Ο Ερ­νέ­στο Τσε Γκε­βά­ρα για τον Κα­πι­τα­λι­σμό και τον Ιμπε­ρια­λι­σμό

Νίκος Μότ­τας 

89 χρό­νια συ­μπλη­ρώ­νο­νται στις 14 Ιούνη από τη μέρα που γεν­νή­θη­κε, το 1928 στο Ρο­σά­ριο της Αρ­γε­ντι­νής, ο Ερ­νέ­στο Γκε­βά­ρα ντε λα Σέρνα, γιός του δον Ερ­νέ­στο Γκε­βά­ρα Λιντς και της Σέλια ντε λα Σέρνα. Με αφορ­μή την επέ­τειο της γέν­νη­σης του θρυ­λι­κού κομ­μου­νι­στή επα­να­στά­τη πα­ρα­θέ­του­με απο­σπά­σμα­τα λόγων του ίδιου του Τσε για τον Κα­πι­τα­λι­σμό και τον Ιμπε­ρια­λι­σμό. Πρό­κει­ται για απο­σπά­σμα­τα που πε­ρι­λαμ­βά­νο­νται σε γρα­πτά και ομι­λί­ες του Γκε­βά­ρα μετά την Κου­βα­νι­κή Επα­νά­στα­ση, ως επί το πλεί­στον κατά την πε­ντα­ε­τία 1960-1965.

«Τώρα υπάρ­χουν βα­σι­λιά­δες χωρίς στέμ­μα­τα: είναι τα μο­νο­πώ­λια, αλη­θι­νοί αφέ­ντες ολό­κλη­ρων χωρών, ακόμα και ηπεί­ρων, σαν την πε­ρί­πτω­ση της Αφρι­κής, ενός γερού τμή­μα­τος της Ασίας και δυ­στυ­χώς επί­σης της Αμε­ρι­κής μας. Κατά και­ρούς προ­σπά­θη­σαν να κυ­ριαρ­χή­σουν στον κόσμο. Όπως ο Χί­τλερ, ο εκ­πρό­σω­πος των με­γά­λων γερ­μα­νι­κών μο­νο­πω­λί­ων, που προ­σπά­θη­σε να επι­βά­λει την ιδέα της ανω­τε­ρό­τη­τας μιας φυλής στον κόσμο, με έναν πό­λε­μο που στοί­χι­σε τη ζωή 40 εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πι­νων υπάρ­ξε­ων. Η ση­μα­σία των με­γά­λων μο­νο­πω­λί­ων είναι τε­ρα­στία. Σε ση­μείο που να εξου­δε­τε­ρώ­νει την πο­λι­τι­κή ισχύ σε πολ­λές από τις δη­μο­κρα­τί­ες μας».

«Το διευ­κρι­νί­σα­με ήδη πως η Κούβα δεν κάνει εξα­γω­γή επα­να­στά­σε­ων. Οι επα­να­στά­σεις δεν εξά­γο­νται. Δη­μιουρ­γού­νται, σε μια χώρα τη στιγ­μή που οι αντι­θέ­σεις φτά­νουν σε οξύ­τη­τα. Αλλά η Κούβα εξά­γει απο­τε­λε­σμα­τι­κά το πα­ρά­δειγ­μα της. Το πα­ρά­δειγ­μα ενός μι­κρού λαού που αψηφά τους ψεύ­τι­κους επι­στη­μο­νι­κούς νό­μους, τους «γεω-πο­λι­τι­κούς» λε­γό­με­νους και που παρ’ όλο που βρί­σκε­ται στο στόμα του θη­ρί­ου τολμά να δια­λα­λεί τη λευ­τε­ριά του. Αυτό είναι το έγκλη­μα του και το πα­ρά­δειγ­μα που τρέ­μουν οι ιμπε­ρια­λι­στές. Θέ­λουν να μας συ­ντρί­ψουν γιατί γί­να­με μια ση­μαία για τη λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή. Θέ­λουν να μας επι­βά­λουν το δόγμα Μον­ρόε»

– Ρα­διο­φω­νι­κή ομι­λία του Τσε, 20 Μαρ­τί­ου 1960.

* * *

«Ο Ιμπε­ρια­λι­σμός πρέ­πει να χτυ­πη­θεί στο πρό­σω­πο και μία και δύο φορές και μετά πάλι, σε μια ατέ­λειω­τη σειρά χτυ­πη­μά­των. Αυτός είναι ο μόνος τρό­πος για τους λαούς ώστε να απο­κτή­σουν την πραγ­μα­τι­κή τους ανε­ξαρ­τη­σία» – Ομι­λία στην Σάντα Κλάρα στις 28 Μάρτη 1961, εί­κο­σι μόλις μέρες πριν την ει­σβο­λή του Κόλ­που των Χοί­ρων.

«…η εθνι­κή αστι­κή τάξη είναι ανί­κα­νη να πάτε μια αγω­νι­στι­κή θέση κατά του ιμπε­ρια­λι­σμού. Αυτό απο­δει­κνύ­ει πως φο­βά­ται πε­ρισ­σό­τε­ρο τη λαϊκή επα­νά­στα­ση, πατά τη δε­σπο­τι­κή πίεση των μο­νο­πω­λί­ων που κα­κο­ποιούν τον εθνι­κό χα­ρα­κτή­ρα, προ­σβά­λουν τα πα­τριω­τι­κά αι­σθή­μα­τα και αποι­κιο­ποιούν την οι­κο­νο­μία» – Κούβα: Μο­να­δι­κή πε­ρί­πτω­ση ή πρω­το­πό­ρος στον αγώνα κατά του Ιμπε­ρια­λι­σμού, Πε­ριο­δι­κό “Verde Olivo”, 9 Απρί­λη 1961.

«Ο ιμπε­ρια­λι­σμός υπήρ­ξε ένας πολύ ση­μα­ντι­κός πα­ρά­γο­ντας για την ανά­πτυ­ξη και το βά­θε­μα της ιδε­ο­λο­γί­ας μας. Κάθε χτύ­πη­μα που μας έδινε απαι­τού­σε μια απά­ντη­ση. Κάθε φορά που αντι­δρού­σαν οι βο­ρειο­α­με­ρι­κά­νοι, με τη συ­νη­θι­σμέ­νη τους αλα­ζο­νεία, παίρ­νο­ντας κά­ποια μέτρα ενά­ντια στην Κούβα, εμείς έπρε­πε να πά­ρου­με τα ανα­γκαία αντί­με­τρα και έτσι βά­θαι­νε η επα­νά­στα­ση» – Ει­σα­γω­γή στο βι­βλίο «Το Μαρ­ξι­στι­κό-Λε­νι­νι­στι­κό Κόμμα», 1963.

* * *

«Η κτη­νω­δία του Ιμπε­ρια­λι­σμού, μια κτη­νω­δία που δε γνω­ρί­ζει όρια, και δεν έχει εθνι­κά σύ­νο­ρα […] διότι η φύση του Ιμπε­ρια­λι­σμού είναι να με­τα­τρέ­πει τους αν­θρώ­πους σε άγρια, αι­μο­δι­ψή ζώα,απο­φα­σι­σμέ­να να σφά­ξουν, να σκο­τώ­σουν, να δο­λο­φο­νή­σουν, να κα­τα­στρέ­ψουν…» – Ομι­λία στο Σα­ντιά­γο ντε Κούβα, 1964.

«Ο ιμπε­ρια­λι­σμός θέλει να με­τα­τρέ­ψει αυτήν την συ­νά­ντη­ση σε ένα ανού­σιο δια­γω­νι­σμό ρη­το­ρι­κής, αντί να λύσει να σο­βα­ρά ζη­τή­μα­τα του κό­σμου. Πρέ­πει να το απο­τρέ­ψου­με αυτό».

«Τα μάτια μας, μάτια αν­θρώ­πων ελεύ­θε­ρων ξα­νοί­γουν τώρα και­νούρ­γιους ορί­ζο­ντες και είναι σε θέσει να βλέ­πουν εκεί­νο που μας εμπό­δι­ζε άλ­λο­τε να το δούμε η κα­τά­στα­ση μας σαν υπό­δου­λων της αποι­κιο­κρα­τί­ας: ότι ο “δυ­τι­κός πο­λι­τι­σμός” κρύ­βει πίσω από την επι­βλη­τι­κή πρό­σο­ψη του ένα κο­πά­δι από ύαί­νες και τσα­κά­λια. […] Ένα σαρ­κο­βό­ρο ζώο που τρέ­φε­ται κα­τα­σπα­ρά­ζο­ντας ανυ­πε­ρά­σπι­στους λαούς, ιδού που κα­τα­ντά­ει ο ιμπε­ρια­λι­σμός τον άν­θρω­πο…»

Ομι­λία στη Γεν. Συ­νέ­λευ­ση του ΟΗΕ, 11 Δε­κέμ­βρη 1964.

* * *

«Οι νόμοι του Κα­πι­τα­λι­σμού, που είναι τυ­φλοί και πα­ρα­μέ­νουν αό­ρα­τοι για το μέσο άν­θρω­πο, δρουν στο άτομο χωρίς αυτό να το γνω­ρί­ζει. Κά­ποιος μπο­ρεί να δει μόνο την απε­ρα­ντο­σύ­νη ενός φαι­νο­με­νι­κά άπει­ρου ορί­ζο­ντα. Έτσι έχει σχε­δια­στεί απ’ τους προ­πα­γαν­δι­στές του Κα­πι­τα­λι­σμού που φι­λο­δο­ξούν να βγά­λουν συ­μπε­ρά­σμα­τα απ’ το πα­ρά­δειγ­μα ενός Ροκ­φέλ­λερ – ανα­φο­ρι­κά με τις πι­θα­νό­τη­τες της ατο­μι­κής επι­τυ­χί­ας. Η πο­σό­τη­τα της φτώ­χειας και της δυ­στυ­χί­ας που απαι­τεί­ται για τη δη­μιουρ­γία ενός Ροκ­φέλ­λερ, και η πο­σό­τη­τα της εξα­χρεί­ω­σης που συ­νε­πά­γε­ται η συσ­σώ­ρευ­ση μιας τέ­τοιας πε­ριου­σί­ας, βρί­σκο­νται έξω απ’ την ει­κό­να και δεν είναι πάντα δυ­να­τό για τις λαϊ­κές δυ­νά­μεις να την ανα­δεί­ξουν… Είναι ένας δια­γω­νι­σμός ανά­με­σα σε λύ­κους. Κά­ποιος μπο­ρεί να κερ­δί­σει μόνο πα­τώ­ντας στην απο­τυ­χία των άλλων».

«Ο κα­πι­τα­λι­σμός χρη­σι­μο­ποιεί τη δύ­να­μη, αλλά δι­δά­σκει επί πλέον την ιδε­ο­λο­γία της άρ­χου­σας τάξης. Η άμεση προ­πα­γάν­δα γί­νε­ται από κεί­νους που έχουν ανα­λά­βει να εξη­γή­σουν το ανα­πό­δρα­στο ενός τα­ξι­κού κα­θε­στώ­τος, είτε θεϊ­κής προ­έ­λευ­σης είναι είτε επι­βε­βλη­μέ­νο από τη φύση κατά μη­χα­νι­κό τρόπο. Αυτό αφο­πλί­ζει τις μάζες που νοιώ­θουν κα­τα­πιε­ζό­με­νες από ένα κακό ενα­ντί­ον του οποί­ου είναι αδύ­να­τον να αντι­δρά­σουν».

«Ο νόμος της αξίας δεν είναι πια η απλή αντα­νά­κλα­ση των σχέ­σε­ων πα­ρα­γω­γής. Οι κα­πι­τα­λι­στές μο­νο­πω­λη­τές την πε­ρι­κλεί­ουν σε μια πε­ρί­πλο­κη κε­νο­λο­γία, κα­θι­στώ­ντας την μια υπά­κουη υπη­ρέ­τρια, ακόμα κι όταν οι χρη­σι­μο­ποιού­με­νες μέ­θο­δοι είναι κα­θα­ρά εμπει­ρι­κές».

– Ο Σο­σια­λι­σμός και ο Άν­θρω­πος στην Κούβα, 1965.

* * *

«Ο αγώ­νας ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­σμό- για την απε­λευ­θέ­ρω­ση από τον ζυγό της αποι­κιο­κρα­τί­ας και της νεο-αποι­κιο­κρα­τί­ας-, που πραγ­μα­το­ποιεί­ται είτε μέσω της πο­λι­τι­κής, είτε μέσω των όπλων ή με τον συν­δια­σμό και των δύο είναι στενά συν­δε­δε­μέ­νος με τον αγώνα ενά­ντια στην κα­θυ­στέ­ρη­ση και τη φτώ­χεια. Και τα δύο αυτά μέσα, συ­νι­στούν στά­δια της ίδιας πο­ρεί­ας που οδη­γεί στη δη­μιουρ­γία μιας νέας κοι­νω­νί­ας, με ευ­η­με­ρία και δι­καιο­σύ­νη».

«Οι λαοί μας υπο­φέ­ρουν απ’ την πίεση ξένων βά­σε­ων εδραιω­μέ­νων στη γη τους, ή φέ­ρου­ντο βαρύ φορ­τιό γι­γα­ντιαί­ων χρεών […] Κυ­βερ­νή­σεις-μα­ριο­νέ­τες και οι νόμοι της κα­πι­τα­λι­στι­κής αγο­ράς, έχουν επι­τρέ­ψει συν­θή­κες που απει­λούν την εσω­τε­ρι­κή μας στα­θε­ρό­τη­τα και βά­ζουν σε κίν­δυ­νο το μέλ­λον μας». 

Ομι­λία στο Αλ­γέ­ρι, Φλε­βά­ρης 1965.

«Οι τε­λευ­ταί­ες οι­κο­νο­μι­κές εξε­λί­ξεις στην ΕΣΣΔ μοιά­ζουν με τα μέτρα που εφάρ­μο­σε η Γιου­γκο­σλα­βία όταν πήρε το δρόμο που θα την οδη­γού­σε στην στα­δια­κή επι­στρο­φή στον κα­πι­τα­λι­σμό. Ο χρό­νος θα δεί­ξει εάν αυτό είναι τυ­χαίο ή αν πρό­κει­ται για μια κα­θο­ρι­σμέ­νη στάση οπι­σθο­χώ­ρη­σης. Όλα ξε­κι­νούν από τη λαν­θα­σμέ­νη αντί­λη­ψη να θέλει κα­νείς να οι­κο­δο­μή­σει τον σο­σια­λι­σμό με στοι­χεία κα­πι­τα­λι­στι­κά χωρίς να τα αλ­λά­ξει πραγ­μα­τι­κά στην ουσία τους. Έτσι φτά­νει κα­νείς σε ένα σύ­στη­μα υβρι­δι­κό που οδη­γεί σε αδιέ­ξο­δο, φα­νε­ρά δύ­σκο­λο, που μας υπο­χρε­ώ­νει σε νέες πα­ρα­χω­ρή­σεις στους οι­κο­νο­μι­κούς μο­χλούς και, συ­νε­πώς, σε μια οπι­σθο­χώ­ρη­ση» – Ση­μειώ­σεις στο Εγ­χει­ρί­διο πο­λι­τι­κής οι­κο­νο­μί­ας της Ακα­δη­μί­ας Επι­στη­μών της ΕΣΣΔ (ανέκ­δο­το), πε­ρι­λαμ­βά­νε­ται στο Κ.Τα­μπλά­δα, Τσε Γκε­βά­ρα: Η πο­λι­τι­κή οι­κο­νο­μία της οι­κο­δό­μη­σης του σο­σια­λι­σμού, Διε­θνές Βήμα, 2014. 

«Πόσο πιο κο­ντι­νό και πιο φω­τει­νό θα βλέ­πα­με το μέλ­λον, αν άν­θι­ζαν δυο, τρία, πο­λυά­ριθ­μα Βιετ­νάμ στην επι­φά­νεια της γης, με το με­ρί­διο τους από νε­κρούς και απέ­ρα­ντες τρα­γω­δί­ες, με τον κα­θη­με­ρι­νό ηρω­ι­σμό τους, με τα επα­νει­λημ­μέ­να τους πλήγ­μα­τα ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­σμό, και με την υπο­χρέ­ω­ση γι΄ αυτόν να δια­σκορ­πί­ζει τις δυ­νά­μεις του, κάτω από τις επι­θέ­σεις του μί­σους των λαών του κό­σμου, που με­γα­λώ­νει όλο και πιο πολύ!»- Μή­νυ­μα στην Τρι­η­με­ρή (Τρι­κο­ντι­νε­ντάλ), 1967. 

https://atexnos.gr/%CE%BF-%CE%B5%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%84%CF%83%CE%B5-%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%B2%CE%AC%CF%81%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9/