Ο πρωθυπουργός συνομιλεί με τον Ιταλό ομόλογό του Μάριο Μόντι (Φωτογραφία: Associated Press )
Αθήνα
Ιδιαιτέρως βαρύ κλίμα έχει διαμορφωθεί για την Ελλάδα στη σύνοδο κορυφής, μετά τη γερμανική πρόταση περί επιτροπείας, τη στιγμή που οι διαπραγματεύσεις για το PSI συνεχίζονται και η τρόικα επιμένει στη σκληρή γραμμή της.
Το ελληνικό ζήτημα δεν βρισκόταν επίσημα στην ημερήσια διάταξη της συνόδου που ξεκίνησε λίγο μετά τις 4 το απόγευμα, αλλά τέσσερις χώρες (Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία και Βέλγιο) πρότειναν να γίνει έκτακτη συζήτηση για την Ελλάδα, προκειμένου να απαντήσει αύριο η ελληνική κυβέρνηση.
Η κριτική της Ελλάδας εστιάζεται στην απουσία αποτελεσμάτων, στην αδυναμία δηλαδή της χώρας να βελτιώσει τη δημοσιονομική εικόνα της, έπειτα από την εφαρμογή δύο Μνημονίων διάσωσης της χώρας.
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής αναμένεται να γίνουν συστάσεις προς την ελληνική πλευρά για την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων στην οικονομία, ενώ έπειτα από αίτημα της γερμανικής πλευράς θα υπάρξει συνάντηση του πρωθυπουργού κ. Λ.Παπαδήμου με την καγκελλάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ μετά το τέλος της Συνόδου.
Η ελληνική γραμμή για τη διαπραγμάτευση μπορεί να συνοψισθεί στη φράση: η χώρα μπορεί να κάνει θυσίες, αλλά δεν μπορεί να δεχθεί ταπεινωτικούς όρους. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός φέρεται να έχει συμφωνήσει με τους τρεις πολιτικούς αρχηγούς να δώσει μάχη για τη διάσωση του κατώτατου και του 13ου-14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα.
Πληροφορίες αναφέρουν πως ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος σκοπεύει να κάνει μια ενημέρωση στους ομολόγους του για την πορεία των ελληνικών θεμάτων, σε μια προσπάθεια να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα που επικρατεί στους κόλπους της ΕΕ για τη χώρα μας και θα τονίσει πως η Ελλάδα έχει κάνει τεράστιες προσπάθειες και είναι αποφασισμένη να προχωρήσει όλες τις απαιτούμενες αλλαγές.
Ο κ. Παπαδήμος θα ξεκαθαρίσει -σύμφωνα και με τη συνεννόηση που έκανε με τους πολιτικούς αρχηγούς- ότι η χώρα δεν πρόκειται να δεχθεί επιτροπεία, ενώ στόχος είναι να μην περάσει η πρόταση της τρόικας για κατάργηση 13ου - 14ου μισθού αλλά και η περικοπή του κατώτατου. Σε αυτή την κατεύθυνση ήταν και η χθεσινή συνάντηση του κ. Παπαδήμου με τον Μανουέλ Μπαρόζο. Πιθανό είναι το ενδεχόμενο ο κ. Παπαδήμος να έχει συνάντηση με την Άνγκελα Μέρκελ στο περιθώριο της συνόδου, όπως ανέφεραν κάποιες πληροφορίες, ενώ «θολό» παραμένει το τοπίο σχετικά με μια ενδεχόμενη σύνοδο σε επίπεδο των 17 της Ευρωζώνης, ή μια πιο μικρής ομάδας κρατών-μελών, μετά τη σύνοδο των 27.
Οι δηλώσεις των ηγετών
Στα σχόλια των Ευρωπαίων ηγετών, κατά την προσέλευσή τους στη Σύνοδο, μονοπώλησε σχεδόν η γερμανική πρόταση για ορισμό επιτρόπου στην Ελλάδα.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε: «Νομίζω ότι κάνουμε μια συζήτηση που δεν θα έπρεπε. Αφορά το πως η Ευρώπη μπορεί να προσφέρει στήριξη ώστε η Ελλάδα να μπορεί να συμμορφωθεί, άρα υπάρχουν στόχοι. Αλλά αυτό είναι εφικτό μόνο εάν η Ελλάδα και άλλες χώρες το συζητήσουν αυτό. Για αυτό το λόγο δεν θέλω μια αμφιλεγόμενη συζήτηση, αλλά μια εποικοδομητική που να είναι πετυχημένη. Πετυχημένη για τους πολίτες της Ελλάδας και τίποτα άλλο».
Ο καγκελάριος της Αυστρίας Βέρνερ Φάινμαν τάχθηκε κατά της επιτροπείας: «Δεν νομίζω ότι είναι καλή ιδέα να έχουμε έναν επίτροπο για μία χώρα. Προτιμώ η Κομισιόν να εργαστεί με τον ίδιο τρόπο όπως και με άλλες χώρες του προγράμματος και να προχωρήσει σε αυστηρούς ελέγχους. Υπάρχει η τρόικα και άλλοι που κάνουν αυτή τη δουλειά».
Ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είπε: «Δεν νομίζω ότι θα πρέπει να ξεχωρίσουμε την Ελλάδα. Εάν είμαστε προετοιμασμένοι να διασφαλίσουμε στην συνθήκη ότι αυτό θα το κάνουμε σε χώρες που συνεχώς είναι εκτός στόχων, τότε δεν είναι αντίθετος, αλλά δεν νομίζω ότι είναι σωστό να το έχουμε αυτό μόνο σε σχέση με την Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν είναι στο επίκεντρο της σημερινής συνόδου αλλά χωρίς αμφιβολία θα μιλήσουμε για αυτό».
Τέλος, ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε τόνισε: «Ποτέ δεν σχολιάζω προτάσεις συναδέλφων ενόψει της συνόδου αλλά σε γενικές γραμμές γνωρίζετε τη θέση της Ολλανδίας... Εάν είμαστε προετοιμασμένοι, στην περίπτωση της Ελλάδας, προκειμένου να βοηθήσουμε την Ελλάδα, και προς το δικό μας συμφέρον, να ξεπεράσει αυτή την δύσκολη περίοδο, περιμένουμε να εφαρμόσουν τη συμφωνία πολύ αποτελεσματικά».
Τα άλλα ζητήματα της Συνόδου
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να εγκρίνουν σήμερα δύο Συνθήκες, μία που θα αφορά τη δημοσιονομική πειθαρχία, το αποκαλούμενο και «δημοσιονομικό σύμφωνο» και μία που θα αφορά το μόνιμο μηχανισμό στήριξης της ευρωζώνης (ΕSM).
Σε ό,τι αφορά το δημοσιονομικό σύμφωνο, οι 26 ηγέτες (δεν μετέχει η Βρετανία) θα προσπαθήσουν να κλείσουν τα τελευταία ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά. Ο στόχος της επίτευξης της μεγαλύτερης δυνατής δημοσιονομικής πειθαρχίας θα επιδιωχθεί μέσω της εγγραφής στα εθνικά συντάγματα (κατά προτίμηση) του λεγόμενου χρυσού κανόνα, που θα περιορίζει το διαρθρωτικό δημόσιο έλλειμμα σε ποσοστό 0,5% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.
Ένα κράτος μέλος που θα υπογράψει τη Συνθήκη θα έχει τη δυνατότητα μετά από σχετική έκθεση της Επιτροπής ή με δική του πρωτοβουλία να προσφεύγει στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για να επαληθεύσει εάν ένα άλλο κράτος μέλος έχει εφαρμόσει σωστά το χρυσό κανόνα. Το Δικαστήριο θα μπορεί να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις σε ένα κράτος (maximum 0,1% του ΑΕΠ).
Η διακρατική συνθήκη θα τεθεί σε ισχύ στις αρχές του 2013, υπό την προϋπόθεση ότι δώδεκα χώρες της ευρωζώνης θα την έχουν επικυρώσει. Αυτό το όριο παραμένει ακόμα υπό συζήτηση. Από τεχνικής απόψεως θα αποτελεί μία «διακρατική συνθήκη» η οποία όμως θα παραπέμπει στις νομικές διαδικασίες της Ε.Ε. και θα περιλαμβάνει μία ρήτρα σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να ενσωματωθεί σε διάστημα πέντε ετών στο κοινοτικό δίκαιο.
Αναφορικά με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), οι ηγέτες θα συζητήσουν τις τελευταίες λεπτομέρειες ενώ έχει αποφασιστεί ότι θα τεθεί σε ισχύ τον Ιούλιο του 2012. Ο Μηχανισμός θα έχει δανειοδοτική ικανότητα ύψους 500 δισ. ευρώ. Θα έχει τη δυνατότητα να παρέχει οικονομική στήριξη σε ένα κράτος που αντιμετωπίζει δυσκολίες αλλά το κράτος αυτό θα είναι υποχρεωμένο να εφαρμόζει σε αντάλλαγμα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Επίσης θα είναι σε θέση να εξαγοράζει κρατικά ομόλογα είτε απευθείας από τα κράτη είτε στις δευτερογενείς αγορές και να στηρίζει τους εθνικούς τραπεζικούς τομείς που χρειάζονται βοήθεια.
Σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους ενός κράτους μέλους, δεν προβλέπεται a priori η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με το δόγμα του ΔΝΤ. Επιπρόσθετα μόνο τα κράτη μέλη που θα επικυρώσουν τη συνθήκη για το δημοσιονομικό σύμφωνο θα έχουν πρόσβαση στον ESM.
Σε ό,τι αφορά την αύξηση της δύναμης κρούσης του μηχανισμού, η Γερμανία θέλει να διατηρηθεί το «κατώφλι» των 500 δισ. ευρώ, τουλάχιστον μέχρις ότου επικυρωθεί η συνθήκη για το δημοσιονομικό σύμφωνο τον ερχόμενο Μάρτιο.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