Aυτές οι γυναίκες ξέρουν να καθαρίζουν

της Μαρίας Λούκα - Φωτογραφίες Αλέξανδρος Κατσής

Πριν λίγο καιρό δεν τις ήξερε κανείς. Πήγαιναν κάθε πρωί στη δουλειά τους και επέστρεφαν το απόγευμα στις οικογένειες τους. Δεν πολυασχολούνταν με την πολιτική, ούτε κατέβαιναν συχνά στις διαδηλώσεις. Δε γνωρίζονταν καν μεταξύ τους οι περισσότερες. Τους τελευταίους 7 μήνες τις έμαθε όλη η χώρα. Στρατοπεδεύουν κάθε μέρα στο Υπουργείο Οικονομικών. Συμμετέχουν σε όλες τις κινητοποίησες. Στέκονται μπροστά στα ΜΑΤ. Τρώνε χημικά και καμιά φορά ξύλο. Δεν κουβαλάνε πέτρες ή κοντάρια. Στα χέρια τους κρατάνε αυτό που μέχρι πρότινος ήταν το βασικό εργαλείο της εργασίας τους… σφουγγαρίστρες. Είναι οι 595 καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών. Πριν μερικούς μήνες η ζωή τους τέθηκε σε διαθεσιμότητα. Στις 25 του Σεπτέμβρη πήραν στα χέρια τους τις διαπιστωτικές πράξεις που ισοδυναμούσαν με προαναγγελία ανεργίας και εξαθλίωσης. Δεν το βαλαν όμως κάτω. Αντίθετα έκαναν την πόλη άνω κάτω.



«Πιάστε τώρα τους φοροφυγάδες και στις καθαρίστριες αφήστε τους κουβάδες» φωνάζουν καθημερινά. Μπορεί να μην έμαθαν την πολιτική μέσα από τα εγχειρίδια του Μαρξ και του Λένιν, την κάνουν όμως πράξη μέσα από τη βιωμένη εμπειρία ενός αγώνα για το δικαίωμα στην εργασία. Οι περισσότερες καθάριζαν επί χρόνια τις σκάλες και τους διαδρόμους των εφοριών και των γραφείων. Σήμερα είναι άνω των 40 με αποτέλεσμα να μη μπορούν ούτε να συνταξιοδοτηθούν, ούτε να βρουν ξανά δουλειά στο εντελώς άνυδρο εργασιακό περιβάλλον της χώρας. Τη θέση τους έχουν πάρει σε πολλές περιπτώσεις ιδιωτικά συνεργεία καθαριότητας. Εργολάβοι δηλαδή που πληρώνονται από το δημόσιο και απασχολούν εργαζόμενες σε συχνά άθλιες συνθήκες εργασίας με αυθαιρεσίες και απειλές. Τις περιφρόνησαν βουλευτές και υπουργοί, τις λοιδόρησαν στα δελτία των 8, τις κορόιδεψαν κάποιοι περαστικοί. Ταυτόχρονα χιλιάδες γυναίκες που παλεύουν διαρκώς με την ανεργία, την επισφάλεια και κυρίως την κατάθλιψη συγκινήθηκαν με την επιμονή και την ενότητα τους. Είδαν να αναγεννιέται στα πρόσωπα τους ένας αυθόρμητος και λαϊκός φεμινισμός. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτές οι γυναίκες ξέρουν να «καθαρίζουν» κυριολεκτικά και συμβολικά.

Ευαγγελία Αλεξάκη

Είμαι 57 ετών, παντρεμένη με δύο παιδιά. Δούλευα επί 19 χρόνια, πρώτα στη ΔΟΥ Χαϊδαρίου και μετά στο ΣΔΟΕ Ιονίων Νήσων. Δε μπορώ να βγω στη σύνταξη. Τίποτα δε μπορώ να κάνω αν μας απολύσουν. (…) Στο ραντεβού που είχαμε στις 8 Απριλίου με τον Στουρνάρα αναγνώρισε ότι είναι άδικο αυτό που συμβαίνει αλλά ισχυρίστηκε ότι η χώρα πρέπει να προχωρήσει μπροστά. Δε δεσμεύτηκε σε τίποτα παρά μόνο ότι είναι σε συνεννόηση με το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης για να βρεθούν κάποιες θέσεις. Αυτό το ραντεβού το κυνηγούσαμε 6,5 μήνες. Ήταν μεγάλο φάουλ του Υπουργού που δε δεχόταν να δει τις γυναίκες που καθάριζαν το γραφείο του τόσα χρόνια. Δεν έχουν δει όμως ακόμα πόσοι δύναμη κρύβουμε μέσα μας. Θυμάμαι σε μια συγκέντρωση στο Υπουργείο οι αστυνομικοί με τραβούσαν από τα μαλλιά. Δε δέχομαι κανείς να ακουμπά χέρι πάνω μου. Αισθάνθηκα πάρα πολύ άσχημα εκείνη τη μέρα όταν επέστρεψα σπίτι μου και είδα τα χέρια μου γεμάτα μελανιές. Ντρεπόμουν να φορέσω κοντομάνικο μπλουζάκι. Μια καλή μου φίλη από την Κέρκυρα μου είπε κάποια στιγμή: «Ρε συ Ευαγγελία, σε ζηλεύω. Πως ξεπέρασες έτσι το φόβο;». Της απάντησα ότι όλοι πρέπει να ξεπεράσουμε το φόβο γιατί στο φόβο στηρίζονται και κάνουν ότι θέλουν.

Γεωργία Οικονόμου

Είμαι 48 ετών. Δούλευα επί 11,5 χρόνια στην Ε’ ΔΟΥ Πειραιά και στις 18 Μάιου λήγει το 8μηνο της διαθεσιμότητας. Δεν είμαι παντρεμένη. Ζω μόνη μου και αυτά τα 9 χιλιάρικα το χρόνο ήταν το μόνο που είχα. Να είσαι 25 – 30 χρονών είναι δύσκολο μεν αλλά υπάρχουν δυνατότητες. Εμείς σ’ αυτή την ηλικία δεν υπάρχουμε στην αγορά εργασίας. Εγώ έχω κάνει αιτήσεις για παράδειγμα. Δε χτύπησε το τηλέφωνο ούτε για να δουν πως είμαι, όχι για να με προσλάβουν. Ανατράπηκε η ζωή μου. Χάνοντας το μισθό μου είναι σα να χάνω την αξιοπρέπεια μου. Είναι πολύ μεγάλο το βάρος. Εγώ πηγαίνω και βλέπω δωρεάν έναν ψυχολόγο για υποστήριξη. Εγώ είμαι λίγο τυχερή γιατί έχω δικό μου σπίτι και δεν πληρώνω ενοίκιο. Φοβάμαι όμως ότι θα το χάσω. Αν απολυθώ δε θα μπορώ να πληρώσω λογαριασμούς και εφορία. Μας έκανε χάρη όμως ο Στουρνάρας γιατί με εκείνα και τούτα αδυνατίσαμε. Δυο πράγματα θυμάμαι έντονα από τη δουλειά μου, μια καλή και μια κακή στιγμή. Ο πρώτος μου έφορος που με προσέλαβε ήταν πολύ καλός άνθρωπος , ερχόταν τα μεσημέρια και με ρωτούσε αν είμαι καλά και αν χρειάζομαι κάτι. Μια άλλη φορά όμως, παρακολουθούσα κάτι σεμινάρια στο Υπουργείο Οικονομικών το 2004. Με βλέπει ο τότε γενικός γραμματέας του Υπουργείου και γυρνάει και μου λέει: «Εσύ τι γυρεύεις εδώ;». Ήταν η πρώτη προσβολή που έφαγα δημόσια. Θέλω όμως να είμαι αισιόδοξη. Μέχρι τις 18 του μηνός τουλάχιστον θα πιστεύω ότι θα γυρίσω στη δουλειά μου.

Φωτεινή Δημητρίου

Είμαι 52 ετών. Έχω δύο παιδιά, 30 ετών και 25. Δόξα το Θεό δουλεύουν και τα δύο. Ο άντρας μου είναι συνταξιούχος. Δούλευα για 18 χρόνια στην εφορία Νεαπόλεως στη Θεσσαλονίκη. Τώρα παίρνουμε το 75% του μισθού μας. Είχαμε κάνει έναν προγραμματισμό ζωής που τώρα είναι στον αέρα. Έχουμε ένα στεγαστικό δάνειο με τον άντρα μου και πλέον ζοριζόμαστε. Έχω απελπιστεί λίγο. Πιστεύω ότι θα λήξει το 8μηνο και δε θα τοποθετηθούμε αλλού. Η μόνη λύση που απομένει είναι η τιμωρία στις εκλογές. Δεν είχα παράπονο στη δουλειά μου. Ήμουν ευχαριστημένη. Οι συνάδελφοι και οι προϊστάμενοι μας αντιμετώπιζαν με ευγένεια. Στη δική μου εφορία τώρα έχει πάει ένα ιδιωτικό συνεργείο. Κάνανε πρόταση σε κάποιες από μας να πάνε να δουλέψουνε. Καμία δε δέχτηκε. Είμαστε ενωμένες και θέλουμε τις θέσεις μας πίσω. Τις ώρες που παλιά πήγαινα στη δουλειά, τώρα είμαι στο δρόμο. Ευτυχώς μας βοηθάει ο Σύλλογος Εφοριακών. Καλύπτει τα έξοδα μετακίνησης. Μακάρι να τα καταφέρουμε. Μου λείπουν όλα από τη δουλειά μου.

Δήμητρα Μανώλη

Είμαι 52 χρονών , παντρεμένη με δύο μεγάλα άνεργα παιδιά. Δούλευα για 18 χρόνια στην Εφορία Νέας Ιωνίας στο Βόλο. Όταν έμαθα ότι θα χάσω τη δουλειά μου ένιωσα ότι χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια μου. Βλέπεις όταν είσαι καθαρίστρια δεν το κάνεις από επιλογή αλλά από ανάγκη. Κι εγώ να σπουδάσω ήθελα αλλά μεγάλωσα σε μια πολύ φτωχή οικογένεια και δε μπορούσα. Μετά το πρώτο ταρακούνημα αποφάσισα να παλέψω για να ξαναγυρίσω στη δουλειά μου. Ξέρω συναδέλφισσα που όταν βρήκε αυτή τη δουλειά αποφάσισε να χωρίσει για να γλιτώσει από το ξύλο και μεγάλωσε έτσι το παιδί της. Τώρα τι θα κάνει; Πλέον υπάρχουν γυναίκες που τρώνε από τα συσσίτια και οικογένειες που αφήνουν απλήρωτους τους λογαριασμούς τους. Εμείς τόσα χρόνια δε γνωριζόμασταν μεταξύ μας. Ούτε μια απεργία δεν είχαμε κάνει. Τώρα δεθήκαμε και κανείς δε θα υπονομεύσει την ενότητα μας. Οι συναδέλφισσες μου είναι λεβέντισσες και δεν τις αλλάζω με τίποτα.

Φωτεινή Νικηταρά

Είμαι 45 χρονών, έχω 3 κόρες και 1 εγγόνι. Παντρεύτηκα όταν ήμουν 16. Πριν μερικά χρόνια χώρισα. Έκανα 17 χρόνια αυτή τη δουλειά. Ήταν 10 Αυγούστου όταν το έμαθα. Ανέβηκα στον 6ο όροφο του Υπουργείου. Έπεσα πάνω στον Θεοχάρη. «Είναι αλήθεια;» τον ρώτησα. «Δυστυχώς» μου απάντησε. Του εξήγησα ότι είμαι σε απόγνωση. «Λυπάμαι πολύ. Δε μπορώ να κάνω κάτι» είπε. «Κι εγώ δε μπορώ να πληρώσω το ενοίκιο μου με την απάντηση σας». Ο κόσμος στην αρχή ήταν καχύποπτος απέναντι μας. Πίστευαν ότι παίρναμε 3.000 μισθό. Εξηγήσαμε στον κόσμο ότι παίζεται η ζωή μας. Αναγκαζόμαστε να βγούμε στο δρόμο. Τώρα μάθαμε να το κάνουμε. Κι εμένα η ζωή μου γύρισε ανάποδα 360 μοίρες. Θυμάμαι τη φορά που έκλαψα περισσότερο, ήταν η τελευταία φορά που μας χτύπησαν έξω από το Υπουργείο. Μετά κλείσαμε το ραντεβού με το Στουρνάρα. Του το πα κι από κοντά: «Έπρεπε να φάμε ξύλο Υπουργέ για να σας δούμε;»

Πηγή: vice