Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2025

Η ακύρωση της δημοκρατίας στη Ρουμανία θα είναι μοντέλο και για άλλες χώρες;



Η ακύρωση των προεδρικών εκλογών στη Ρουμανία σηματοδοτεί μία σαφή κλιμάκωση στην υποβάθμιση της δημοκρατίας και μία προειδοποίηση για το τι έρχεται.
Εικονογράφηση: James Ferguson

Ηακύρωση των προεδρικών εκλογών στη Ρουμανία σηματοδοτεί μία σαφή κλιμάκωση στην υποβάθμιση της δημοκρατίας και μία προειδοποίηση για το τι έρχεται. Ο υποψήφιος που είχε πρωτεύσει στις εκλογές, ο Καλίν Γκεοργκέσκου, είχε συμμετάσχει στο TikTok σε μία προεκλογική καμπάνια με σύνθημα #BalanceAndIntegrity, ενώ ακολούθησε μία πολιτική η οποία γενικά χαρακτηρίζεται από έμφαση στην εθνική ανεξαρτησία και στην ανάγκη ειρήνευσης στην Ουκρανία, καθώς και από χριστιανικό συντηρητισμό. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο Καλίν Γκεοργκέσκου είχε κερδίσει το 23% των ψήφων που αναλογεί σε περίπου 2 εκατομμύρια ψήφους, προερχόμενες κυρίως από τα εργατικά στρώματα. Ωστόσο, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας ακύρωσε τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών με το πρόσχημα ότι είχαν υπάρξει κυβερνοεπιθέσεις, παρόλο που η Ειδική Υπηρεσία της Ρουμανίας για τις Τηλεπικοινωνίες (STS), η οποία είναι επιφορτισμένη με την ασφάλεια της εκλογικής διαδικασίας, διέψευσε ότι είχε υπάρξει οποιαδήποτε κυβερνοεπίθεση. Υποτίθεται ότι οι εκλογές θα επαναληφθούν την άνοιξη, αλλά αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχει πρόεδρος χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση για ορισμένους κρίσιμους γεωπολιτικώς μήνες.

Στις 16 Δεκεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άνοιξε μία έρευνα ενάντια στην πλατφόρμα TikTok για τον ρόλο της στις ρουμανικές προεδρικές εκλογές. Στις 19 Δεκεμβρίου σε μία συνάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ουκρανία, ο Πρόεδρος της Ρουμανίας Κλάους Γιοχάνις ανακοίνωσε ότι θα παραμείνει στη θέση του λόγω της ακύρωσης των εκλογών και πρόσφερε τη δικαιολόγηση της επιρροής του TikTok στις εκλογές, ενώ οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η ρωσική επιρροή μέσω της συγκεκριμένης πλατφόρμας. Ωστόσο, δεν έχει υπάρξει η παραμικρή απόδειξη ότι βρίσκεται η Ρωσία πίσω από την καμπάνια στο TikTok. Όλως αντιθέτως, το ερευνητικό μέσο Snoop.ro αποκάλυψε ότι η συγκεκριμένη καμπάνια για Ισορροπία και Ακεραιότητα είχε χρηματοδοτηθεί από το κεντρώο Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα μέσω της εταιρίας Kensington Communication (ιδιοκτησίας των Răzvan Săndulescu και Cătălin Dumitru), με την έρευνα πλέον να επικεντρώνεται στο αν υπήρξε εκτροπή της καμπάνιας προς όφελος του Γκεοργκέσκου. Σε κάθε περίπτωση, ενώ αναμένεται η διευκρίνιση των λεπτομερειών της υπόθεσης, το σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη για εξωτερική επέμβαση, όπως δεν υπάρχουν αποχρώσες αποδείξεις ότι όντως η συγκεκριμένη καμπάνια ήταν καθοριστική για το αποτέλεσμα των εκλογών. Αντιθέτως, υπάρχουν πολλοί λόγοι δυσαρέσκειας των εργατικών και λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων, όπως ο πληθωρισμός, αλλά και οι δυσκολίες που προκαλεί η Ουκρανική κρίση στη ρουμανική οικονομία, λόγω, μεταξύ άλλων, των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία με αποτέλεσμα η Ρουμανία να μην εισάγει ρωσικές πρώτες ύλες σε χαμηλές τιμές. Η ρουμανική κυβέρνηση είχε μάλιστα επιδεινώσει την κατάσταση με το να αναγγείλει αύξηση των στρατιωτικών δαπανών. Το γεγονός, εξάλλου, ότι τα πολιτικά κόμματα χρηματοδοτούν ακόμη και μέσω του κρατικού προϋπολογισμού την προώθησή τους στα τηλεοπτικά κανάλια ωθεί όλο και περισσότερους πολίτες στο να μην τα εμπιστεύονται και στο να αναζητούν την ενημέρωσή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η γεωπολιτική και στρατιωτική σημασία της Ρουμανίας

Σημειωτέον ότι η Ρουμανία είναι το δεύτερο μεγαλύτερο διαμετακομιστικό κέντρο για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας μετά την Πολωνία και βρίσκονται στο έδαφός της εγκαταστάσεις επισκευής δυτικών εξοπλισμών που στέλνονται στη συνέχεια στην Ουκρανία. Πρόκειται επίσης για μια κομβική χώρα λόγω της ακτογραμμής της στον Εύξεινο Πόντο σε μία περίοδο που είναι κρίσιμο το αν θα μπορούν να πλέουν νατοϊκά πολεμικά πλοία στην περιοχή. Η ρουμανική κυβέρνηση προσπαθεί, εξάλλου, να ανανεώσει τις προσπάθειές της να έχει μία αξιόμαχη μονάδα με υποβρύχια, ενώ έχει γίνει και μια επέκταση αξίας 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ στην αεροπορική βάση Mihail Kogălniceanu, η οποία είναι πλέον μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη. Επίσης, οι ΗΠΑ διευρύνουν τη στρατιωτική τους παρουσία στη Ρουμανία με πρόβλεψη για διεθνή δύναμη στο Δέλτα του Δούναβη.
Προς μια μετα-δημοκρατία των δικαστηρίων;

Σε κάθε περίπτωση, αν και είναι γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει εργαλεία, για να πείθει τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών να είναι πειθήνιες, μια ακύρωση εκλογών με πρόφαση μια καμπάνια στην πλατφόρμα TikTok είναι απολύτως πρωτοφανής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εργαλειοποιεί δικαστικές αποφάσεις σχετικές με το αν μία χώρα-μέλος προσαρμόζεται στην «κυριαρχία του δικαίου», προκειμένου να κατευθύνει ή όχι κονδύλια. Ενώ η αναφορά είναι στην ύπαρξη ή όχι διαφθοράς και ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος, στην πράξη αυτό λειτουργεί συχνά ως πολιτικός εκβιασμός, προκειμένου οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών να ακολουθούν ενιαία πολιτική με έμφαση στον οικονομικό νεοφιλελευθερισμό και την ευθυγράμμιση στο ΝΑΤΟ. Τα εργαλεία αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί εκτενώς στην Ουγγαρία, προκειμένου να επηρεάσουν την ευρωσκεπτικιστική κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν, αλλά και στην Πολωνία, για να ευνοήσουν την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ. Με τον τρόπο αυτό καταλήγουμε σε μία μεταδημοκρατία των δικαστηρίων, που καταργεί τη δημοκρατία της λαϊκής κυριαρχίας. Το ειρωνικό βεβαίως είναι ότι η «μάχη υπέρ της δημοκρατίας» εργαλειοποιείται ακριβώς για να καταργηθεί η δημοκρατία με την έννοια της λαϊκής κυριαρχίας. Η παρέμβαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου στη Ρουμανία, προκειμένου να αγνοηθεί η λαϊκή βούληση αποτελεί μία κομβική στιγμή. Υπάρχει βεβαίως και μία ολόκληρη φαρέτρα από άλλα εργαλεία, όπως οι έγχρωμες επαναστάσεις και οι οικονομικές κυρώσεις. Τα γεγονότα στη Ρουμανία μπορεί να είναι προπομπός ανάλογων εξελίξεων ακόμη και στη Γερμανία, όπου αυξάνεται δραματικά η λαϊκή δυσαρέσκεια, αλλά και ως ένα επιθυμητό μοντέλο για τη Γεωργία, όπου προς το παρόν δεν έχει υπάρξει ανατροπή του εκλογικού αποτελέσματος.
Η σύληση του πολιτικού προγράμματος του Γκεοργκέσκου

Το ενδιαφέρον πάντως είναι ότι το παλαιό πολιτικό κατεστημένο, παρά την ακύρωση των προεδρικών εκλογών και τον αποκλεισμό του Γκεοργκέσκου, έχει εν μέρει λάβει το μήνυμα από τον ρουμανικό λαό ότι επιθυμεί ειρήνη, οπωσδήποτε σε συνδυασμό με την επικείμενη ανάληψη της εξουσίας στις ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο πρωθυπουργός Μαρσέλ Τσολάκου, από το σοσιαλιστικό κόμμα, δήλωσε χαρακτηριστικά στο κοινοβούλιο ότι η Ρουμανία θα υποστηρίξει ολόθυμα τις προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να διαπραγματευθεί ειρήνη στην Ουκρανία. Τόνισε παράλληλα την ανάγκη να παραμείνει εδραιά η αγοραστική δύναμη των Ρουμάνων εν μέσω πληθωρισμού και να στηριχθεί η ρουμανική οικογένεια με τη δυνατότητα μείωσης του εργασιακού φόρτου για τους γονείς που κάνουν παιδιά, προτεραιότητες που συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή της χώρας. Κυρίως, όμως, εγγυήθηκε ότι έχει λάβει το πρόσταγμα του ρουμανικού λαού ότι θέλει να ζήσει με ειρήνη και ότι η προτεραιότητα της κυβέρνησης θα είναι η συμβολή στην ειρήνευση στην Ουκρανία. Ο Τσολάκου, παρόλο που προέρχεται από κεντρώο κόμμα, παραδέχθηκε στην ομιλία του ότι ο ρουμανικός λαός έχει δώσει ένα μήνυμα για την υπεράσπιση της ρουμανικής εθνικής ταυτότητας, των αξιών και των συμφερόντων και ότι αυτό οφείλει να καταστεί προτεραιότητα. Μεταξύ άλλων, υποσχέθηκε νόμο που θα απαγορεύει την εχθρική κατάληψη (hostile take-over) ρουμανικής εταιρίας από ξένη. Ο Τσολάκου κατ’ αυτόν τον τρόπο προσέλαβε στοιχεία από την προεκλογική καμπάνια του Γκεοργκέσκου, σε μια προσπάθεια να στρέψει υπέρ του τη νέα πολιτική δυναμική, ακόμη και εναντιούμενος στον γερμανικής καταγωγής (Σάξονα της Τρανσυλβανίας) Πρόεδρο Κλάους Γιοχάνις, ο οποίος έχει παραμείνει στη θέση του χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση, υποστηρίζοντας μία πολιτική πλήρους ευθυγράμμισης με τις Βρυξέλλες. Έχει ταυτοχρόνως ξεκινήσει ένα αίτημα δίκης του Γιοχάνις για το ότι έχει μείνει στην εξουσία μετά τη 21η Δεκεμβρίου, οπότε έληγε η θητεία του.

Παραμένει το γεγονός ότι οι προεδρικές εκλογές έχουν ακυρωθεί και ότι αυτό συνιστά ένα πολύ επικίνδυνο προηγούμενο για την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον δρόμο δικαστικών μετα-δημοκρατιών, αναιρώντας την αξία της δημοκρατίας ως λαϊκής κυριαρχίας, η οποία, αν και ακρωτηριασμένη μέσω οικονομικών εκβιασμών και πραξικοπημάτων, ισχύει ακόμη. Εξάλλου, η στροφή του λαού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για άντληση της πληροφόρησής του είναι ένα ζήτημα υπαρκτό σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και ειδικά η επίδραση της πλατφόρμας TikTok χρησιμοποιείται συχνά ως αποδιοπομπαίος τράγος, προκειμένου να συγκαλυφθούν διαφορετικές παθολογίες.

https://kosmodromio.gr/2025/01/02/%CE%B7-%CE%B1%CE%BA%CF%8D%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%81%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF/


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου