Πολύς κόσμος κατατάσσει μεταξύ των αρωματικών και φυτά τα οποία απλά τυχαίνει να μυρίζουν πάρα πολύ όμορφα τα άνθη τους, όπως για παράδειγμα η τριανταφυλλιά, το γαρύφαλλο, η γαρδένια κ.α.
Αυτό φυσικά είναι λανθασμένο γιατί με τον όρο αυτό εννοούμε φυτά των οποίων όλα τα στελέχη (φύλλα, βλαστοί, άνθη), εκλύουν κάποιο χαρακτηριστικό άρωμα.
Μερικά από τα πιο συνηθισμένα, που συνίστανται για ελληνικούς κήπους και μπαλκόνια είναι:
Η λεβάντα, το δεντρολίβανο, το φασκόμηλο, η ρίγανη, το θυμάρι, η λουΐζα, η μαντζουράνα, ο μαϊντανός, ο άνηθος, η δάφνη Απόλλωνος, η μέντα, ο δυόσμος και, φυσικά, ο βασιλικός.
Από αρχαιοτάτων χρόνων τα αρωματικά φυτά χρησίμευαν σε πολλούς τομείς της καθημερινότητάς μας. Πολλά από αυτά χρησιμοποιούνται ως βασικά συστατικά σε φάρμακα και καλλυντικά, χαρίζοντας τα πλούσια αρώματά τους, μα πιο πολύ τις ευεργετικές τους ιδιότητες.
Βοτανολόγοι και διάφοροι ερευνητές επιστήμονες παγκοσμίως έχουν ασχοληθεί κατά καιρούς με κάθε είδους χρήσεις και εφαρμογές τους.
Πώς τα φυτεύουμε
Τα αρωματικά φυτά μπορούμε να τα φυτέψουμε απευθείας σε μικρές ή μεγαλύτερες γλάστρες και να τα έχουμε κατά προτίμηση κοντά στη κουζίνα μας, για να τα χρησιμοποιούμε ολόφρεσκα, όταν αυτά απαιτούνται στις μαγειρικές συνταγές και όχι μόνο.
Ένας άλλος τρόπος που μπορούμε να τα έχουμε στον κήπο και στα μπαλκόνια μας είναι να τα φυτέψουμε ως συνθέσεις σε μεγάλες ζαρντινιέρες ή απευθείας στο χώμα. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε όμορφες γωνιές που χαρίζουν σπάνιες ευωδιές και ξεχωριστά χρώματα.
Θα πρέπει βέβαια στην περίπτωση αυτή να προσέξουμε να μη γειτνιάζουν φυτά με διαφορετικές απαιτήσεις, για να μην παρουσιάσουν προβλήματα κατά την ανάπτυξή τους.
Για παράδειγμα το θυμάρι, η ρίγανη και το φασκόμηλο θα πρέπει να βρίσκονται σε διαφορετικούς χώρους από τη μέντα και το βασιλικό, των οποίων οι απαιτήσεις σε νερό είναι σημαντικά πιο αυξημένες.
Ένας άλλος τρόπος χρήσης των αρωματικών φυτών στην κηποτεχνία, είναι η δημιουργία βραχόκηπων με αυτά. Επειδή στο περιβάλλον που αυτοφύονται συνυπάρχουν με βράχους και πετρώματα, είναι πολύ αρμονικό αρχιτεκτονικά να μεταφέρουμε αποσπασματικά το κομμάτι αυτό της φύσης στο κήπο μας.
Τα αρωματικά είναι κατεξοχήν φυτά που αγαπούν τον άφθονο ήλιο και τη μειωμένη εδαφική υγρασία.
Παρόλα αυτά υπάρχουν και κάποια, όπως η μέντα και η δάφνη Απόλλωνος, που μπορούμε να πούμε πως ευδοκιμούν καλύτερα, όταν βρίσκονται σε θέσεις σχετικά προστατευμένες από τον πολύ ήλιο.
Σε ό, τι αφορά το χώμα τους, θέλουν εδάφη που να αποστραγγίζουν καλά το νερό, να είναι σχετικά ελαφριά και όχι απαραίτητα πλούσια σε οργανική ύλη.
Δηλαδή, εν ολίγοις, αρκούνται και σε φτωχά εδάφη, αρκεί να μην κρατάνε το νερό στις ρίζες τους.
Λίπανση
Τις περισσότερες φορές τα αρωματικά φυτά δε χρειάζονται και όταν αυτό παραστεί αναγκαίο, φροντίζουμε να προσθέτουμε μικρές ποσότητες από βιολογικά σκευάσματα ή κομπόστ, για να είμαστε σίγουροι πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε με απόλυτη ασφάλεια τα φύλλα τους στο φαγητό μας.
Ευτυχώς, λόγω της φυσιολογίας τους ( περιέχουν αιθέρια έλαια) τα περισσότερα αρωματικά φυτά έχουν ελάχιστους εχθρούς, οπότε σπανίως τα ψεκάζουμε με φυτοφάρμακα.
Τελειώνοντας, θα αναφέρω ένα μικρό μυστικό για όσους από εσάς θέλετε να συλλέξετε και να αποξεράνετε αρωματικά φυτά, όπως για παράδειγμα η λεβάντα, το δεντρολίβανο, το θυμάρι, η ρίγανη, ο βασιλικός και κάποια άλλα: η καλύτερη περίοδος συγκομιδής για να δώσουν τα φυτά σας το μέγιστο των αρωμάτων και της γεύσης τους, είναι λίγο πριν την πλήρη ανθοφορία τους.
Πρακτικά, αυτό συμβαίνει όταν ξεκινούν προς τα τέλη της άνοιξης να ανθοφορούν, αλλά και για ένα μικρό διάστημα αμέσως μετά την έναρξη της ανθοφορίας.
Ευεργετικές ιδιότητες
Λεβάντα
Εχει ισχυρές αντισηπτικές ιδιότητες και καταστρέφει τα μικρόβια που μπορούν να προκαλέσουν μολύνσεις. Χρησιμοποιείται για για την αντιμετώπιση αναπνευστικών νοσημάτων, πονοκεφάλων και δερματικών παθήσεων. Τα άνθη της θεωρούνται ότι ενεργούν κατά του βήχα, του άσθματος, του κοκίτη, της γρίπης και της λαρυγγίτιδας.
Δενδρολίβανο
Περιέχει το συστατικό carnosic acid (CA), που καταπολεμά εγκεφαλικά επεισόδια, το Αλτσχάιμερ και την άνοια.
Φασκόμηλο
Το θεραπευτικό βότανο Φασκόμηλο είναι για το ζάχαρο, τη φαρυγγίτιδα, το βήχα και είναι τονωτικό.
Ρίγανη και Ματζουράνα
Η ρίγανη και η ματζουράνα είναι βότανα θερμαντικά, τονωτικά του πετικού και του αναπνευστικού. Μεταβολίζουν το λίπος και την χοληστερόλη. Η ρίγανη σαν αφέψημα είναι αντισπασμωδικός και τονωτικός της μήτρας. Είναι βότανο εμμηναγωγό, βοηθά τη γέννα. Η ματζουράνα βοηθάει στις κράμπες, ημικρανίες, πονοκέφαλοι νευροφυτικής προέλευσης, κολικοί του εντέρου, νευρικοί πόνοι στομαχιού.
Θυμάρι
Το θυμάρι ενδείκνυται για τον πονόλαιμο για το κρυολόγημα,για την βρογχίτιδα,για τον βήχα,για την γρίπη, μιας και είναι το πιο ισχυρό αντιβακτηριακό και αντιικό βότανο.
Μαϊδανός
Είναι προτιμότερο να καταναλώνεται ωμός. Περιέχει σημαντική ποσότητα βιταμίνης C, προστατεύει τα κύτταρα από τη γήρανση, εξουδετερώνει καρκινογόνες ουσίες και θωρακίζει τον οργανισμό μας από τις ιώσεις.
Άνηθος
Το θεραπευτικό βότανο Άνηθο είναι καλό για την κακοσμία του στόματος και βοηθάει στη δυσπεψία.
Μέντα
Το θεραπευτικό βότανο Μέντα βοηθάει κατά των ρευματισμών και είναι διουρητική και τονωτική.
Βασιλικός
Μειώνει τα προβλήματα στη διάρκεια της εμμηνόρρυσης, βοηθάει στην πέψη και καταπραΰνει τα έντερα, στις ημικρανίες, τους πονοκεφάλους, την απλή ναυτία, καθώς είναι γνωστό για τις αποσυμφορητικές του ιδιότητες στα αγγεία.
Δυόσμος
Είναι αποτελεσματικός για τους:κολικοὐς των εντέρων ή του σύνδρομου του ευερέθιστου εντέρου, καταπραΰνει τους νευρικούς σπασμούς, την κόπωση και την εξάντληση.
Δημήτρης Κωνσταντάκος, Γεωπόνος Γ.Π.Α
Επιμέλεια: Εύα Χατζηαργυροπούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου