Του Παναγιώτη Πάντου
Μπαίνοντας πια στον πέμπτο χρόνο του μνημονίου κανείς δεν αρνείται ότι η κρίση έχει οδηγήσει την ελληνική κοινωνία δεκαετίες πίσω, όχι μόνο όσον αφορά τα εισοδήματα, αλλά και σε ό,τι αφορά τις αντιλήψεις, τα εργασιακά δικαιώματα, τη λειτουργία της δημοκρατίας, την πρόσβαση στην υγεία και τη μόρφωση. Η αυτοδιοίκηση είναι ένας βασικός τομέας όπου το μνημόνιο και ο Καλλικράτης έφεραν δραματικές αλλαγές, προκαλώντας μια βίαιη οπισθοδρόμηση.
Οι δημοτικές αρχές της τελευταίας τετραετίες επέλεξαν το ρόλο του παρατηρητή
Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας θητείας των δημοτικών αρχών, από το 2011 μέχρι σήμερα, οι πόροι για την αυτoδιοίκηση έχουν μειωθεί πάνω από 60%, ελάχιστα έργα προγραμματίζονται και υλοποιούνται πλέον, και μάλιστα χωρίς σοβαρό σχεδιασμό, ενώ παράλληλα μια σειρά από υπηρεσίες κλείνουν ή βρίσκονται στο μεταίχμιο φθοράς και αφθαρσίας. Έτσι οι δήμοι δεν διαθέτουν πια σχολικούς φύλακες ή δημοτική αστυνομία, αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες σε νηπιαγωγούς, αναρωτιούνται κάθε χρόνο αν το πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι θα συνεχίσει τη λειτουργία του.
Tην κατάσταση αυτή για το παρόν και το μέλλον της αυτοδιοίκησης την ξόρκισαν βέβαια όλοι όσοι βρέθηκαν σε θέσεις ευθύνης αυτά τα χρόνια, λίγοι όμως πάλεψαν να την εμποδίσουν. Περιφερειάρχες, δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι –οι εκπρόσωποι του λαού δηλαδή στο τοπικό επίπεδο– έβλεπαν σιωπηλοί τα τρένα να περνούν. Άλλωστε οι ίδιοι δεν είχαν να φοβηθούν τίποτε σε προσωπικό επίπεδο από την κρίση – αντίθετα είχαν να ωφεληθούν πολλά από τη διαχείρισή της. Ή ίσως γιατί έχοντας επί χρόνια προετοιμάσει το έδαφος για να προωθηθούν οι πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού, δεν είχαν τίποτα να πουν.
Και ενώ λοιπόν όλοι παραδέχονται ότι η αυτοδιοίκηση καταρρέει, έχουμε το παράδοξο οι περισσότερες παρατάξεις να κατεβαίνουν στις δημοτικές εκλογές όχι για να αλλάξουν τα πράγματα, όχι για να τη σώσουν, αλλά για να διαχειριστούν την καταστροφή.
«Είμαστε εδώ για να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε», λένε, «με τα ελάχιστα μέσα που μας δίνει η πολιτεία», σπεύδουν να συμπληρώσουν. Όταν όμως η πολιτεία έχει διακηρυγμένο στόχο να μην αφήσει τίποτε όρθιο, αυτό απλώς σημαίνει «είμαστε εδώ για να απαλύνουμε την πτώση».
«Είμαστε εδώ ώστε στο πλαίσιο του νόμου να προστατέψουμε την περιουσία και το προσωπικό των δήμων από τις ιδιωτικοποιήσεις», λένε. Όταν όμως η Βουλή έχει αυτοκαταργηθεί με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και το ξεπούλημα έχει γίνει νόμος, αυτό απλώς σημαίνει «Μη στηρίζεστε σε μας. Αν αλλάξει κάτι θα αλλάξει από αλλού».
Να ξαναορίσουμε την αυτοδιοίκηση
Οι δημοτικές κινήσεις της ριζοσπαστικής αριστεράς έχουμε μια πολύ διαφορετική αντίληψη για τα πράγματα. Θέλουμε να είμαστε αυτό το «αλλού». Πιστεύουμε βαθιά, ότι η συμμετοχή στις δημοτικές εκλογές και η διεκδίκηση της δημοτικής αρχής έχει σήμερα νόημα μόνο αν επιθυμείς να αλλάξεις τη ροή των πραγμάτων, μόνο αν πιστεύεις ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Δεν έχει κανένα απολύτως νόημα αν θέλεις απλώς να διαχειριστείς το υπάρχον.
Στο σημείο αυτό πρέπει να είμαστε σαφείς. Δεν υποτιμάμε καθόλου τη διαχείριση και την αποτελεσματική λειτουργία των βασικών υπηρεσιών του δήμου, όπως για παράδειγμα η καθαριότητα. Θεωρούμε όμως ότι η αποτελεσματική τους λειτουργία είναι το ελάχιστο που οφείλει να κάνει μια δημοτική αρχή, οποιασδήποτε πολιτικής απόχρωσης. Αν είναι λοιπόν να θεωρήσουμε ότι το μόνο που χρειαζόμαστε είναι καλούς προϊσταμένους των δημοτικών υπηρεσιών, τότε ας προσλάβουμε απλώς μερικούς ικανούς διευθυντές. Δεν χρειάζονται ούτε εκλογές ούτε περιττά έξοδα.
Η δική μας πρόταση εμπνέεται και διαπνέεται σε όλες της τις πτυχές από την ακριβώς αντίθετη πεποίθηση. Αν υπάρχει μια στιγμή που η αυτοδιοίκηση πρέπει να αποκτήσει μια ουσιαστική στρατηγική είναι τώρα. Αν υπάρχει μια στιγμή που πρέπει να ξεχάσουμε την πεπατημένη και να ανακαλύψουμε ένα καινούριο νόημα για την τοπική αυτοδιοίκηση, είναι σήμερα.
Θα πουν πολλοί, βέβαια, ότι για τα μεγάλα προβλήματα του κόσμου η αυτοδιοίκηση δεν έχει και δεν μπορεί να έχει απαντήσεις. Δεν είναι αρμοδιότητά της. Η υγεία, η παιδεία, η ανάπτυξη, η δημοκρατία είναι αρμοδιότητες του κράτους. Το κράτος αποτελεί γι’ αυτούς τον αποκλειστικό και αδιαφιλονίκητο ρυθμιστή της τοπικής πολιτικής, και είναι το μόνο αρμόδιο να καθορίσει με ποιους τρόπους οι δήμοι και οι πολίτες θα απαντήσουν στα προβλήματα που τους απασχολούν.
Αλλά για ποιο κράτος και για ποιες αρμοδιότητες μιλάνε; Για ένα κράτος που εγκαταλείπει στην τύχη τους τομείς όπως η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική πρόνοια. Για ένα κράτος που διακηρύσσει ότι δεν έχει καμία πρόθεση να σεβαστεί και τηρήσει τις ευθύνες που έχει αναλάβει και τις αρμοδιότητές του. Με άλλα λόγια μας λένε να κάτσουμε άλλα πέντε χρόνια να κοιτάμε το κράτος να διαλύει τις κοινωνικές υποδομές, να καταστρέφει τη μία γενιά πίσω από την άλλη.
Μπροστά σε αυτές τις εκλογές τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Όσοι υποστηρίζουν αυτή την αντίληψη δίνουν χέρι βοηθείας στην κυβέρνηση και δεν έχουν καν την πολιτική ευθύτητα να το παραδεχτούν. Δίνουν σκληρή μάχη, χρησιμοποιώντας όλες τους τις δυνάμεις, για να πείσουν ότι δεν πρέπει να είμαστε πολιτικά τολμηροί. Ότι οι πολίτες πρέπει να βλέπουμε τα προβλήματα και τον κενό χώρο που αφήνει πίσω της η κυβέρνηση και η τρόικα χωρίς να αναλαμβάνουμε να αυτοοργανωθούμε για να τα λύσουμε.
Εμείς λοιπόν δεν είμαστε με την πολιτική απάθεια που οι δυνάμεις που πρόσκεινται στο σύστημα προωθούν, όσο καλά και αν την καμουφλάρουν. Πιστεύουμε ότι η σημερινή Ελλάδα, η πιο μορφωμένη, πιο ικανή, πιο πλούσια σε ανθρώπους και πόρους Ελλάδα που είχαμε ποτέ, μπορεί να πάρει τα πράγματα στα χέρια της, μπορεί να δημιουργήσει νέους θεσμούς, μπορεί να κινητοποιήσει δικές της δημιουργικές δυνάμεις για να ανασυγκροτηθεί, χωρίς να περιμένει σαν σεισμόπληκτη την πάντα ανεπαρκή βοήθεια των σωστικών συνεργείων της κυβέρνησης και της τρόικας.
Και τι σημαίνει αυτό για τους δήμους; Ας δούμε πέντε βασικούς άξονες.
Πρώτος άξονας: Σταματάμε να βλέπουμε τους δήμους σαν νησιά ξεκομμένα από την υπόλοιπη χώρα
Για να αλλάξουμε τον στρατηγικό προσανατολισμό της αυτοδιοίκησης πρέπει να ξαναδούμε τη μεγάλη εικόνα. Χρειαζόμαστε δημοτικές αρχές που θα τολμήσουν να συναντηθούν με τους πολίτες για να δώσουν νέες απαντήσεις στις νέες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η κρίση. Δημοτικές αρχές που θα αποτελούν οργανικό κομμάτι ενός πλατιού δικτύου δήμων σε όλη τη χώρα και οι οποίες θα συντονίσουν τις δυνάμεις τους, θα σχεδιάσουν από κοινού νέους θεσμούς και νέες λειτουργίες, αλλά και θα αντιπαρατεθούν με την κυβέρνηση προκειμένου να τις επιβάλουν. Δήμους που θα έχουν κορμό της δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς αλλά θα συσπειρώνουν και κάθε άνθρωπο που έχει γνώμονα τις αξίες της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της ισότητας και θα θέλει να συμβάλει στην κοινή προσπάθεια. Αυτοί οι δήμοι λοιπόν θα αρχίσουν να αξιοποιούν τις χαμένες δημιουργικές δυνάμεις της χώρας μας και να υλοποιούν εδώ και τώρα την εναλλακτική οργάνωση των κοινωνιών μέσα και μετά την κρίση. Και κάνοντάς αυτό, δημιουργώντας σήμερα το πρόπλασμα του αύριο, ερχόμενοι σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση όχι για να προστατέψουν κεκτημένα αλλά για να υπερασπιστούν τις καινούριες δομές που θα οικοδομήσουν, θα την αποσταθεροποιήσουν φέρνοντας πιο κοντά την οριστική πτώση της μνημονιακής πολιτικής και στηρίζοντας ενεργά μια διαφορετική κυβέρνηση που θα αναλάβει να αλλάξει τη χώρα.
Αυτό συμπυκνώνει το τι διακυβεύεται σε αυτές τις εκλογές. Και οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς είναι στους περισσότερους δήμους οι μόνες που θέλουν και μπορούν να το κάνουν πράξη. Γιατί είναι οι μόνες δημοτικές κινήσεις που δεν πιστεύουν ότι τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει και δεν αποδέχονται ότι ο μόνος ρόλος του δήμου είναι να αποτελεί εργαλείο της κρατικής πολιτικής. Είναι οι μόνες παρατάξεις που δεν βλέπουν τις δημοτικές εκλογές ως μια εθιμοτυπική διαδικασία για όσους αντιστέκονται στη μνημονιακή πολιτική, καταδικασμένοι μια ζωή στην αντιπολίτευση. Οι μόνες παρατάξεις που θέλουν να υλοποιήσουν ένα εναλλακτικό σχέδιο για την αυτοδιοίκηση ώστε αυτή να αρχίσει να εκφράζει την πολιτική βούληση των δημοτών και όχι να την καταστέλλει. Γι’ αυτό και η ψήφος σε τέτοιες δημοτικές κινήσεις είναι ψήφος που αθροίζεται με αντίστοιχες ψήφους σε όλη την Ελλάδα για τη δημιουργία ενός δυναμικού, ριζοσπαστικού και πλειοψηφικού πολιτικού ρεύματος ανατροπής. Ένα ρεύμα που όχι μόνο το έχουμε ανάγκη σήμερα περισσότερο από ποτέ, αλλά είναι και εφικτό να το δούμε να παίρνει σάρκα και οστά. Αυτό είναι που διακυβεύεται στις δημοτικές εκλογές!
Δεύτερος άξονας: Ενισχύουμε την κοινωνική πολιτική των δήμων
Στόχος μας δεν είναι απλώς να διακηρύξουμε σήμερα –τέσσερα χρόνια μετά το μνημόνιο– ότι κανείς δεν πρέπει να μείνει μόνος του στην κρίση, αλλά να το κάνουμε πράξη. Και αυτό σημαίνει να ξεφύγουμε από την παραδοσιακή λογική με την οποία δουλεύουν οι κοινωνικές υπηρεσίες, δηλαδή της διαχείρισης των υπαρχόντων πόρων. Οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες πρόνοιας έχουν τη γνώση και την επιθυμία να συμβάλουν σε μια ευρύτερη παρέμβαση, μαζί με πρωτοβουλίες αλληλεγγύης (όπως π.χ. τα κοινωνικά ιατρεία), συλλόγους και μεμονωμένους πολίτες με γνώση και διάθεση να βοηθήσουν.
