσεις έτσι και στις πραγματικές, έτσι και τώρα, θα ψηφίσω κκ. Άλλωστε δε θα μπορούσα να κάνω κι αλλιώς, ακόμα κι αν το προσπαθούσα επίμονα. Διότι για μένα, όπως και για χιλιάδες αγωνιστές και συντρόφους, το σύνθημα «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά» δεν είναι απλώς πρόβλημα τυπικής μνήμης. Η δική μας μνήμη είναι εγγεγραμμένη σ’ όλα τα κύτταρα του κορμιού μας. Συνεπώς δε θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε ακόμα κι αν μας έκαμναν πλύση εγκεφάλου.
Πλύση κυττάρων πάντως, δε μπορεί να μας κάνει κανείς. Εκτός απ’ τους δολοφόνους του εκτελεστικού αποσπάσματος. Αλλά κι εδώ, μόνο σε επίπεδο προσωπικό. Γιατί εμείς, όλοι μαζί, διαφυλάγουμε όλη τη μνήμη του κόσμου, από υπάρξεως κόσμου. Η ιστορία βαδίζει προς τη μεριά που βαδίζουμε κι εμείς. Κι αν συχνά μπουρδουκλωνόμαστε μέσα στη βιασύνη μας και τη λαχτάρα μας για έναν καλύτερο κόσμο, δεν έχει και τόση σημασία. Σηκωνόμαστε πάντα και στην περίπτωση που σπρωχνόμαστε έσωθεν.”
το κείμενο γράφτηκε από τον Βασίλη Ραφαηλίδη στον Ριζοσπάστη το 1985
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου