Ο Αμερικανός επενδυτής Τζορτζ Σόρος μίλησε στο συνέδριο του Ινστιτούτου INET για λανθασμένη αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης. Στο επίκεντρο της κριτικής του βρέθηκε η γερμανική κυβέρνηση.
Δεδηλωμένος στόχος του συνεδρίου, που οργάνωσε στη γερμανική πρωτεύουσα το χρηματοδοτούμενο από τον Τζορτζ Σόρος και άλλους Αμερικανούς πολυεκατομμυριούχους Institut for New Economic Thinking (ΙΝΕΤ), ήταν η παρουσίαση μίας νέας οικονομικής σκέψης γύρω από τις εθνικές οικονομίες, η οποία είναι σε θέση να σκιαγραφήσει καλύτερα την περίπλοκη πραγματικότητα της οικονομικής συγκυρίας.Οι οικονομικοί επιστήμονες που έδωσαν το «παρών» συνέκλιναν στις θέσεις του Τζον Μέιναρντ Κέινς, που συνοψίζονται στον αυξημένο κρατικό παρεμβατισμό, ως εργαλείο αντιμετώπισης κρίσεων. Από ελληνικής πλευράς, συμμετείχε στο συνέδριο ο οικονομολόγος Γιάννης Βαρουφάκης. Οι μετέχοντες δεν παρουσίασαν νέα μοντέλα, αλλά κυρίως περισσότερες μεθόδους διαχείρισης για τους εκπροσώπους της πολιτικής τάξης.
Ο Αμερικανός μεγαλοεπενδυτής Τζόρτζ Σόρος
Ο γνωστός για τα στοιχήματά του σε βάρος εθνικών νομισμάτων Τζορτζ Σόρος, διαφήμισε στο άνοιγμα της εκδήλωσης ένα βιβλίο του, το οποίο μεταφράστηκε πρόσφατα στα γερμανικά. Ως πρώτος ομιλητής, επέκρινε την Bubdesbank ως δολοφόνο του κοινού νομίσματος, επιρρίπτοντας στην καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ ότι με την πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει θα οδηγήσει την Ευρώπη σε μία ύφεση ανάλογη με εκείνην της δεκαετίας του ’30. Θα έπρεπε, σύμφωνα με τον Αμερικανό επενδυτή, να τροποποιηθεί το δημοσιονομικό σύμφωνο και η Γερμανία να ακολουθήσει την τακτική της μεταφοράς κεφαλαίων προς τις ευρωπαϊκές χώρες που πλήττονται από την κρίση.Υπό αυτές τις συνθήκες δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι η γερμανίδα Καγκελάριος, αλλά και ο Γερμανός υπ. Οικονομικών Β. Σόιμπλε, αν και προσκλήθηκαν, δεν παρέστησαν στο συνέδριο.
«Νέο-μερκαντιλισμός»
Ο Νόρμπερτ κάνει λόγο για "νεο-μερκαντιλισμό" από πλευράς Γερμανίας
Σε αυτό επικράτησαν απόψεις από αγγλοσαξωνική σκοπιά, ενώ οι ειδικοί από την ηπειρωτική Ευρώπη αποτέλεσαν μειοψηφία. Ένας από αυτούς, ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank, Νόρμπερτ Βάλτερ, έκανε λόγο για «νέο-μερκαντιλισμό» αναφερόμενος στην πολιτική εμπορικών πλεονασμάτων της Γερμανίας. Ο κ. Βάλτερ θεωρεί ότι αυτά τα πλεονάσματα θα πρέπει να επενδύονται σε χρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα κι αυτές με τη σειρά τους να δεσμεύονται στην αποδοχή βοήθειας από ειδικούς του εξωτερικού, ώστε να εκσυγχρονίσουν τις οικονομικές και διοικητικές τους δομές.Από ελληνικής πλευράς, ο Γιάννης Βαρουφάκης πρότεινε ένα μοντέλο «παραγωγικών επενδύσεων» των χωρών με εμπορικά πλεονάσματα στις χώρες της ΕΕ που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Σύμφωνα με τον Έλληνα επιστήμονα, αυτό θα έδινε ώθηση στις επενδύσεις στην πραγματική οικονομία, θα δημιουργούσε νέες θέσεις εργασίας και θα αύξανε τα φορολογικά έσοδα. Ο κ Βαρουφάκης εξέφρασε την πεποίθηση ότι, από τις υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης, τουλάχιστον η Ελλάδα δεν θα είναι ποτέ σε θέση να αποπληρώσει τα χρέη της.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, Μάικλ Χάντσον, ο οποίος κρίνει ότι η συνέχιση μίας αφόρητης πολιτικής λιτότητας δεν θα προκαλούσε μόνο ύφεση, αλλά και πόλωση ανάμεσα στους πολίτες των χωρών της κρίσης και σε εκείνους των χωρών - δανειστών. Λόγος έγινε μάλιστα και για φαινόμενα αποσύνθεσης εντός της ΕΕ.
Δημοκρατικό έλλειμμα
Ο Γιάννης Βαρουφάκης μίλησε για την αναγκαιότητα "παραγωγικών επενδύσεων"
Στo συνέδριο διατυπώθηκε πολλές φορές η άποψη ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί αποφεύγουν να πουν τη αλήθεια στους πολίτες τους και προτιμούν να αγοράζουν χρόνο αποδεχόμενοι νέα δανειακά πακέτα. Ωστόσο αυτή η τακτική οδηγεί εμφανώς σε αδιέξοδο. Όπως τονίστηκε από τους ομιλητές του συνεδρίου, μία λύση θα ήταν η οδός προς μία ευρωπαϊκή ομοσπονδία, με ευρεία παραχώρηση δικαιωμάτων εθνικής κυριαρχίας στα κεντρικά ευρωπαϊκά όργανα και η δημιουργία ενός χώρου μεταφοράς κεφαλαίων. Ειδάλλως θα πρέπει να αποδεχθεί κανείς την αποτυχία της ευρωζώνης.
Άποψη που βρήκε σύμφωνο τον Τζόρτζ Σόρος, ο οποίος, παρά το εμφανές δημοκρατικό έλλειμμα που παρατηρεί, κάλεσε τους πολιτικούς να επικεντρωθούν τώρα στην επίλυση της κρίσης, ώστε να μπορούν να εμφανιστούν ξανά με καθαρό πρόσωπο ενώπιον των πολιτών.
Παναγιώτης Κουπαράνης / Άρης Καλτιριμτζής