Πέθανε η Μάρτα Χάρνεκερ, ηγετική μορφή της λατινοαμερικάνικης αριστεράς

Marta Harnecker

Πηγή: Resumen Latinoamericano

Αυτό το Σάββατο, πέθανε η ακτιβίστρια, συγγραφέας, ψυχολόγος, δημοσιογράφος και μια από τις ηγετικές μορφές της λατινοαμερικανικής αριστεράς, Μάρτα Χάρνεκερ, πρώην σύμβουλος του κομαντάντε Ούγκο Τσάβες. 

Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στη Βενεζουέλα είχε τη δυνατότητα να αναλύσει την άνθηση των λαϊκών αγώνων στη Λατινική Αμερική. Επιπλέον ο πρόεδρος της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας, Νικολάς Μαδούρο, της απένειμε το Βραβείο Libertador για την Κρίσιμη Σκέψη το 2014. 

Η Χάρνεκερ δημοσίευσε περισσότερα από 80 βιβλία, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τα «Βασικές Έννοιες Ιστορικού Υλισμού», γραμμένο το 1969, ένα βιβλίο που έχει ήδη ξεπεράσει τις 70 εκδόσεις. (*) 

Η επαναστάτρια ακτιβίστρια η οποία έπασχε από καρκίνο, πέρασε τα τελευταία της χρόνια μεταξύ της Κούβας όπου κατοικεί η κόρη της και τον Καναδά, μαζί με τον σύζυγό της, τον εξέχοντα διανοούμενο, Μάικλ Λέμποβιτς. 

Κοινωνιολόγος, πολιτική επιστήμονας, δημοσιογράφος και ακτιβίστρια, η Μάρτα Χάρνεκερ έγινε μια θεμελιώδης αναφορά για την μαρξιστική αριστερά με τη δημοσίευση, στα τέλη της δεκαετίας του '60, του βιβλίου της «Βασικές Έννοιες Ιστορικού Υλισμού». Με πολυάριθμες επανεκδόσεις, το βιβλίο έχει φτάσει μια απήχηση που είναι δύσκολο να επαναληφθεί στον τομέα της μαρξιστικής θεωρίας. Αφού παρακολούθησε μαθήματα του Λουίς Αλτουσέρ, η Χάρνεκερ επέστρεψε στην πατρίδα της τη Χιλή, από την οποία έπρεπε να φύγει στην εξορία κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού πραξικοπήματος εναντίον της κυβέρνησης του Σαλβαδόρ Αλιέντε. 

Στην Κούβα, η Μάρτα Χάρνεκερ διήυθυνε το ερευνητικό κέντρο Λατινοαμερικάνικης Λαϊκής Μνήμης (MEPLA) και συνέχισε το εκτεταμένο έργο της. Το ενδιαφέρον της για τα νέα κοινωνικά κινήματα και τη σχέση τους με την οργανική πολιτική αντικατοπτρίζεται σε βιβλία όπως «Η Αριστερά στο Κατώφλι του 21ου αιώνα» (1999) ή «Η Αριστερά μετά το Σιάτλ» (2001). 

Ένθερμη υπερασπίστρια της Μπολιβαριανής Επανάστασης, έχει επίσης δημοσιεύσει τα βιβλία «Ούγκο Τσάβες Φρίας: ένας άνθρωπος, ένας λαός», «Βενεζουέλα: στρατιωτικοί δίπλα στο λαό» και «Βενεζουέλα: μια επανάσταση sui generis», τα δύο τελευταία από τις εκδόσεις El Viejo Topo. Το βιβλίο της «Ανοικοδομώντας την Αριστερά» (El Viejo Topo, 2006) δίνει τα κλειδιά για ένα νέο όραμα της πολιτικής που επιτρέπει, από μια άποψη καθαρά αριστερή, να ξεπεραστούν αδυναμίες, λάθη και αποκλίσεις που έγιναν κατά το παρελθόν, αναλύοντας τις αιτίες τους. 

Στο βιβλίο «Αυτοσχεδιάζοντας για να μην κάνουμε λάθος» (El Viejo Topo, 2010) εμβαθύνει σε αυτή τη σκέψη, λαμβάνοντας ως αφετηρία τις σημαντικές αλλαγές στις οποίες πρωταγωνίστησαν διάφορες κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική υποστηριζόμενες σε μεγάλες κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν από κοινωνικά κινήματα.

(*) Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα παρακάτω βιβλία της Μάρτα Χάρνεκερ:

Πραγματοποιώντας το αδύνατο, η Αριστερά στο κατώφλι του 21ου αιώνα (Εκδόσεις Οδυσσέας)

Ιδέες για τον Αγώνα, Εργαλεία Πολιτικής (Εκδόσεις Α/Συνέχεια)

Βασικές Έννοιες Ιστορικού Υλισμού (Εκδόσεις Παπαζήσης)