Παράλληλα όμως αλλάζουμε τη λογική για το τι είναι αντικείμενο του δήμου όσον αφορά την κοινωνική του παρέμβαση. Ο δήμος δεν μπορεί να είναι αμέτοχος στα μεγάλα προβλήματα που ανακύπτουν. Θα αφήσουμε, για παράδειγμα τις ανακεφαλαιοποιημένες με τα λεφτά που κόπηκαν από μισθούς και συντάξεις τράπεζες να βγάλουν σε πλειστηριασμό τα σπίτια; Θα μείνουμε να κοιτάμε τον αυξανόμενο αριθμό ανασφάλιστων πολιτών; Για μας τέτοια ζητήματα δεν αποτελούν ατομικά θέματα, που ο καθένας οφείλει να τα λύσει μόνος του, και άντε το πολύ πολύ να έχει και τη στήριξη του δήμου στον αγώνα του. Αν είναι να αλλάξει μαζικά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων, είναι υπόθεση όλης της κοινωνίας. Δεν είναι δουλειά των τραπεζών και του κάθε μεμονωμένου ιδιοκτήτη να τα βρουν ή να μην τα βρούν. Είναι δικαίωμά όλης της πόλης και του δήμου να συναποφασίσουν το πώς θα αξιοποιηθεί το οικιστικό απόθεμα, το ποιος θα ωφεληθεί από την κρίση. Και σε αυτό απαντάμε με σαφήνεια. Στόχος μας είναι να προστατεύσουμε τους πόρους τους πόλης, να οργανώσουμε τη συλλογική παρέμβαση της κοινωνίας ώστε να σωθούν οι περιουσίες και να μην καταλήξουν στα χέρια των τραπεζών αλλά να αξιοποιηθούν για την κάλυψη πραγματικών κοινωνικών αναγκών. Και ο δήμος πρέπει μαζί με τους πολίτες να διασφαλίσει ότι καμιά διαδικασία δεν θα προχωρήσει αν δεν συμφωνήσουμε σε μια λύση που θα είναι συνολικά σε όφελος των πολιτών και της τοπικής κοινωνίας.
Αντίστοιχη λογική πρέπει να υιοθετηθεί για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας αλλά και για κάθε θέμα όπου πρέπει να κερδηθεί το δικαίωμα των πολιτών που χρησιμοποιούν κάποιες υπηρεσίες να συναποφασίζουν για το πώς θα εξελιχθούν. Αυτό το δικαίωμα καλούνται να αναγνωρίσουν κατ’ αρχάς οι δήμοι και στη συνέχεια να το επιβάλουν στην πράξη. Και αυτή θα είναι μια μεγάλη και πολύ σημαντική πολιτική μάχη που μπορεί να αλλάξει τη φυσιογνωμία της αυτοδιοίκησης.
Τρίτος άξονας: Αλλάζουμε τη λειτουργία του δήμου, θεσμοθετούμε διαδικασίες διαφάνειας
Ξεκινάμε πρώτα από εμάς τους ίδιους, θεσπίζοντας κανόνες δεοντολογίας για τους δημοτικούς συμβούλους που θα εκλεγούν και όσους αναλαμβάνουν θέσεις ευθύνης: περιορισμός των αμοιβών και μόνο για όσους είναι απαραίτητο να αμείβονται, μάξιμουμ δύο συνεχόμενες θητείες για όλους, από το δήμαρχο μέχρι τον τελευταίο δημοτικό σύμβουλο, απαγόρευση επαγγελματικών σχέσεων ή σχέσεων προμήθειας με το δήμο.
Παράλληλα, δημιουργούμε ένα δήμο ανοιχτό και διαφανή όχι μόνο στους δημοτικούς συμβούλους αλλά σε όλους τους πολίτες. Κάθε έργο ανακοινώνεται και συζητιέται στο δημοτικό συμβούλιο από τη φάση της σύλληψής του και όχι όταν είναι να πέσουν οι υπογραφές με τους εργολάβους. Ξεκινάει και τελειώνει πάντα με οργανωμένη διαδικασία διαβούλευσης και συναπόφασης με τους πολίτες. Για κάθε έργο τηρείται ηλεκτρονικός φάκελος, προσβάσιμος στο διαδίκτυο, με όλη του την εξέλιξη και όλα τα έγγραφα, τις συμβάσεις και τους προϋπολογισμούς από την πρώτη μέρα μέχρι την τελευταία. Δημιουργούμε διαδικασίες συμμετοχικού σχεδιασμού και καθορισμού των προτεραιοτήτων έτσι ώστε να μην ξαναδούμε να προκρίνονται σπάταλα έργα βιτρίνας την ώρα που η πίσω αυλή των πόλεων πλημμυρίζει με την πρώτη βροχή.
Καθιερώνουμε δημοψηφίσματα για όλα τα μεγάλα θέματα. Φέρνουμε διαφάνεια στη λειτουργία των νομικών προσώπων και των δημοτικών επιχειρήσεων ώστε να πάψουν να αποτελούν μαγαζάκια του εκάστοτε προέδρου τους. Προχωράμε σε πλήρη διαχειριστικό έλεγχο του δήμου και όλων των νομικών προσώπων σε βάθος πενταετίας ώστε κάθε κατεργάρης να καθίσει στον πάγκο του.
Τέταρτος άξονας: Αναπροσανατολίζουμε τον αναπτυξιακό ρόλο του δήμου ενδυναμώνοντας την κοινωνία και όχι τους εργολάβους
Δεν μένουμε απαθείς στο μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας που είναι η ανεργία και η ύφεση ούτε επιδιώκουμε απλώς την ανακύκλωση των ανέργων σε επιδοτούμενα πεντάμηνα μέχρι να βγούμε από την κρίση, οπότε θα μπορέσουν να ξαναδουλέψουν στον ιδιωτικό τομέα, με μισθούς πείνας και χωρίς εργασιακά δικαιώματα βέβαια. Ιδίως οι νεότερες γενιές που –το ξανάπαμε– είναι οι πιο μορφωμένες που είχαμε ποτέ, σε επιστημονικά και τεχνικά αντικείμενα, πρέπει να βρουν τη στήριξη που χρειάζονται για να φέρουν τον απαιτούμενο παραγωγικό μετασχηματισμό. Ο μόνος όρος που εμείς τους θέτουμε είναι να στραφούν στην κάλυψη αναγκών της κοινωνίας και όχι στην επιδίωξη της άκρατης κερδοφορίας.
Παράλληλα, ανακατευθύνουμε τους πόρους του δήμου, ανθρώπινους και υλικούς, σ’ αυτόν τον σκοπό και στη δημιουργία υποδομών που θα λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά. Αντί για τα εκατομμύρια ευρώ που θα σπαταληθούν για νέους γύρους κατάρτισης λίγων από τους 1,5 εκ. ανέργους που υπάρχουν, διεκδικούμε οι πόροι να χρησιμοποιηθούν για να στηριχτούν συνεργατικές πρωτοβουλίες, με έμφαση σε παραγωγικούς τομείς, στις νέες τεχνολογίες, στον τουρισμό, για να δημιουργηθούν υποδομές στήριξης των μικρών επιχειρήσεων και δίκτυα συνεργασίας, για την ανάπτυξη στον τομέα του πολιτισμού και του περιβάλλοντος. Αρνούμαστε όμως την ψευδεπίγραφη χρησιμοποίηση των συνεταιρισμών σαν εργαλείο για να ιδιωτικοποιηθούν οι δημοτικές υπηρεσίες, όπως επιχειρείται να γίνει π.χ. με το Βοήθεια στο Σπίτι και τους σχολικούς φύλακες. Αντίθετα, μιλάμε με σαφήνεια για μια πολιτική που θα στηρίζει «νέες θέσεις εργασίας για κάλυψη νέων αναγκών» εκεί που η αγορά έχει αποτύχει και έχει αποσυρθεί. Αυτόν τον ζωτικό χώρο, που θα διευρύνει την έννοια του δημοσίου, διεκδικούμε μέσα από την παρουσία μας στην αυτοδιοίκηση.
Παράλληλα, από κοινού με τους υπόλοιπους δήμους κινητοποιούμε και διεκδικούμε για τον ίδιο σκοπό άλλους λιμνάζοντες πόρους, όπως οι επιδοτήσεις του ΟΑΕΔ. Και πάνω απ’ όλα σχεδιάζουμε τους τομείς παρέμβασής μας σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες και τους ίδιους τους νέους των πόλεών μας.
Πέμπτος άξονας: Βάζουμε τα σχολεία στο κέντρο της μέριμνάς μας
Δεν αναφέρομαι τόσο στο να λειτουργούν τα κτίρια ή στο να υπάρχει θέρμανση, αλλά στο να μη χαθεί η νέα γενιά στη δίνη της κρίσης και του εκφασισμού. Για άλλη μια φορά διευκρινίζω ότι ο ρόλος του δήμου δεν πρέπει να είναι ούτε διαδικαστικός ούτε πυροσβεστικός. Ο δήμος πρέπει να δημιουργεί εκείνο το υποστηρικτικό πλαίσιο ώστε οι άνθρωποι της πόλης και οι υπεύθυνοι φορείς να μπορούν όχι απλώς να λειτουργήσουν, αλλά να βάλουν ψηλά τον πήχη. Δεν μας ενδιαφέρει να παρέμβουμε στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, μας φλέγει όμως να ενισχύσουμε τη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία. Και γνωρίζουμε ότι οι εκπαιδευτικοί –ακόμη κι αν είναι κακοπληρωμένοι και συκοφαντημένοι από την κυβέρνηση– αλλά και οι γονείς θα ανταποκριθούν με μεράκι στην πρόσκληση του δήμου να σχεδιάσουν μαζί μας αυτή την υποστηρικτική παρέμβαση. Με υψηλού επιπέδου και φιλοδοξιών προγράμματα διεύρυνσης της γνώσης, νέες τεχνολογίες, ψηφιακό υλικό, αθλητικές δραστηριότητες, ανταλλαγές, μουσική, θέατρο, επιστημονικά εργαστήρια μπορούμε να πετύχουμε η νέα γενιά να πάρει την καλύτερη μόρφωση που γίνεται σήμερα και να αποκτήσει ευρύ πνεύμα και ανεξαρτησία σκέψης. Για μας αυτό αποτελεί την καλύτερη επένδυση στο μέλλον.
Επίλογος
Οι παραπάνω πέντε άξονες εκτός από κάποιες βασικές προτεραιότητες αναδεικνύουν την πεποίθηση ότι είναι σήμερα επιτακτικό να ξαναορίσουμε τη δημοτική πολιτική αναγνωρίζοντας έμπρακτα ότι η κατάσταση, οι ανάγκες και τα θέλω των ανθρώπων έχουν αλλάξει μετά την κρίση. Αν συνεχίσουμε να σχεδιάζουμε τα πράγματα σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα, όπως σε γενικές γραμμές έκαναν οι απερχόμενες δημοτικές αρχές σε όλη την Ελλάδα, μπορεί κάποιοι δημοτικοί παράγοντες να καταφέρουν να συνεχίσουν την πολιτική τους καριέρα, σίγουρα όμως η κοινωνία μας θα έχει αποδειχθεί κατώτερη των περιστάσεων και των δυνατοτήτων της.
Δυστυχώς η απόλυτη αδυναμία και απροθυμία όσων κυριάρχησαν στην αυτοδιοίκηση όλα αυτά τα χρόνια να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών, να δουν με θάρρος το ρόλο που έπαιξαν στην προώθηση νεοφιλελεύθερων πολιτικών προκρίνοντας π.χ. τις προσλήψεις συμβασιούχων αντί για μόνιμο προσωπικό, αποφεύγοντας να ανοίξουν ευρύτερα ζητήματα, όπως η διαχείριση των απορριμμάτων ακόμη και όταν η ριζοσπαστική αριστερά κατέθετε αναλυτικές και κοστολογημένες προτάσεις, προτιμώντας τους εργολάβους και το τσιμέντο από τις ήπιες αναπλάσεις, τους οδηγεί σήμερα σε μια μάχη μέχρις εσχάτων ενάντια σε κάθε προσπάθεια αλλαγής και κοινωνικής χειραφέτησης.
Οι αριστεροί, δημοκρατικοί, προοδευτικοί πολίτες, μπορούμε και οφείλουμε να βρούμε τους τρόπους να τους εμποδίσουμε να συνεχίσουν. Μπορούμε να τους πούμε ότι αυτός ο πολιτικός κύκλος τελειώνει εδώ!
Γι’ αυτό καλούμε, χωρίς ηγεμονισμούς και χωρίς να θέτουμε προαπαιτούμενα για πρόσωπα και οργανωτικά σχήματα, κάθε δημοτική παράταξη που θέτει σε προτεραιότητα τη ριζική αλλαγή της αυτοδιοίκησης αλλά και κάθε πολίτη που συμμερίζεται τις ίδιες αξίες με μας, να δουλέψουμε από κοινού μέσα από ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες για ένα εναλλακτικό, ισχυρό, ενωτικό πολιτικό σχέδιο με στόχο τη μεγάλη ανατροπή.
Ο Παναγιώτης Πάντος είναι συντονιστής της δημοτικής κίνησης ΣΤΡΟΦΗ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ. Το παραπάνω κείμενο βασίζεται σε ομιλία του σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στη Ν. Σμύρνη στις 9.2.2014.
http://www.rednotebook.gr/details.php?id=11948
Μπαίνοντας πια στον πέμπτο χρόνο του μνημονίου κανείς δεν αρνείται ότι η κρίση έχει οδηγήσει την ελληνική κοινωνία δεκαετίες πίσω, όχι μόνο όσον αφορά τα εισοδήματα, αλλά και σε ό,τι αφορά τις αντιλήψεις, τα εργασιακά δικαιώματα, τη λειτουργία της δημοκρατίας, την πρόσβαση στην υγεία και τη μόρφωση. Η αυτοδιοίκηση είναι ένας βασικός τομέας όπου το μνημόνιο και ο Καλλικράτης έφεραν δραματικές αλλαγές, προκαλώντας μια βίαιη οπισθοδρόμηση.
Οι δημοτικές αρχές της τελευταίας τετραετίες επέλεξαν το ρόλο του παρατηρητή
Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας θητείας των δημοτικών αρχών, από το 2011 μέχρι σήμερα, οι πόροι για την αυτoδιοίκηση έχουν μειωθεί πάνω από 60%, ελάχιστα έργα προγραμματίζονται και υλοποιούνται πλέον, και μάλιστα χωρίς σοβαρό σχεδιασμό, ενώ παράλληλα μια σειρά από υπηρεσίες κλείνουν ή βρίσκονται στο μεταίχμιο φθοράς και αφθαρσίας. Έτσι οι δήμοι δεν διαθέτουν πια σχολικούς φύλακες ή δημοτική αστυνομία, αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες σε νηπιαγωγούς, αναρωτιούνται κάθε χρόνο αν το πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι θα συνεχίσει τη λειτουργία του.
Tην κατάσταση αυτή για το παρόν και το μέλλον της αυτοδιοίκησης την ξόρκισαν βέβαια όλοι όσοι βρέθηκαν σε θέσεις ευθύνης αυτά τα χρόνια, λίγοι όμως πάλεψαν να την εμποδίσουν. Περιφερειάρχες, δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι –οι εκπρόσωποι του λαού δηλαδή στο τοπικό επίπεδο– έβλεπαν σιωπηλοί τα τρένα να περνούν. Άλλωστε οι ίδιοι δεν είχαν να φοβηθούν τίποτε σε προσωπικό επίπεδο από την κρίση – αντίθετα είχαν να ωφεληθούν πολλά από τη διαχείρισή της. Ή ίσως γιατί έχοντας επί χρόνια προετοιμάσει το έδαφος για να προωθηθούν οι πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού, δεν είχαν τίποτα να πουν.
Και ενώ λοιπόν όλοι παραδέχονται ότι η αυτοδιοίκηση καταρρέει, έχουμε το παράδοξο οι περισσότερες παρατάξεις να κατεβαίνουν στις δημοτικές εκλογές όχι για να αλλάξουν τα πράγματα, όχι για να τη σώσουν, αλλά για να διαχειριστούν την καταστροφή.
«Είμαστε εδώ για να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε», λένε, «με τα ελάχιστα μέσα που μας δίνει η πολιτεία», σπεύδουν να συμπληρώσουν. Όταν όμως η πολιτεία έχει διακηρυγμένο στόχο να μην αφήσει τίποτε όρθιο, αυτό απλώς σημαίνει «είμαστε εδώ για να απαλύνουμε την πτώση».
«Είμαστε εδώ ώστε στο πλαίσιο του νόμου να προστατέψουμε την περιουσία και το προσωπικό των δήμων από τις ιδιωτικοποιήσεις», λένε. Όταν όμως η Βουλή έχει αυτοκαταργηθεί με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και το ξεπούλημα έχει γίνει νόμος, αυτό απλώς σημαίνει «Μη στηρίζεστε σε μας. Αν αλλάξει κάτι θα αλλάξει από αλλού».
Να ξαναορίσουμε την αυτοδιοίκηση
Οι δημοτικές κινήσεις της ριζοσπαστικής αριστεράς έχουμε μια πολύ διαφορετική αντίληψη για τα πράγματα. Θέλουμε να είμαστε αυτό το «αλλού». Πιστεύουμε βαθιά, ότι η συμμετοχή στις δημοτικές εκλογές και η διεκδίκηση της δημοτικής αρχής έχει σήμερα νόημα μόνο αν επιθυμείς να αλλάξεις τη ροή των πραγμάτων, μόνο αν πιστεύεις ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Δεν έχει κανένα απολύτως νόημα αν θέλεις απλώς να διαχειριστείς το υπάρχον.
Στο σημείο αυτό πρέπει να είμαστε σαφείς. Δεν υποτιμάμε καθόλου τη διαχείριση και την αποτελεσματική λειτουργία των βασικών υπηρεσιών του δήμου, όπως για παράδειγμα η καθαριότητα. Θεωρούμε όμως ότι η αποτελεσματική τους λειτουργία είναι το ελάχιστο που οφείλει να κάνει μια δημοτική αρχή, οποιασδήποτε πολιτικής απόχρωσης. Αν είναι λοιπόν να θεωρήσουμε ότι το μόνο που χρειαζόμαστε είναι καλούς προϊσταμένους των δημοτικών υπηρεσιών, τότε ας προσλάβουμε απλώς μερικούς ικανούς διευθυντές. Δεν χρειάζονται ούτε εκλογές ούτε περιττά έξοδα.
Η δική μας πρόταση εμπνέεται και διαπνέεται σε όλες της τις πτυχές από την ακριβώς αντίθετη πεποίθηση. Αν υπάρχει μια στιγμή που η αυτοδιοίκηση πρέπει να αποκτήσει μια ουσιαστική στρατηγική είναι τώρα. Αν υπάρχει μια στιγμή που πρέπει να ξεχάσουμε την πεπατημένη και να ανακαλύψουμε ένα καινούριο νόημα για την τοπική αυτοδιοίκηση, είναι σήμερα.
Θα πουν πολλοί, βέβαια, ότι για τα μεγάλα προβλήματα του κόσμου η αυτοδιοίκηση δεν έχει και δεν μπορεί να έχει απαντήσεις. Δεν είναι αρμοδιότητά της. Η υγεία, η παιδεία, η ανάπτυξη, η δημοκρατία είναι αρμοδιότητες του κράτους. Το κράτος αποτελεί γι’ αυτούς τον αποκλειστικό και αδιαφιλονίκητο ρυθμιστή της τοπικής πολιτικής, και είναι το μόνο αρμόδιο να καθορίσει με ποιους τρόπους οι δήμοι και οι πολίτες θα απαντήσουν στα προβλήματα που τους απασχολούν.
Αλλά για ποιο κράτος και για ποιες αρμοδιότητες μιλάνε; Για ένα κράτος που εγκαταλείπει στην τύχη τους τομείς όπως η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική πρόνοια. Για ένα κράτος που διακηρύσσει ότι δεν έχει καμία πρόθεση να σεβαστεί και τηρήσει τις ευθύνες που έχει αναλάβει και τις αρμοδιότητές του. Με άλλα λόγια μας λένε να κάτσουμε άλλα πέντε χρόνια να κοιτάμε το κράτος να διαλύει τις κοινωνικές υποδομές, να καταστρέφει τη μία γενιά πίσω από την άλλη.
Μπροστά σε αυτές τις εκλογές τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Όσοι υποστηρίζουν αυτή την αντίληψη δίνουν χέρι βοηθείας στην κυβέρνηση και δεν έχουν καν την πολιτική ευθύτητα να το παραδεχτούν. Δίνουν σκληρή μάχη, χρησιμοποιώντας όλες τους τις δυνάμεις, για να πείσουν ότι δεν πρέπει να είμαστε πολιτικά τολμηροί. Ότι οι πολίτες πρέπει να βλέπουμε τα προβλήματα και τον κενό χώρο που αφήνει πίσω της η κυβέρνηση και η τρόικα χωρίς να αναλαμβάνουμε να αυτοοργανωθούμε για να τα λύσουμε.
Εμείς λοιπόν δεν είμαστε με την πολιτική απάθεια που οι δυνάμεις που πρόσκεινται στο σύστημα προωθούν, όσο καλά και αν την καμουφλάρουν. Πιστεύουμε ότι η σημερινή Ελλάδα, η πιο μορφωμένη, πιο ικανή, πιο πλούσια σε ανθρώπους και πόρους Ελλάδα που είχαμε ποτέ, μπορεί να πάρει τα πράγματα στα χέρια της, μπορεί να δημιουργήσει νέους θεσμούς, μπορεί να κινητοποιήσει δικές της δημιουργικές δυνάμεις για να ανασυγκροτηθεί, χωρίς να περιμένει σαν σεισμόπληκτη την πάντα ανεπαρκή βοήθεια των σωστικών συνεργείων της κυβέρνησης και της τρόικας.
Και τι σημαίνει αυτό για τους δήμους; Ας δούμε πέντε βασικούς άξονες.
Πρώτος άξονας: Σταματάμε να βλέπουμε τους δήμους σαν νησιά ξεκομμένα από την υπόλοιπη χώρα
Για να αλλάξουμε τον στρατηγικό προσανατολισμό της αυτοδιοίκησης πρέπει να ξαναδούμε τη μεγάλη εικόνα. Χρειαζόμαστε δημοτικές αρχές που θα τολμήσουν να συναντηθούν με τους πολίτες για να δώσουν νέες απαντήσεις στις νέες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η κρίση. Δημοτικές αρχές που θα αποτελούν οργανικό κομμάτι ενός πλατιού δικτύου δήμων σε όλη τη χώρα και οι οποίες θα συντονίσουν τις δυνάμεις τους, θα σχεδιάσουν από κοινού νέους θεσμούς και νέες λειτουργίες, αλλά και θα αντιπαρατεθούν με την κυβέρνηση προκειμένου να τις επιβάλουν. Δήμους που θα έχουν κορμό της δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς αλλά θα συσπειρώνουν και κάθε άνθρωπο που έχει γνώμονα τις αξίες της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της ισότητας και θα θέλει να συμβάλει στην κοινή προσπάθεια. Αυτοί οι δήμοι λοιπόν θα αρχίσουν να αξιοποιούν τις χαμένες δημιουργικές δυνάμεις της χώρας μας και να υλοποιούν εδώ και τώρα την εναλλακτική οργάνωση των κοινωνιών μέσα και μετά την κρίση. Και κάνοντάς αυτό, δημιουργώντας σήμερα το πρόπλασμα του αύριο, ερχόμενοι σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση όχι για να προστατέψουν κεκτημένα αλλά για να υπερασπιστούν τις καινούριες δομές που θα οικοδομήσουν, θα την αποσταθεροποιήσουν φέρνοντας πιο κοντά την οριστική πτώση της μνημονιακής πολιτικής και στηρίζοντας ενεργά μια διαφορετική κυβέρνηση που θα αναλάβει να αλλάξει τη χώρα.
Αυτό συμπυκνώνει το τι διακυβεύεται σε αυτές τις εκλογές. Και οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς είναι στους περισσότερους δήμους οι μόνες που θέλουν και μπορούν να το κάνουν πράξη. Γιατί είναι οι μόνες δημοτικές κινήσεις που δεν πιστεύουν ότι τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει και δεν αποδέχονται ότι ο μόνος ρόλος του δήμου είναι να αποτελεί εργαλείο της κρατικής πολιτικής. Είναι οι μόνες παρατάξεις που δεν βλέπουν τις δημοτικές εκλογές ως μια εθιμοτυπική διαδικασία για όσους αντιστέκονται στη μνημονιακή πολιτική, καταδικασμένοι μια ζωή στην αντιπολίτευση. Οι μόνες παρατάξεις που θέλουν να υλοποιήσουν ένα εναλλακτικό σχέδιο για την αυτοδιοίκηση ώστε αυτή να αρχίσει να εκφράζει την πολιτική βούληση των δημοτών και όχι να την καταστέλλει. Γι’ αυτό και η ψήφος σε τέτοιες δημοτικές κινήσεις είναι ψήφος που αθροίζεται με αντίστοιχες ψήφους σε όλη την Ελλάδα για τη δημιουργία ενός δυναμικού, ριζοσπαστικού και πλειοψηφικού πολιτικού ρεύματος ανατροπής. Ένα ρεύμα που όχι μόνο το έχουμε ανάγκη σήμερα περισσότερο από ποτέ, αλλά είναι και εφικτό να το δούμε να παίρνει σάρκα και οστά. Αυτό είναι που διακυβεύεται στις δημοτικές εκλογές!
Δεύτερος άξονας: Ενισχύουμε την κοινωνική πολιτική των δήμων
Στόχος μας δεν είναι απλώς να διακηρύξουμε σήμερα –τέσσερα χρόνια μετά το μνημόνιο– ότι κανείς δεν πρέπει να μείνει μόνος του στην κρίση, αλλά να το κάνουμε πράξη. Και αυτό σημαίνει να ξεφύγουμε από την παραδοσιακή λογική με την οποία δουλεύουν οι κοινωνικές υπηρεσίες, δηλαδή της διαχείρισης των υπαρχόντων πόρων. Οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες πρόνοιας έχουν τη γνώση και την επιθυμία να συμβάλουν σε μια ευρύτερη παρέμβαση, μαζί με πρωτοβουλίες αλληλεγγύης (όπως π.χ. τα κοινωνικά ιατρεία), συλλόγους και μεμονωμένους πολίτες με γνώση και διάθεση να βοηθήσουν.
Παράλληλα όμως αλλάζουμε τη λογική για το τι είναι αντικείμενο του δήμου όσον αφορά την κοινωνική του παρέμβαση. Ο δήμος δεν μπορεί να είναι αμέτοχος στα μεγάλα προβλήματα που ανακύπτουν. Θα αφήσουμε, για παράδειγμα τις ανακεφαλαιοποιημένες με τα λεφτά που κόπηκαν από μισθούς και συντάξεις τράπεζες να βγάλουν σε πλειστηριασμό τα σπίτια; Θα μείνουμε να κοιτάμε τον αυξανόμενο αριθμό ανασφάλιστων πολιτών; Για μας τέτοια ζητήματα δεν αποτελούν ατομικά θέματα, που ο καθένας οφείλει να τα λύσει μόνος του, και άντε το πολύ πολύ να έχει και τη στήριξη του δήμου στον αγώνα του. Αν είναι να αλλάξει μαζικά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων, είναι υπόθεση όλης της κοινωνίας. Δεν είναι δουλειά των τραπεζών και του κάθε μεμονωμένου ιδιοκτήτη να τα βρουν ή να μην τα βρούν. Είναι δικαίωμά όλης της πόλης και του δήμου να συναποφασίσουν το πώς θα αξιοποιηθεί το οικιστικό απόθεμα, το ποιος θα ωφεληθεί από την κρίση. Και σε αυτό απαντάμε με σαφήνεια. Στόχος μας είναι να προστατεύσουμε τους πόρους τους πόλης, να οργανώσουμε τη συλλογική παρέμβαση της κοινωνίας ώστε να σωθούν οι περιουσίες και να μην καταλήξουν στα χέρια των τραπεζών αλλά να αξιοποιηθούν για την κάλυψη πραγματικών κοινωνικών αναγκών. Και ο δήμος πρέπει μαζί με τους πολίτες να διασφαλίσει ότι καμιά διαδικασία δεν θα προχωρήσει αν δεν συμφωνήσουμε σε μια λύση που θα είναι συνολικά σε όφελος των πολιτών και της τοπικής κοινωνίας.
Αντίστοιχη λογική πρέπει να υιοθετηθεί για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας αλλά και για κάθε θέμα όπου πρέπει να κερδηθεί το δικαίωμα των πολιτών που χρησιμοποιούν κάποιες υπηρεσίες να συναποφασίζουν για το πώς θα εξελιχθούν. Αυτό το δικαίωμα καλούνται να αναγνωρίσουν κατ’ αρχάς οι δήμοι και στη συνέχεια να το επιβάλουν στην πράξη. Και αυτή θα είναι μια μεγάλη και πολύ σημαντική πολιτική μάχη που μπορεί να αλλάξει τη φυσιογνωμία της αυτοδιοίκησης.
Τρίτος άξονας: Αλλάζουμε τη λειτουργία του δήμου, θεσμοθετούμε διαδικασίες διαφάνειας
Ξεκινάμε πρώτα από εμάς τους ίδιους, θεσπίζοντας κανόνες δεοντολογίας για τους δημοτικούς συμβούλους που θα εκλεγούν και όσους αναλαμβάνουν θέσεις ευθύνης: περιορισμός των αμοιβών και μόνο για όσους είναι απαραίτητο να αμείβονται, μάξιμουμ δύο συνεχόμενες θητείες για όλους, από το δήμαρχο μέχρι τον τελευταίο δημοτικό σύμβουλο, απαγόρευση επαγγελματικών σχέσεων ή σχέσεων προμήθειας με το δήμο.
Παράλληλα, δημιουργούμε ένα δήμο ανοιχτό και διαφανή όχι μόνο στους δημοτικούς συμβούλους αλλά σε όλους τους πολίτες. Κάθε έργο ανακοινώνεται και συζητιέται στο δημοτικό συμβούλιο από τη φάση της σύλληψής του και όχι όταν είναι να πέσουν οι υπογραφές με τους εργολάβους. Ξεκινάει και τελειώνει πάντα με οργανωμένη διαδικασία διαβούλευσης και συναπόφασης με τους πολίτες. Για κάθε έργο τηρείται ηλεκτρονικός φάκελος, προσβάσιμος στο διαδίκτυο, με όλη του την εξέλιξη και όλα τα έγγραφα, τις συμβάσεις και τους προϋπολογισμούς από την πρώτη μέρα μέχρι την τελευταία. Δημιουργούμε διαδικασίες συμμετοχικού σχεδιασμού και καθορισμού των προτεραιοτήτων έτσι ώστε να μην ξαναδούμε να προκρίνονται σπάταλα έργα βιτρίνας την ώρα που η πίσω αυλή των πόλεων πλημμυρίζει με την πρώτη βροχή.
Καθιερώνουμε δημοψηφίσματα για όλα τα μεγάλα θέματα. Φέρνουμε διαφάνεια στη λειτουργία των νομικών προσώπων και των δημοτικών επιχειρήσεων ώστε να πάψουν να αποτελούν μαγαζάκια του εκάστοτε προέδρου τους. Προχωράμε σε πλήρη διαχειριστικό έλεγχο του δήμου και όλων των νομικών προσώπων σε βάθος πενταετίας ώστε κάθε κατεργάρης να καθίσει στον πάγκο του.
Τέταρτος άξονας: Αναπροσανατολίζουμε τον αναπτυξιακό ρόλο του δήμου ενδυναμώνοντας την κοινωνία και όχι τους εργολάβους
Δεν μένουμε απαθείς στο μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας που είναι η ανεργία και η ύφεση ούτε επιδιώκουμε απλώς την ανακύκλωση των ανέργων σε επιδοτούμενα πεντάμηνα μέχρι να βγούμε από την κρίση, οπότε θα μπορέσουν να ξαναδουλέψουν στον ιδιωτικό τομέα, με μισθούς πείνας και χωρίς εργασιακά δικαιώματα βέβαια. Ιδίως οι νεότερες γενιές που –το ξανάπαμε– είναι οι πιο μορφωμένες που είχαμε ποτέ, σε επιστημονικά και τεχνικά αντικείμενα, πρέπει να βρουν τη στήριξη που χρειάζονται για να φέρουν τον απαιτούμενο παραγωγικό μετασχηματισμό. Ο μόνος όρος που εμείς τους θέτουμε είναι να στραφούν στην κάλυψη αναγκών της κοινωνίας και όχι στην επιδίωξη της άκρατης κερδοφορίας.
Παράλληλα, ανακατευθύνουμε τους πόρους του δήμου, ανθρώπινους και υλικούς, σ’ αυτόν τον σκοπό και στη δημιουργία υποδομών που θα λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά. Αντί για τα εκατομμύρια ευρώ που θα σπαταληθούν για νέους γύρους κατάρτισης λίγων από τους 1,5 εκ. ανέργους που υπάρχουν, διεκδικούμε οι πόροι να χρησιμοποιηθούν για να στηριχτούν συνεργατικές πρωτοβουλίες, με έμφαση σε παραγωγικούς τομείς, στις νέες τεχνολογίες, στον τουρισμό, για να δημιουργηθούν υποδομές στήριξης των μικρών επιχειρήσεων και δίκτυα συνεργασίας, για την ανάπτυξη στον τομέα του πολιτισμού και του περιβάλλοντος. Αρνούμαστε όμως την ψευδεπίγραφη χρησιμοποίηση των συνεταιρισμών σαν εργαλείο για να ιδιωτικοποιηθούν οι δημοτικές υπηρεσίες, όπως επιχειρείται να γίνει π.χ. με το Βοήθεια στο Σπίτι και τους σχολικούς φύλακες. Αντίθετα, μιλάμε με σαφήνεια για μια πολιτική που θα στηρίζει «νέες θέσεις εργασίας για κάλυψη νέων αναγκών» εκεί που η αγορά έχει αποτύχει και έχει αποσυρθεί. Αυτόν τον ζωτικό χώρο, που θα διευρύνει την έννοια του δημοσίου, διεκδικούμε μέσα από την παρουσία μας στην αυτοδιοίκηση.
Παράλληλα, από κοινού με τους υπόλοιπους δήμους κινητοποιούμε και διεκδικούμε για τον ίδιο σκοπό άλλους λιμνάζοντες πόρους, όπως οι επιδοτήσεις του ΟΑΕΔ. Και πάνω απ’ όλα σχεδιάζουμε τους τομείς παρέμβασής μας σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες και τους ίδιους τους νέους των πόλεών μας.
Πέμπτος άξονας: Βάζουμε τα σχολεία στο κέντρο της μέριμνάς μας
Δεν αναφέρομαι τόσο στο να λειτουργούν τα κτίρια ή στο να υπάρχει θέρμανση, αλλά στο να μη χαθεί η νέα γενιά στη δίνη της κρίσης και του εκφασισμού. Για άλλη μια φορά διευκρινίζω ότι ο ρόλος του δήμου δεν πρέπει να είναι ούτε διαδικαστικός ούτε πυροσβεστικός. Ο δήμος πρέπει να δημιουργεί εκείνο το υποστηρικτικό πλαίσιο ώστε οι άνθρωποι της πόλης και οι υπεύθυνοι φορείς να μπορούν όχι απλώς να λειτουργήσουν, αλλά να βάλουν ψηλά τον πήχη. Δεν μας ενδιαφέρει να παρέμβουμε στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, μας φλέγει όμως να ενισχύσουμε τη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία. Και γνωρίζουμε ότι οι εκπαιδευτικοί –ακόμη κι αν είναι κακοπληρωμένοι και συκοφαντημένοι από την κυβέρνηση– αλλά και οι γονείς θα ανταποκριθούν με μεράκι στην πρόσκληση του δήμου να σχεδιάσουν μαζί μας αυτή την υποστηρικτική παρέμβαση. Με υψηλού επιπέδου και φιλοδοξιών προγράμματα διεύρυνσης της γνώσης, νέες τεχνολογίες, ψηφιακό υλικό, αθλητικές δραστηριότητες, ανταλλαγές, μουσική, θέατρο, επιστημονικά εργαστήρια μπορούμε να πετύχουμε η νέα γενιά να πάρει την καλύτερη μόρφωση που γίνεται σήμερα και να αποκτήσει ευρύ πνεύμα και ανεξαρτησία σκέψης. Για μας αυτό αποτελεί την καλύτερη επένδυση στο μέλλον.
Επίλογος
Οι παραπάνω πέντε άξονες εκτός από κάποιες βασικές προτεραιότητες αναδεικνύουν την πεποίθηση ότι είναι σήμερα επιτακτικό να ξαναορίσουμε τη δημοτική πολιτική αναγνωρίζοντας έμπρακτα ότι η κατάσταση, οι ανάγκες και τα θέλω των ανθρώπων έχουν αλλάξει μετά την κρίση. Αν συνεχίσουμε να σχεδιάζουμε τα πράγματα σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα, όπως σε γενικές γραμμές έκαναν οι απερχόμενες δημοτικές αρχές σε όλη την Ελλάδα, μπορεί κάποιοι δημοτικοί παράγοντες να καταφέρουν να συνεχίσουν την πολιτική τους καριέρα, σίγουρα όμως η κοινωνία μας θα έχει αποδειχθεί κατώτερη των περιστάσεων και των δυνατοτήτων της.
Δυστυχώς η απόλυτη αδυναμία και απροθυμία όσων κυριάρχησαν στην αυτοδιοίκηση όλα αυτά τα χρόνια να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών, να δουν με θάρρος το ρόλο που έπαιξαν στην προώθηση νεοφιλελεύθερων πολιτικών προκρίνοντας π.χ. τις προσλήψεις συμβασιούχων αντί για μόνιμο προσωπικό, αποφεύγοντας να ανοίξουν ευρύτερα ζητήματα, όπως η διαχείριση των απορριμμάτων ακόμη και όταν η ριζοσπαστική αριστερά κατέθετε αναλυτικές και κοστολογημένες προτάσεις, προτιμώντας τους εργολάβους και το τσιμέντο από τις ήπιες αναπλάσεις, τους οδηγεί σήμερα σε μια μάχη μέχρις εσχάτων ενάντια σε κάθε προσπάθεια αλλαγής και κοινωνικής χειραφέτησης.
Οι αριστεροί, δημοκρατικοί, προοδευτικοί πολίτες, μπορούμε και οφείλουμε να βρούμε τους τρόπους να τους εμποδίσουμε να συνεχίσουν. Μπορούμε να τους πούμε ότι αυτός ο πολιτικός κύκλος τελειώνει εδώ!
Γι’ αυτό καλούμε, χωρίς ηγεμονισμούς και χωρίς να θέτουμε προαπαιτούμενα για πρόσωπα και οργανωτικά σχήματα, κάθε δημοτική παράταξη που θέτει σε προτεραιότητα τη ριζική αλλαγή της αυτοδιοίκησης αλλά και κάθε πολίτη που συμμερίζεται τις ίδιες αξίες με μας, να δουλέψουμε από κοινού μέσα από ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες για ένα εναλλακτικό, ισχυρό, ενωτικό πολιτικό σχέδιο με στόχο τη μεγάλη ανατροπή.
Ο Παναγιώτης Πάντος είναι συντονιστής της δημοτικής κίνησης ΣΤΡΟΦΗ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ. Το παραπάνω κείμενο βασίζεται σε ομιλία του σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στη Ν. Σμύρνη στις 9.2.2014.
http://www.rednotebook.gr/details.php?id=11948
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου