Του Δημήτρη Μάρδα
Φωτογραφία: SERGEI KARPUKHIN/POOL/EPA
H Ουκρανία φαίνεται ότι μπορεί να παίξει ρόλο όμοιο με εκείνον της Κορέας και της κρίσης που προκλήθηκε κατά το 1950-53. Η ένταση που έχει ήδη προκληθεί ενδυναμώνει την αντιπαλότητα μεταξύ Δύσης και Ρωσίας και ως εκ τούτου, οδηγεί τον πλανήτη σε νέες ψυχροπολεμικές εξελίξεις με "θετικό" απόηχο τους εξοπλισμούς και την ανάκαμψη στις ΗΠΑ κυρίως.
Όταν ξεκαθαρίσει η θολή εικόνα των εντυπώσεων στο πολιτικό αυτό παζλ, ίσως τότε δούμε τις πραγματικές αιτίες του προβλήματος, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο γεωστρατηγικός ρόλος των πηγών και των αγωγών ενέργειας. Κερδισμένη θα είναι η Ρωσία κάτω από οποιαδήποτε σενάριο.
Δε θα απορήσουμε, αν η όποια κυβέρνηση της Ουκρανίας συμφωνήσει τελικά την ελεύθερη διέλευση του αγωγού South Stream από το έδαφος ή τα χωρικά της ύδατα, κάτι που το αρνήθηκε παλαιότερα, με συνέπεια να εξαρτάται πλέον η Ρωσία από την Τουρκία.
Να υπενθυμίσουμε ότι από τα χωρικά ύδατα της τελευταίας στη Μαύρη θάλασσα συμφωνήθηκε το πέρασμα του αγωγού αυτού. Μην ξεχνάμε λοιπόν, ότι ο Ερτογάν διευκόλυνε τους Ρώσους από το 2007, έτσι ώστε να περάσει ο εν λόγω αγωγός από τη Μαύρη θάλασσα, ενώ λίγο μετά, τον Ιούνιο του 2009, ανακοίνωσε τη δημιουργία αγωγού 700 χιλιομέτρων Σαμψούντας-Τσεϊχάν, μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου που θα κατέληγε στη Μεσόγειο! Αυτά τα δυο στοιχεία σκιαγραφούν την πλήρη εξάρτηση της Ρωσίας από την Τουρκία.
Ό,τι και αν γίνει λοιπόν με την Τουρκία στο υπό εξέταση θέμα, μια τέτοια ρύθμιση (δηλ. διέλευση άνευ όρων των ρωσικών αγωγών από την Ουκρανία), χαλαρώνει τις όποιες πιέσεις της Τουρκίας σε βάρος της Ρωσίας, η οποία θα έχει πλέον εναλλακτικές λύσεις στο εξεταζόμενο θέμα. Δε θα απορήσουμε πάλι αν κάποτε διαπιστωθεί ότι όλη αυτή η φασαρία είχε κεντρικό σημείο αιχμής το προαναφερθέν και μόνο, παρά την πολυπλοκότητα που παρουσιάζει το ντοσιέ ενέργεια (σχιστολιθικά ενεργειακά αποθέματα κ.ά) στη συγκεκριμένη χώρα!
Να σημειωθεί ότι μετά από επτά χρόνια διαπραγματεύσεων, ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε την κατασκευή του υποθαλάσσιου τμήματος του αεριαγωγού «South Stream» στην ΑΟΖ της Τουρκίας στις 22/11/2013. Το έργο θα αρχίσει το 2014. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία και τα όσα επισημάνθηκαν ανωτέρω, μπορούν να οδηγήσουν είτε στη ματαίωση του έργου είτε στη χαλάρωση κάποιων όρων της συμφωνίας εκ μέρους της Τουρκίας, προκειμένου να δελεασθούν οι Ρώσοι περισσότερο, από μια βελτιωμένη προσφορά της κυβέρνησης Ερτογάν.
* O Δημήτρης Μάρδας είναι καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
H Ουκρανία φαίνεται ότι μπορεί να παίξει ρόλο όμοιο με εκείνον της Κορέας και της κρίσης που προκλήθηκε κατά το 1950-53. Η ένταση που έχει ήδη προκληθεί ενδυναμώνει την αντιπαλότητα μεταξύ Δύσης και Ρωσίας και ως εκ τούτου, οδηγεί τον πλανήτη σε νέες ψυχροπολεμικές εξελίξεις με "θετικό" απόηχο τους εξοπλισμούς και την ανάκαμψη στις ΗΠΑ κυρίως.
Όταν ξεκαθαρίσει η θολή εικόνα των εντυπώσεων στο πολιτικό αυτό παζλ, ίσως τότε δούμε τις πραγματικές αιτίες του προβλήματος, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο γεωστρατηγικός ρόλος των πηγών και των αγωγών ενέργειας. Κερδισμένη θα είναι η Ρωσία κάτω από οποιαδήποτε σενάριο.
Δε θα απορήσουμε, αν η όποια κυβέρνηση της Ουκρανίας συμφωνήσει τελικά την ελεύθερη διέλευση του αγωγού South Stream από το έδαφος ή τα χωρικά της ύδατα, κάτι που το αρνήθηκε παλαιότερα, με συνέπεια να εξαρτάται πλέον η Ρωσία από την Τουρκία.
Να υπενθυμίσουμε ότι από τα χωρικά ύδατα της τελευταίας στη Μαύρη θάλασσα συμφωνήθηκε το πέρασμα του αγωγού αυτού. Μην ξεχνάμε λοιπόν, ότι ο Ερτογάν διευκόλυνε τους Ρώσους από το 2007, έτσι ώστε να περάσει ο εν λόγω αγωγός από τη Μαύρη θάλασσα, ενώ λίγο μετά, τον Ιούνιο του 2009, ανακοίνωσε τη δημιουργία αγωγού 700 χιλιομέτρων Σαμψούντας-Τσεϊχάν, μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου που θα κατέληγε στη Μεσόγειο! Αυτά τα δυο στοιχεία σκιαγραφούν την πλήρη εξάρτηση της Ρωσίας από την Τουρκία.
Ό,τι και αν γίνει λοιπόν με την Τουρκία στο υπό εξέταση θέμα, μια τέτοια ρύθμιση (δηλ. διέλευση άνευ όρων των ρωσικών αγωγών από την Ουκρανία), χαλαρώνει τις όποιες πιέσεις της Τουρκίας σε βάρος της Ρωσίας, η οποία θα έχει πλέον εναλλακτικές λύσεις στο εξεταζόμενο θέμα. Δε θα απορήσουμε πάλι αν κάποτε διαπιστωθεί ότι όλη αυτή η φασαρία είχε κεντρικό σημείο αιχμής το προαναφερθέν και μόνο, παρά την πολυπλοκότητα που παρουσιάζει το ντοσιέ ενέργεια (σχιστολιθικά ενεργειακά αποθέματα κ.ά) στη συγκεκριμένη χώρα!
Να σημειωθεί ότι μετά από επτά χρόνια διαπραγματεύσεων, ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε την κατασκευή του υποθαλάσσιου τμήματος του αεριαγωγού «South Stream» στην ΑΟΖ της Τουρκίας στις 22/11/2013. Το έργο θα αρχίσει το 2014. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία και τα όσα επισημάνθηκαν ανωτέρω, μπορούν να οδηγήσουν είτε στη ματαίωση του έργου είτε στη χαλάρωση κάποιων όρων της συμφωνίας εκ μέρους της Τουρκίας, προκειμένου να δελεασθούν οι Ρώσοι περισσότερο, από μια βελτιωμένη προσφορά της κυβέρνησης Ερτογάν.
* O Δημήτρης Μάρδας είναι καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου