Στέφανος Σαράφης

Ο Στέφανος Σαράφης (Τρίκαλα 1890-Αθήνα 1957) ήταν Έλληνας στρατιωτικός,επαναστάτης εναντίον της μοναρχίας, υποστράτηγος, ηγέτης του ΕΛΑΣ στην Εθνική Αντίσταση και εξέχουσα πολιτική φυσιογνωμία, αρχικά του Φιλελεύθερου-βενιζελικούχώρου και αργότερα της Αριστεράς.

Τα πρώτα χρόνια 

Ο Στέφανος Σαράφης το 1908 εισήλθε αρχικά στο Νομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του για να καταταχθεί εθελοντικά στον Ελληνικό Στρατό επηρεασμένος από τους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες της εποχής, όπως ο Μακεδονικός Αγώνας, η εξέγερση του Κιλελέρ, το Κίνημα των Νεοτούρκων, όπου και ακολούθησε το Κίνημα στο Γουδί. Έτσι εγκαταλείποντας τις σπουδές του επέστρεψε στη πατρίδα του και κατατάχθηκε εθελοντής στο σύνταγμα Τρικάλων λαμβάνοντας το βαθμό του λοχία. Λοχαγός του τότε ήταν ο Αλέξανδρος Οθωναίος με τον οποίο και συνδέθηκε στενά.

Περίοδος 1912-1920

Με το βαθμό του λοχία συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους και διακρίθηκε σε μάχες όπως στη Μάχη του Σαραντάπορου. Έπειτα εισήλθε σε Σχολή Αξιωματικών και αναβαθμίστηκε σε ανθυπολοχαγό. Το 1916 υποστηρίζοντας το βενιζελικό κίνημα που εκδηλώθηκε στη Θεσσαλονίκη και στη προσπάθειά του να μεταβεί κρυφά συνελήφθη και διατάχθηκε η φυλάκισή του στις στρατιωτικές φυλακές της Αθήνας (Παραπήγματα) απ΄όπου κατάφερε όμως να δραπετεύσει, να φθάσει στον προορισμό του και να τεθεί τελικά στην υπηρεσία του κινήματος. Το 1917, στη Θεσσαλονίκη, ονομάστηκε κατ΄ επιλογή λοχαγός, και στη συνέχεια, το 1918, διορίστηκε στο Υπουργείο Στρατιωτικών. Το 1919 ως Ταγματάρχης πήρε μέρος στηΜικρασιατική εκστρατεία στο επιτελείο της Μεραρχίας Κυδωνιών (Αϊβαλί) υπό τον Οθωναίο. Μετά την εκλογική ήττα όμως του Βενιζέλου (Νοέμβριος 1920) απομακρύνθηκε από το Μέτωπο και εκτοπίσθηκε ως βενιζελικός και φίλος του ΣτρατηγούΟθωναίου αρχικά στη Καλαμάτα και στη συνέχεια στο Γύθειο.

Περίοδος 1922-1940 

Επανήλθε το 1922, μετά τo κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1922 που ενήργησαν οι κατά το στρατιωτικό ποινικό κώδικα "φυγάδες" της μικρασιατικής εκστρατείας, που επικράτησε να λέγεται Επανάσταση του 1922, από τον αρχηγό (της Επανάστασης)Νικόλαο Πλαστήρα, όπου ένα χρόνο μετά συνέβαλε στη καταστολή του κινήματος Λεοναρδόπουλου-Γαργαλίδη. Αμέσως μετά το 1924 στάλθηκε στη Γαλλία για εκπαίδευση, από όπου επέστρεψε ως Αντισυνταγματάρχης. Την εποχή εκείνη θήτευσε ως υποδιοικητής της Σχολής Ευελπίδων. Το 1930 προάχθηκε σε Συνταγματάρχη και τοποθετήθηκε στρατιωτικός ακόλουθος στην ελληνική πρεσβεία στο Παρίσι. Τρία χρόνια μετά, το 1933, η τότε ελληνική κυβέρνηση του Λαϊκού κόμματος τον ανακάλεσε με την κατηγορία ότι συναναστρεφόταν και είχε επαφές με τον Βενιζέλο, τον Πλαστήρα και άλλους παράγοντες του βενιζελικού χώρου.

Το 1935 έπαιξε ιδιαίτερο πρωταγωνιστικό ρόλο στο βενιζελικό στρατιωτικό κίνημα 1ης Μαρτίου 1935 αποτελώντας μέλος της κινηματικής τριανδρίας μαζί με τους Α. Ζάννα, πρώην υπουργό της Αεροπορίας και τον πλοίαρχο Α. Κολιαλέξη. Συγκεκριμένα μαζί με τους αντισυνταγματάρχες Τσιγάντε και Στεφανάκο και τους λοχαγούς Οδ. Παπαμαντέλο και Οικονόμου κ.ά. είχε καταλάβει το πρότυπο τάγμα Ευζώνων του Μακρυγιάννη. Μετά την αποτυχία του κινήματος συνελήφθη και καταδικάστηκε στις 30 Μαρτίου, από το Στρατοδικείο Αθηνών που συνήλθε στη Σχολή Χωροφυλακής, υπό την προεδρεία του στρατηγού Δ. Μπακόπουλου, σε ισόβια δεσμά και στρατιωτική καθαίρεση, μαζί με τους αντισυνταγματάρχες Χ. Τσιγάντε και Στεφανάκο. Η καθαίρεσή τους έγινε στο Γουδί παρουσία πολιτών που τους λοιδορούσαν και δυσφορούσαν για τη μη θανατική τους καταδίκη. Τελικά αμνηστεύτηκε μετά την παλινόρθωση της Βασιλείας στην Ελλάδα με την γενική αμνηστία που έδωσε ο Βασιλεύς Γεώργιος Β΄ τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, όπου και επανήλθε στο στράτευμα με τον βαθμό που κατείχε πριν την καθαίρεση.

Στη συνέχεια υπό το καθεστώς της μεταξικής δικτατορίας που ακολούθησε, φερόμενος από τον τότε υφυπουργό ασφαλείας Κ. Μανιαδάκη να είχε μυηθεί σε κινήσεις που οδήγησαν στο κίνημα του 1938, συνελήφθη και εκτοπίστηκε στη Μήλο. Λίγο αργότερα με την έκρηξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου η κυβέρνηση του Ι. Μεταξά απέρριψε αίτησή του να συμμετάσχει στον πόλεμο.

Εθνική Αντίσταση 

Αμέσως μετά την πτώση της Ελλάδας ο Σαράφης κινητοποιήθηκε αμέσως ούτως ώστε να συγκροτηθεί άμεσα αντιστασιακό αντιφασιστικό κίνημα. Ωστόσο, ο συνεννόησή του με παλιά στελέχη του φιλελεύθερου χώρου δεν έφεραν αποτελέσματα. Τελικά, το 1942 συγκροτεί μαζί με άλλους στρατιωτικούς την αντιστασιακή "Οργάνωση 3Α", (Αγών Ανόρθωση Ανεξαρτησία). Ο Σαράφης βρέθηκε κατά τις αρχές του 1943 σε συνεννόηση με τον ΕΔΕΣ και την ΕΚΚΑ ζητώντας την ένωση όλων των αντιστασιακών δυνάμεων, αλλά ύστερα από σύντομη αιχμαλωσία από τον ΕΛΑΣ, ο Σαράφης δέχτηκε να προσχωρήσει σε αυτόν και να αναλάβει ηγετικά καθήκοντα. Στον ΕΛΑΣ ο Σαράφης επανέλαβε τη θέση του για ένωση των δυνάμεων της Αντίστασης. Ύστερα από τη συγκρότηση Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, ο Στέφανος Σαράφης ανέλαβε Στρατιωτικός Αρχηγός. ο Άρης Βελουχιώτης Γενικός Καπετάνιος και ο Βασίλης Σαμαρινιώτης Πολιτικός Εκπρόσωπος του ΕΑΜ. Με τη θέση του αυτή απευθύνθηκε στον ελληνικό λαό και τους Έλληνες αξιωματικούς και κάλεσε σε αντιστασιακή συστράτευση και συνεργασία με το ΕΑΜ. Το κάλεσμα του σημείωσε σημαντική επιτυχία, εξαιτίας και της προσωπικής του εμβέλειας. Υπό την ηγεσία του ο ΕΛΑΣ κατέστη μαζικός, ισχυρός και αποτελεσματικός Αντάρτικος στρατός. Αυτήν την περίοδο ο Σαράφης προσχώρησε στο ΚΚΕ, εγκαταλείποντας τον φιλελεύθερο χώρο όπου ανήκε προηγουμένως.

Μετά την Απελευθέρωση 

Μετά την Απελευθέρωση ο Στέφανος Σαράφης ονομάστηκε Υποστράτηγος. Εντούτοις, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και το αυταρχικό ξέσπασμα της Λευκής Τρομοκρατίας ο Σαράφης και άλλοι στρατιωτικοί που είχαν προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ εκτπίστηκαν διαδοχικά στη Σέριφο, τη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη. Την εξορία του διέκοψε η εκλογή του στο ελληνικό Κοινοβούλιο το 1951 με το ψηφοδέλτιο της ΕΔΑ. Η εκλογή του τελικά ακυρώθηκε, αλλά επιτεύχθηκε η απελευθέρωσή του. Στα τέλη αυτού του έτους εκλέχθηκε και αναπληρωματικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, ενώ το 1952 εκλέχθηκε στη Διοικούσα Επιτροπή της ΕΔΑ. Το 1956 εξελέγη πάλι στη Βουλή. Το 1957 σκοτώθηκε παρουσία της συζύγου του Μάριον Σαράφη-Πάσκοου στον Άλιμο όταν αυτοκίνητο της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής που οδηγούσε ο Μάριο Μουζάλι τον χτύπησε θανάσιμα. Το τροχαίο αυτό θεωρήθηκε τότε στοχευμένη δολοφονία από την Αριστερά (ΕΔΑ) Στο σημείο της δολοφονίας του σήμερα έχει στηθεί έφιππος ανδριάντας προς τιμή του.

Μετά θάνατον, ο Σύνδεσμός Φίλων των Ελλήνων Εβραίων τίμησε τους ηγέτες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, ανάμεσά του και τον Υποστράτηγο Στέφανο Σαράφη για το ρόλο τους στη σωτηρία των Εβραίων της Ελλάδας από τους ναζί Γερμανούς και τοΟλοκαύτωμα